Kościół pw. św. Kazimierza w Lublinie (nieistniejący, ul. Bernardyńska 15)
Dawny kościół pw. św. Kazimierza i zespół klasztorny reformatów w Lublinie (później browar).
Kościół i klasztor reformatów w Lublinie zbudowano na miejscu dworu Sapiehów, na Żmigrodzie. Po niemal dwóch wiekach istnienia, w połowie XIX wieku zabudowania przebudowano na browar Vetterów.
Spis treści
[Zwiń]Lokalizacja
Funkcja
Kościół nie pełni funkcji sakralnych. W budynkach znajdują się pomieszczenia magazynowe, nieudostępnione do zwiedzania.
Historia
Reformaci, kolejny po bernardynach odłam zakonu franciszkanów, zostali sprowadzeni do Lublina w 1660 roku. Sapiehowie darowali im swój dwór na Żmigrodzie. W 1663 roku położono kamień węgielny pod budowę kościoła, który konsekrowano w 1674 roku. Równolegle z budową świątyni wznoszono klasztor. Po północnej stronie kościoła, od obecnej ulicy Bernardyńskiej, urządzono małą kalwarię w postaci dziedzińca otoczonego murem ze stacjami drogi krzyżowej.
Po kasacie zakonu w I połowie XIX wieku zabudowania nabył Karol Vetter, który urządził w nich browar. Budynek kościoła, w którym umieszczono magazyn, podzielono na kondygnacje. Częściowej przebudowie uległ dach, jednak zasadniczo obiekt zachował swoją pierwotną bryłę.
Kalendarium
1660 – Helena Sapieżyna, kasztelanowa wileńska przekazuje swój pałac reformatom
1663 – położenie kamienia węgielnego
1674 – konsekracja kościoła
1838 – opuszczenie i zamknięcie kościoła
1844–1847 – przebudowa klasztoru na browar
1858–1859 – przebudowa kościoła
Styl
Kościół w architekturze zewnętrznej zachował cechy tzw. typu lubelskiego.
Opis
Budynek jednonawowy z węższym i niższym od nawy prezbiterium. Wnętrze jest obecnie podzielone na kondygnacje, na sklepieniach zachowały się pozostałości malowideł z ostatniej ćwierci XVII wieku. Z zewnątrz elewacje dawnego kościoła są dwukondygnacyjne, artykułowane prostymi podziałami ramowymi. W trójprzęsłowej fasadzie środkowe przęsło jest szersze od bocznych. Szczyt zachowany częściowo – środkowa część złożona z trzech przęseł arkadowych, z których środkowe jest wyższe i szersze od pozostałych. Nie zachowały się boczne partie szczytu i jego zwieńczenie.
W czasach reformackich nad kalenicą dachu prezbiterium znajdowała się wieżyczka na sygnaturkę, znana z przekazów ikonograficznych.
Literatura
- Szczęch E., Ptasińska H., Ptasiński T., Dawny kościół reformatów – obecnie browar – ul. Dąbrowskiego 15 w Lublinie, mps., Lublin 1973.
- Kochanowska I. [red.], Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, t. 22, Województwo lubelskie, Lublin 1995.