Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Pożar z 1720 roku.

Na wzmiankę odnośnie pożaru z 1720 roku natrafić można niejako przy okazji, w materiałach dotyczących nieistniejącego już kościoła i klasztoru oo. Reformatów.1 Zapiski wskazują, że "8 sierpnia 1720 r. kościół został uszkodzony w czasie pożaru. Odbudowany w niezmienionej bryle przetrwał niemal przez sto lat."2 Co do zakresu zniszczeń samej świątyni opracowania dotyczące budynku informują, że "w 1720 roku, w czasie pożaru, zniszczeniu uległ dach kościoła, szczyt i sklepienie, które stosunkowo szybko odbudowano."3 Nie można jednak określić na tej podstawie czy pożar ograniczał się jedynie do zabudowań oo. Reformatów. Jeżeli paliłoby się także jego sąsiedztwo to czy ucierpiało ono w wyniku pożaru świątyni, czy kościół poniósł szkodę w rezultacie wcześniejszego zapalenia się budynków w pobliżu? Odpowiedzi na te pytania pozostaną zagadką. Wiemy jednak, że pożar miał miejsce na przedmieściu w okolicy dzisiejszej ulicy Bernardyńskiej, więc można podejrzewać, iż w jego trakcie ucierpieć mogło więcej budynków. Na duże ryzyko rozszerzania się pożaru wskazuje fakt, iż zabudowa terenów poza obrębem murów miejskich pozostawała wtedy w większości drewniana, a na przedmieściach budynki stawiano dosyć blisko siebie. Nie wiadomo jednak, o żadnym przywileju, lub innym ważnym dokumencie będącym następstwem pogorzeli, więc podejrzewać można jej ograniczony zasięg przestrzenny.

Tekst: opracowanie: P. Marzęda; redakcja: A. Janociński  Licencja Creative Commons (Użycie niekomercyjne)

Orientacyjny plan do pożaru z 1720 r.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapitu

  1. Wróć do odniesienia O zakonie tym, stanowiącym odłam Franciszkanów, wiemy, że "w Polsce pojawili się na początku XVII wieku, zaś w Lublinie w 1660 roku." Lubelski kościół i zespół klasztorny powstały przy dzisiejszej ulicy Bernardyńskiej, gdyż "Helena z Prusinowskich Sapieżyna, kasztelanowa wileńska, darowała im [Reformatom] swój dwór oraz tereny bezpośrednio z nim sąsiadujące. Rozpoczęto budowę klasztoru i kościoła. Drugim poważnym donatorem był Mikołaj Bieganowski, kasztelan kamieniecki. Na fundację swej matki łożyła także córka – Maria z Sapiehów Bogucka." W XIX wieku zabudowania zostały zamienione na destylarnie a potem browar, mimo przebudowy widoczne są jednak elementy oryginalnej bryły budynków. Zob. Ł. Fiuta, Zakon ojców franciszkanówreformatów w Lublinie – historia zakonu, strona internatowa Ośrodka Brama Grodzka Teatr NN, www.teatrnn.pl, dostęp: 29.03.2017. .
  2. Wróć do odniesienia Lublin. Przewodnik, pod red. P.Kawałko , Z. Nestorowicz , Wydawnictwo Gaudium, Lublin 2012.
  3. Wróć do odniesienia J. Studziński, Browar Vettera – dawny zespół klasztorny reformatów, strona internatowa Ośrodka Brama Grodzka Teatr NN, www.teatrnn.pl, dostęp: 29.03.2017. .

Słowa kluczowe