Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Święta i ozdoby świąteczne w czasie II wojny światowej - Michalina Teresa Migryt - fragment relacji świadka historii Tekst

święta, ozdoby choinkowe, Nowy Rok, Boże Narodzenie, rodzina Święta i ozdoby świąteczne w czasie II wojny światowej Na choinkę to siostra starsza kupowała takie twarze aniołków, osobno nóżki, osobno ręce, tułów się rysowało, z bibuły się robiło sukienki, ten tułów się przyczepiało, bombki się robiło samemu, łańcuchy z bibuły, ale z tej gładkiej. [Robiło się] takie jeżyki. Kółko cięło się na kawałki, tam już nie pamiętam ile tych kawałków, i na ołówku się nakręcało wkoło, wkoło i tak każdy płatek...

Czytaj więcej

Powitanie Nowego Roku - Janina Woch - fragment relacji świadka historii WideoTekst

Witano Nowy Rok i to wspaniale witano. Jeszcze taki, te, na wóz brali takiego mężczyznę, ubrali i tak przejechali bez całą wieś i gdzie są panienki, żeby tu, no, powydawały się za mąż. Takie były, taki był zwyczaj, no, że o: „Pośpieła doczka, pośpieła doczka” – ten pan w kożuchu taki, że to już dorosła córka - to doćka. „Pośpieła doczka, pośpieła doczka” – to brawo wszystko biło i takie było, taki był, no, żart taki był. Chłopaki tak sobie...

Czytaj więcej

Życzenia na Nowy Rok - Krystyna Misiak - fragment relacji świadka historii Tekst

Krystyna Misiak: szczęście, na zdrowie na ten Nowy Rok zeby się wum rodziła, darzyła pszenica i groch. Zeby była na kołecku i w worecku, w komorze i w oborze, w każdem kóntku po cieluntku. Zybyś wam je zebyśta mieli tyla owiec ile w lesie mrowiec i tyla wołków wiela w lesie kołków. I zeby śta mieli tyle kopów, tyle snopów jela w lesie... a gospodarz między temi kopami jako miesiunc między gwiazdami. A zeby sed wóz za wozem do gumna...

Czytaj więcej

Ściany były wyłożone dywanami perskimi - Jan Huzar - fragment relacji świadka historii Tekst

Raz na Sylwestra jeździliśmy, robiliśmy zabawy po różnych miejscowościach. Trafiliśmy z nim do takiego zespołu Cyganów, który był na obrzeżach Lublina (to Wiśniewski wymyślił). Oni się mieścili, gdzieś między Majdankiem a ulicą Kunickiego, na tych bocznych ulicach; tam dużo Cyganów mieszkało. No i kiedyś trafiliśmy tam, właśnie w Sylwestra, do króla Cyganów. Wracaliśmy, chyba z Piask, z zabaw Sylwestrowych i on mówi: “Pojedziemy do Cyganów. Jak Cyganie spotykają Nowy Rok”. Romek Wiśniewski wiedział gdzie to dokładnie jest i znał ich...

Czytaj więcej

Zwyczaje okresu bożonarodzeniowego - Genowefa Szewczyk - fragment relacji świadka historii Tekst

Były kantyczki takie, u nas miała Karola tę kantyczkę, to myśmy tam chodzili śpiewać kolędy. I w książeczkach było też dużo tych kolęd, ale kantyczka to już miała może z czterysta kolęd. Ja bardzo dużo znałam kolęd, myśmy nawet po świętach [śpiewali]. W wieczory od Bożego Narodzenia do Nowego Roku to już ludzie nie przędli, bo to były święte wieczory. Ni piór nie darli, bo to były święte wieczory, tylko śpiewali kolędy. My tu do Karoli się schodziliśmy, tam do...

Czytaj więcej

Nowy Rok - Janina Oleszek - fragment relacji świadka historii Tekst

Tak był, był taki zwycaj. To był, bo nawet ło tam u mnie w dumu to ty tak tam się ucyły trochy, to był ło tata był za Nowy Rok, a mój brat Antek był za stary rok, to, to chodził tak, jeden drugiego gnoł, ten stary wyganiał - „Stary rok sie kuńcy, nowy lepsy bedzie, przyszliśmy tu do was po koledzie”, tam jeszcze coś tam takie o coś umyśliły i było tak było, to ja se pamietum, byłem tako...

Czytaj więcej

Na Nowy Rok chodzono z koniem - Franciszka Ogonowska - fragment relacji świadka historii WideoTekst

U nas chodzili na Nowy Rok, witać Nowy Rok mężczyźni młodzi albo chłopcy z koniem. To jest, to bardzo rzadko było. Ubierali o północy konia, no w tam jakieś tam te wstążki, nie-wstążki i przychodzili dzwonili pod oknem. Śpiewali: „Nowy Rok bieże, w jasełkach leże. A gdzie, gdzie? W Betlejem mieście, tam się pospieszcie znajdziecie. A to kto, kto? Dzieciątko małe, dajcie mu chwałę na Ziemi”. No i potem śpiewali jeszcze jedną kolędę jakąś tam i ktoś podchodził do drzwi,...

Czytaj więcej

Przywitanie Nowego Roku - Jan Ignaciuk - fragment relacji świadka historii Tekst

Nowy Rok to były, chodzili kolędnicy szczudrowali, śpiewali takie szczudrówki, u nas tu nad Bugiem, najdalej Biała Podlaska to nazywali bołotuchy - Bołochu, dajtie to szto na rohu, kiszku, kiełbaski, lożyszku kaszki ,kuk, kiszku zijem, zatyszku[...] Tak mówili. Śpiewali tak, ja nie pamiętam ty, tych melodii. Po, a w powiecie włodawskim w Wyrykach, w Lubieniu, Stawkach to wiejskie orkiestry skladające się ze skrzypiec, harmonii i klarnetu chodzili od chaty do chaty, grali, grali na t, na tych instrumentach melodie, a...

Czytaj więcej

Na Nowy Rok robili zbytki - Leokadia Prokopczuk - fragment relacji świadka historii Tekst

W Nowy Rok nie raz chodzą dzieci z życzeniami, sypią zboże i tego. [...] A u nas kiedyś to jeszcze robili na Nowy Rok zbytki, jak jednej zimy. To dorośli już mężczyźni, wyciągali, u nas na szczyt stodoły wyciągnęli sanie. A tutaj mieszkał taki starszy człowiek, to miał taką ubikacje jak to na wsi z drewna, z desek. To zanieśli pod drzwi postawili że jak otworzył to... Takie zbytki różne robili.

Czytaj więcej