Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Technika i organizacja powielania - Krzysztof Żórawski - fragment relacji świadka historii Tekst

Ważna była matryca – hektograficzna, taka woskowa, ona miała podobny charakter jak matryca do powielaczy farbowych. Była to kartka papieru czymś powleczona, jakby woskiem. Pisząc na niej na maszynie, wystukiwało się dziurki w tym wosku, przez które potem przechodziła farba czy spirytus. Czyli jakby taki negatyw wystukiwało się na maszynie [do pisania]. [Te matryce] były fioletowe od denaturatu, a potem od farby. Oczywiście nie było komputerów, więc jak się człowiek pomylił, to mógł zmarnować całą kartkę, a to było dość...

Czytaj więcej

Zmiany w zespole "Spotkań" po wydarzeniach stanu wojennego - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

niezależny ruch wydawniczy, stan wojenny, opozycja w PRL, życie polityczne, Zmiany w zespole „Spotkań” po wydarzeniach stanu wojennego Po wyjściu z internowania prowadziliśmy z kolegami w Lublinie rozmowy o tym, co robić dalej. Część była zdania, że może należy zrobić przerwę w tej działalności, zawiesić ją, żeby każdy z nas uporządkował swoje różne sprawy. W tym czasie Janek Stepek złożył już wniosek o wyjazd z rodziną na Zachód, on stwierdził, że nie ma w Polsce warunków do tego, by normalnie...

Czytaj więcej

Propozycje ze strony Służby Bezpieczeństwa i rosnące poczucie osaczenia podczas ukrywania się - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

ukrywanie się, niezależny ruch wydawniczy, „Spotkania. Niezależne Pismo Młodych Katolików”, Służba Bezpieczeństwa Propozycje ze strony Służby Bezpieczeństwa i rosnące poczucie osaczenia podczas ukrywania się Zacząłem kontaktować się z osobami z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, między innymi z dyrektorem Biblioteki Andrzejem Paluchowskim. Późną wiosną, na początku lata 1982 r. z Lublina i z KUL-u zaczęły do mnie docierać informacje o tym, że władze KUL-u rozmawiały z władzami stanu wojennego na temat zatrzymanych i ukrywających się studentów i pracowników KUL-u. Ukrywający się studenci...

Czytaj więcej

Ukrywanie się i internowanie w stanie wojennym - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

W stanie wojennym ukrywałem się do października 1982 roku. Wynikało to z takiej okoliczności, że wprowadzenie stanu wojennego spędziłem w pociągu relacji Gdynia- Warszawa. Starałem się przyjechać do Lublina, żeby spotkać się głównie z ojcem, który bardzo źle się czuł, okazało się później, że jest chory na raka i zmarł w sierpniu 1982 roku. Pracowałem wtedy w Gdańsku, prowadząc Sekcję Historyczną „Solidarności”. Pracowałem nad materiałami dotyczącymi Grudnia 1970 roku. Kiedy zorientowałem się w Warszawie, że stan wojenny został wprowadzony, postanowiłem...

Czytaj więcej

Wsparcie małżonków w działalności opozycyjnej - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

Lęk naszych bliskich to był duży problem, czy to byli rodzice, czy żony. Niektórzy z nas wchodzili w tę działalność, już mając rodzinę, jak Janusz Bazydło, Wronikowscy czy Stepkowie. Inni szybko założyli rodziny: Wojciech Samoliński, który ożenił się z Anią Żórawską, czy Krzysztof Żórawski. Część tych małżeństw to były małżeństwa między osobami, z których oboje angażowało się w działalność opozycyjną, część nie – tak było w wypadku mojego małżeństwa. Nie wszystkie związki przetrwały próbę czasu. Ożeniłem się z Joanną Puzyną,...

Czytaj więcej

Osoby zaangażowane w wydawanie "Spotkań" - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

niezależny ruch wydawniczy, opozycja w PRL, życie polityczne Osoby zaangażowane w wydawanie „Spotkań” Przy redagowaniu „Spotkań” ważną rolę odgrywali na początku Zdzisław Bradel i Krzysztof Paczuski. Redakcja „Spotkań” nie była stała. Było tylko kilka osób, które pracowały przy większości numerów czy może przy wszystkich. Taką osobą byłem na pewno ja, od początku do końca. Długo ze „Spotkaniami”, tylko z pewną przerwą, współpracował Janusz Bazydło. I długo ze „Spotkaniami” pracował Jan Andrzej Stepek, jak również od końca lat 70. Wojciech Chudy....

Czytaj więcej

Czasopismo "Spotkania" - Wit Karol Wojtowicz - fragment relacji świadka historii Tekst

niezależny ruch wydawniczy, opozycja w PRL, życie polityczne, „Zapis”, „Komunikaty KOR” Czasopismo „Spotkania” Po pewnym czasie zaszła konieczność stworzenia już własnego pisma. Tak powstały „Spotkania”. Okładkę „Spotkań”, o ile pamiętam, projektował Jan Krzysztof Wasilewski. Sprawami kształtu redakcji zajmował się Janusz [Krupski], Jasiek Stepek i inni koledzy. Natomiast ja zajmowałem się tylko stroną techniczną. Rozmawiałem głównie z Januszem Krupskim, bo on był tym, który to wszystko trzymał. Jakieś rozmowy były czasem też z [Bogdanem] Borusewiczem. Oczywiście spotykaliśmy się na rozmowy w...

Czytaj więcej

Jan Stepek - Jolanta Wasilewska - fragment relacji świadka historii Tekst

Mieszkaliśmy nawet przez pewien czas blisko siebie i nasze córki też były w jednym wieku, córka Bazydłów, Karolina, Karolina Stepek i Areta to były koleżanki, kolegowały się. Jasiek to w ogóle jest postać taka, że jednoznacznie o nim nie można powiedzieć nijak, bo z jednaj strony głowę miał niesamowitą, wiele rzeczy mu się tam rodziło, a z drugiej strony był taki patałach. Potrafił palić papierochy, odkładać, tutaj papier się nadrukował, szukaliśmy tych papierosów potem, nadpalone to było… Był szybki. Wyglądał...

Czytaj więcej

Przejaw łagodnej rebelii - Władysław Bartoszewski - fragment relacji świadka historii Tekst

[Janusz] Krupski był dla mnie wśród tych ludzi [studentów] osobą wyróżniającą się, nie tylko dlatego, że Bóg chciał, żeby tak tragiczny epizod smoleński położył kres temu niezwykle twórczemu i jeszcze być może bardzo obiecującemu życiu, ale dlatego, że Krupski był dla mnie jednym z bardzo nielicznych, nawet w środowisku akademickim i katolickim, przykładów ogromnej odwagi cywilnej. Ja przyszedłem na KUL wkrótce po tym, jak Krupski z kilkoma innymi osobami podjął u kardynała Stefana Wyszyńskiego akcję przeciwko wprowadzaniu na KUL-u [organizacji]...

Czytaj więcej

Przemycanie mikrofilmów i książek - Wit Karol Wojtowicz - fragment relacji świadka historii Tekst

Miałem za zadanie wykonywanie mikrofilmów wszystkich druków, do jakich udawało nam się dotrzeć. Otrzymywałem je od Janusza Krupskiego, Jaśka Stepka, Bogdana Borusewicza. Fotografowaliśmy je na zwykłej czarno-białej błonie o szerokości 35 mm, a następnie było to potem w specjalnie preparowanych paczkach wysyłane do Paryża. Część z nich szła na ręce Rafała Gan-Ganowicza, autora świetnej książki „Kondotierzy”, z którym po wielu latach miałem szczęście się spotkać. On nawet nie wiedział, co dostaje w tych paczkach, bo przekazywał je Piotrowi [Jeglińskiemu]. Potem...

Czytaj więcej