Prawosławni i unici w Janowie i okolicach - Tadeusz Mroczek - fragment relacji świadka historii z 2 kwietnia 2019

Szczególnie teraz mi się przypomniała ta sprawa, Ukraińcy. Bo było dużo prawosławnych, w Pratulinie. Była ta unia brzeska i powstała grupa prawosławnych, która podporządkowała się papieżowi. Oni zachowali obrządek dawny, zresztą do dnia dzisiejszego, ale uznają zwierzchnictwo papieża no i są, że tak powiem, razem z katolikami. W każdym razie sporo [było] tej ludności unickiej. To się działo jeszcze za czasów carskich i car gnębił tych unitów: między innymi dziesięciu teraz uznanych przez papieża Jana Pawła jako błogosławionych z Pratulina (to jest wioska niedaleko Janowa), gdzie carscy żołdacy wymordowali tych unitów, którzy przy swojej wierze nowej się upierali, nie chcieli być prawosławnymi.

[Ukraińcy] prawdopodobnie byli tymi unitami. Do dnia dzisiejszego jest w tym Pawłowie Starym taki mały kościółek, drewniany chyba i to jest taka cerkiewka właśnie unicka. W czasie okupacji to kościół – nie ten duży, który był katedrą, tylko jeszcze jest drugi kościół po drugiej stronie rynku – to ten kościół ruscy zrobili cerkiew. Więc przejściowo, tą cerkiew miał ten kościółek, a potem znowu do dnia dzisiejszego jest ten kościół drugi, mały tak zwany.