Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

„Powrót Przełęckiego” Jana Machulskiego - Ludwik Paczyński - fragment relacji świadka historii Tekst

Kolaszyński „Powrót Przełęckiego” Jana Machulskiego W [19]61 roku był „Powrót Przełęckiego”, Przełęckiego grał i reżyserował Jan Machulski, nauczycielką grała Halina Machulska, a Janusz Cywiński grał wiejskiego profesora. Tu grałem chłopa takiego, nauczyciela młodego Gabrysia, natomiast wiele lat potem też z Jaśkiem grałem Smugonia, czyli męża. Dziecię nieletnie Smugoniów grał wtedy mały Wojtek Torończyk, obecnie Krzysztof, dyrektor Torończyk, doktor, nasz ekonom i dyrektor teatru lubelskiego. Rysio Kolaszyński, grający nauczyciela, był w teatrze elektrykiem i potem skończył, tak jak wielu aktorów owego...

Czytaj więcej

Liga Morska i Kolonialna w Krasnymstawie - Robert Rogowski - fragment relacji świadka historii Tekst

Mam takie zdjęcie, Wojewódzki Zjazd Prezesów LMiK. LMiK to była Liga Morska i Kolonialna. Marzył nam się Madagaskar kiedyś. To była taka liga w całej Polsce, we wszystkich miastach, w Krasnymstawie również. Mój ojciec należał do Ligi Morskiej i Kolonialnej, był chyba wiceprezesem tej ligi w Krasnymstawie. Tu na zdjęciu jest mój ojciec, Edward Rogowski, szósty od prawej w górnym rzędzie. Nie rozpoznaję nikogo więcej na tym zdjęciu, bo ten zjazd był chyba w Lublinie. To w Krasnymstawie na pewno...

Czytaj więcej

Mieszkanie przy ulicy Dolnej Panny Marii 10 - Halina Nowakowska - fragment relacji świadka historii WideoTekst

[Posiadam zdjęcie zrobione w] mieszkaniu na Dolnej Panny Marii 10. To było mieszkanie moich dziadków, ojca rodziców, Władysława i Zofii Ignaszewskich. [Mieszkali] bodajże na pierwszym piętrze. [Tego] budynku już chyba nie ma. Nie byłam od lat na tej ulicy, ale chyba nie ma. Był to murowany budynek, chyba dwupiętrowy, prywatny. Przy pianinie siedzi mojego ojca siostra - Helena Lajdzińska, która już nie żyje. Tak się wtedy kształciło dzieci, muzycznie.

Czytaj więcej

Rodzina Ignaszewskich - Halina Nowakowska - fragment relacji świadka historii WideoTekst

[W moich zbiorach zachowały się zdjęcia rodzinne. Na jednym z nich] jest moja mama [Janina Ignaszewska]. To są lata przedwojenne. Myślę, że to jest jej początek pracy, jest elegancko ubrana i może ma 20-21 lat. Idzie prawdopodobnie przez ulicę Krakowskie Przedmieście. W tamtym czasie, nie tylko w tamtym, bo ja jeszcze nie byłam na świecie, ale później, do komuny, były bardzo duże płyty chodnikowe – równe, duże, bo później, jak nastała komuna, to wymienili na jakieś małe takie płytki. Nie...

Czytaj więcej

Spacery na Krakowskim Przedmieściu – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

Ślusarskich ; Ślusarscy (rodzina) ; Projekt Lublin 1918- 2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane ; ulica Krakowskie Przedmieście ; Ślusarski, Władysław ; jazda na rowerze ; Ślusarska, Teresa ; kościół kapucynów ; ulica Kapucyńska ; kawiarnia Ziemiańska ; czas wolny ; dzieciństwo ; sklep z butami ; Ślusarska, Aleksandra ; moda damska ; moda męska ; wspomnienia rodziców ; przekazy rodzinne ; opowieści legionowe ; Piłsudski, Józef (1867- 1935) ; Legiony Piłsudskiego Spacery na Krakowskim...

Czytaj więcej

Byłam bardzo lubiana – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

Ślusarskich ; Ślusarscy (rodzina) ; Projekt Lublin 1918- 2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; ulica Krakowskie Przedmieście ; dzieciństwo ; fotografie opowiadane ; policjant ; komunikacja autobusowa Byłam bardzo lubiana [Zdjęcie, które posiadam] wykonane [zostało] na Krakowskim Przedmieściu. Idę tu ze swoją ciocią Marysią, Podgórną wtedy, potem Niedziałkowską po mężu. To była cioteczna siostra mojej mamy. Trzymam balonik, to wyglądało jak gdyby tarcza jakaś była. Byłam bardzo lubiana przez całą rodzinę, więc wszystkie ciotki zawsze mnie rozrywały....

Czytaj więcej

Mogłam zostać dziennikarką – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

fotografii i wspomnieniach ; Państwowe Gimnazjum Męskie im. J. Zamoyskiego ; fotografie opowiadane ; ulica Ogrodowa ; Putrament Jerzy (1910-1986) ; Rzeczpospolita (dziennik) ; Izdebski, Zbigniew ; Kleiner, Witold (1929-2018) ; Kruszyńska, Barbara Mogłam zostać dziennikarką Posiadam zdjęcie wykonane bodajże w 1947 roku przed budynkiem Gimnazjum Zamoyskiego na ulicy Ogrodowej. Tam było zebranie młodzieży lubelskiej szkół średnich. Wtedy taką najbardziej popularną w Lublinie gazetą była „Rzeczpospolita”. Pan Putrament był naczelnym redaktorem i pan Putrament na tym zebraniu chciał zorganizować, przy...

Czytaj więcej

Stryj Jan Ślusarski – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

; rodzina ; rodzina Ślusarskich ; Ślusarscy (rodzina) ; Ślusarski, Jan (1900- ) ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane ; harcerstwo ; Tczew ; Ślusarski, Tadeusz ; Ślusarski, Bronisław ; Ślusarski, Henryk ; represje niemieckie ; więzienie Pod Zegarem ; obóz harcerski w Tczewie ; obóz koncentracyjny Auschwitz Stryj Jan Ślusarski [Na zdjęciu, które posiadam] jest młodszy o rok brat mojego ojca. Mój ojciec urodził się w 1899, a Jan Ślusarski w...

Czytaj więcej

Kąpiel w Bystrzycy – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

Ślusarskich ; Ślusarscy (rodzina) ; Prędkiewicz, Julian ; czas wolny ; rekreacja ; rzeka Bystrzyca ; Bystrzyca (rzeka) ; projekt Lublin. W kręgu żywiołów - woda ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane ; Rury Jezuickie Kąpiel w Bystrzycy Na fotografii, którą posiadam jest rzeka Bystrzyca. To jest w tym miejscu gdzie ulica Muzyczna schodzi do rzeki. Rzeka wtedy nie była uregulowana. A ponieważ niedaleko mieszkaliśmy, przy ulicy Rury Jezuickie, więc bardzo często...

Czytaj więcej

Stryj Wacław Ślusarski – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

; rodzina ; rodzina Ślusarskich ; Ślusarscy (rodzina) ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane ; Ślusarski, Wacław ; zakład mechaniczno-ślusarski przy placu Wolności ; projekt Rzemiosło. Etos i odpowiedzialność ; Socha, Wacław ; okupacja niemiecka ; ruch oporu ; ulica Wróblewskiego ; zakład ślusarski przy ulicy Wróblewskiego ; represje komunistyczne ; zakład ślusarski przy ulicy Bernardyńskiej ; walka z prywatną inicjatywą Stryj Wacław Ślusarski [Na zdjęciu, które posiadam] jest młodszy brat mojego...

Czytaj więcej

Dziadek Prędkiewicz – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane ; Ślusarski, Władysław ; ulica 3 Maja ; Prędkiewicz, Stefan Dziadek Prędkiewicz Na zdjęciu, które posiadam jest Stefan Prędkiewicz i mój ojciec, Władysław Ślusarski, czyli teść i zięć. To jest chyba przy ulicy 3 Maja, bo tam właśnie dziadkowie mieszkali. Wtedy to było tak, że fotografowie chodzili po ulicach. Robili zdjęcia. Kto sobie życzył, to sobie robił zdjęcie. Wkrótce potem mój dziadek, Stefan Prędkiewicz, zmarł. Także na szczęście,...

Czytaj więcej

Poczet sztandarowy Szkoły Podstawowej nr 9 w Lublinie – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

Podstawowa nr 9 im. Narcyzy Żmichowskiej ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane ; dzieciństwo ; Ogród Saski ; harcerstwo ; poczet sztandarowy Poczet sztandarowy Szkoły Podstawowej nr 9 w Lublinie [Posiadam zdjęcie wykonane] 15. sierpnia 1939 roku. Niedaleko Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, po drugiej stronie, jest Saski Ogród. [Na zdjęciu] widać drzewa tego Saskiego Ogrodu. [To jest] po mszy, która się odbywała w kościele garnizonowym, poczet sztandarowy naszego hufca szkolnego Szkoły Podstawowej numer...

Czytaj więcej

Bracia Prędkiewiczowie – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

; rodzina ; Prędkiewicz, Julian ; Prędkiewicz, Marian ; Prędkiewicz, Zygmunt ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane ; okupacja niemiecka ; Białystok ; okupacja radziecka po 17 września 1939 ; represje radzieckie ; Armia Andersa ; PRL ; Liceum Zamoyskiego ; dywizjon 305 ; sklep Meinla ; pomoc Żydom w okresie II wojny światowej ; ulica Skłodowskiej- Curie ; ukrywanie Żydów w okresie II wojny światowej Bracia Prędkiewiczowie [Posiadam zdjęcie, na którym]...

Czytaj więcej

Pierwsza Komunia Święta – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

Podstawowa nr 9 im. Narcyzy Żmichowskiej ; pierwsza komunia święta ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; dzieciństwo ; fotografie opowiadane ; poczęstunek dla dzieci pierwszokomunijnych ; kościół bernardynów Pierwsza Komunia Święta [Posiadam fotografię] z 1937 roku [zrobioną] w sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej numer 9, w gmachu należącym do Straży Lubelskiej, tam gdzie zajęcia [szkolne] były prowadzone. Do tej pory stoi ten budynek. Ile razy tamtędy przechodzę, to patrzę i przypominam sobie. I tam było...

Czytaj więcej

Absolwenci Gimnazjum i Liceum Technologiczno-Chemicznego w Lublinie – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

Chemiczne w Lublinie ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane ; nauczyciele ; kadra nauczycielska ; ksiądz Szklarczyk ; ulica Ogrodowa ; czasy szkolne ; szacunek do nauczyciela ; współczesność Absolwenci Gimnazjum i Liceum Technologiczno-Chemicznego w Lublinie [Posiadam] fotografię absolwentów Gimnazjum i Liceum Technologiczno- Chemicznego w Lublinie, zrobioną w czerwcu 1949 roku. Byliśmy już wszyscy po maturze, już skończyliśmy tą szkołę. Każdy już dostał dyplom maturalny, dyplom ukończenia tej szkoły. To było czteroletnie...

Czytaj więcej

Pamiątka po Henryku Ślusarskim – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

Ślusarskich ; Ślusarscy (rodzina) ; Ślusarski, Henryk ; Liceum Pedagogiczne w Chełmie ; Chełm ; PRL ; represje komunistyczne ; II wojna światowa ; Szare Szeregi ; ucieczka z Polski ; losy emigranta z Polski ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; fotografie opowiadane Pamiątka po Henryku Ślusarskim Mam zdjęcie z ostatniego roku Liceum Pedagogicznego w Chełmie Lubelskim. Na tym zdjęciu znajduje się mój brat, Henryk Ślusarski, który właśnie skończył to liceum tuż przed samą...

Czytaj więcej

Zakończenie roku w Szkole Podstawowej nr 9 w Lublinie – Maria Pietraszewska – fragment relacji świadka historii WideoTekst

; Szkoła Podstawowa nr 9 im. Narcyzy Żmichowskiej ; Projekt Lublin 1918-2018. 100 lat miasta w fotografii i wspomnieniach ; dzieciństwo ; fotografie opowiadane ; nauczyciele ; Sakławski, Władysław ; Jastrzębska, Bronisława ; Gieysztor, Zofia ; ksiądz Nowak ; Petrykiewicz, Zofia ; Petrykiewicz, Władysław ; tajne nauczanie w Lublinie ; projekt Tajne nauczanie. Cisi bohaterowie ; Ziółkowski, Michał ; ulica Strażacka ; ulica Dolna Panny Marii ; szkoła podstawowa nr 8 przy ulicy Dolnej Panny Marii ; świadectwa szkolne Zakończenie...

Czytaj więcej

Garnitur na kartki - Józef Wiśniewski - fragment relacji świadka historii WideoTekst

Mam zdjęcie z mojej komunii, rok 1944. W czasie okupacji wszystko było na kartki, więc cała rodzina przez dwa lata zbierała tak zwane punkty odzieżowe, żeby moja matka mogła mi kupić garnitur. On był z włókna, z zielska jakiegoś, z pokrzyw czy czegoś takiego. Zielone to było, nawiasem mówiąc. Po dwóch miesiącach od tej komunii to się rozpruło. Dużo kosztowało a nie miało to żadnej trwałości. Przypuszczam, że byłem w tym raz albo dwa razy w życiu i rozleciało się...

Czytaj więcej

Życie studenckie - Tadeusz Surdacki - fragment relacji świadka historii WideoTekst

Zdjęcie, [które posiadam] przedstawia kolegów na dziedzińcu KUL-owskim. Pochodzi z 1958 roku. Od lewej jestem ja, pośrodku jest Włodzimierz Prałat, były koszykarz. On grał w Lubliniance, ale pochodził z Leszna i pierwsze kroki, jako zawodnik, stawiał w Polonii Leszno. W Lublinie odgrywał dużą rolę jeśli chodzi o swoje umiejętności koszykarskie. Był jednym z najwyższych wówczas zawodników, mierzył około dwóch metrów. Dzisiaj to jest inna miara, ale wówczas, jakśmy przechodzili ulicą, to dziewczyny pytały czy tam w górze jest ciepło czy...

Czytaj więcej

Opowieść o fotografii. Kucyk na Placu Litewskim – Stanisław Brzozowski – fragment relacji świadka historii Tekst

dzieciństwo Opowieść o fotografii. Kucyk na Placu Litewskim Fotografia została zrobiona prawdopodobnie w 1957 roku – przypuszczam, że miałem wtedy około 3 lata. W dalszym planie widać zarys poradziwiłłowskich pałaców. Plac Litewski wyglądał zupełnie inaczej bez fontanny – były tylko klomby kwiatowe. Nawet bruk wyglądał dosyć nieciekawie. Prawdopodobnie był to jakiś świąteczny, letni dzień, co zresztą widać po ubiorze. Ja jestem w krótkich spodenkach, mama założyła sukienkę. W tamtych czasach to było charakterystyczne, że fotograf miał zawsze kucyka, małpkę, albo...

Czytaj więcej