Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Lot godowy pszczół - Jan Szysz - fragment relacji świadka historii z 24 maja 2016

Dopiero potem [po pokonaniu innych matek] matka wylatuje na lot godowy i zapładnia się. Zapładnia się w powietrzu, to jest taki romantyzm –nie byle jak zapłodnić ją w ulu, tylko w przestworzach. Mało tego za nią leci wiele trutni, nie jeden.

Zapłodni ją najbardziej energiczny, zdrowy. Słabeusz to [jej] nie dopędzi, więc nawet tutaj jest dobór naturalny i zostają osobniki silne.

Nawiązując jeszcze do tego, to chcę powiedzieć tak: zostałem sam, moje żony nie żyją, często jeżdżę na cmentarz i jak wracam z cmentarza to patrzę na klepsydry i czytam, że ludzie młodzi umierają Pięćdziesiąt parę, czterdzieści parę, sześćdziesiąt, siedemdziesiąt lat, a w takim wieku jak ja –osiemdziesiąt siedem, dziewięćdziesiąt [lat], to na przykład na piętnaście klepsydr [osób] w moim wieku czy starszych, będzie dwóch, trzech, a [pozostali] są młodsi... Taką mam łaskę od Pana Boga, że mnie trzyma na tym świecie. Ale chcę powiedzieć jeszcze coś innego: kiedyś był dobór naturalny, jak dziecko urodziło się chore, to ono umarło. Natomiast teraz dziecko rodzi się ważąc osiemset gramów, sześćset gramów, chowają je do inkubatora i rośnie, ale ono już tej siły nie ma. Nieraz i mi ktoś powie „E, przedwojenny materiał”.

Oczywiście, że w tamtych czasach był dobór naturalny. Co prawda miałem dwie siostry i dwóch braci, ale siostra zmarła, jak była dzieckiem –była słaba, więc zmarła.

Poza tym środowisko jest nie takie, jak było kiedyś. Produkty żywnościowe, które są teraz też są inne niż kiedyś.