Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Komisja Porozumiewawcza Stowarzyszeń Akademickich KUL - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

[Lokal Koła Naukowego Historyków Studentów KUL] to bardzo ważne miejsce dla tego, co się działo później na KUL-u, bo tu w naszych czasach studenckich spotykaliśmy się, organizowaliśmy, poznawaliśmy. Na tej bazie można było później coś budować. Tu nawiązywały się kontakty, które później były niezwykle cenne w prowadzeniu działalności, która uchodziła nie tylko za niezależną, ale i nielegalną. Najpierw organizowali się tutaj studenci historii, a później również mieściła się siedziba Komisji Porozumiewawczej Stowarzyszeń Akademickich KUL. Powstała w roku 1975 i grupowała...

Czytaj więcej

Zainteresowanie bezpieki działalnością Koła Historyków - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

Koło Naukowe Historyków [Studentów KUL] posiadało bardzo niewielkie pomieszczenie, dwa na cztery metry, ale działo się tu przez kilka lat wiele ważnego dla studentów nie tylko naszej uczelni. Organizowaliśmy spotkania na różne tematy, o charakterze dyskusyjnym, raz albo dwa razy w miesiącu, które ogłaszaliśmy na uczelni, a na które przychodziło kilkanaście osób, czyli dla bardzo wąskiego grona. Przychodzili różni ludzie, z różnych sekcji KUL-owskich, a nawet i spoza KUL-u. Na jedno z takich spotkań przyszedł człowiek, który mówił, że rozpoczął...

Czytaj więcej

Działalność w Kole Historyków KUL i wystąpienia przeciwko powstaniu SZSP na uczelni - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

Lubelski Działalność w Kole Historyków KUL i wystąpienia przeciwko powstaniu SZSP na uczelni W czytelni Sekcji Historii studenci od pierwszego roku studiów zmagali się głównie z naukami pomocniczymi historii. Czytaliśmy tutaj tablice paleograficzne, wypożyczaliśmy książki. Na dole obok księgozbioru Sekcji Historii znajdowało się bardzo małe pomieszczenie Koła Naukowego Historyków Studentów KUL. W 1972 roku zostałem wybrany na prezesa tego koła. Zaczynałem wtedy trzeci rok studiów. Od tego momentu to miejsce stało się bazą do prowadzenia działalności niezależnej w Sekcji Historii...

Czytaj więcej

"Działaliśmy w kilku kręgach" - Bogdan Borusewicz - fragment relacji świadka historii Tekst

Lubelski, samorząd studencki „Działaliśmy w kilku kręgach” Byliśmy studentami, którzy poznali się na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Trochę to trwało, zanim się zaaklimatyzowaliśmy, cały pierwszy rok. Janusz Krupski był z Lublina, zaś wszyscy inni z naszej małej grupy na tym roku byli spoza Lublina. Ja byłem z Gdańska, Piotr Jegliński był z Warszawy. Był jeszcze jeden kolega, [Maciej Sobieraj], który był z Kieleckiego. Działaliśmy w kilku kręgach. Jeden z tych kręgów to było Koło Naukowe Historyków Studentów KUL, inny – klub...

Czytaj więcej

Środowisko wydawnicze "Spotkań" - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

polityczne, „Spotkania. Niezależne Pismo Młodych Katolików” Środowisko wydawnicze „Spotkań” Pismo w podtytule miało określenie „Niezależne Pismo Młodych Katolików”, bo tak można było tę naszą grupę identyfikować. To byli albo studenci KUL-u, różnych kierunków, albo młodsi pracownicy naukowi. Byliśmy związani z różnymi środowiskami. „Spotkania” były wydawane w takim trójkącie. Po pierwsze, to był ruch Klubów Inteligencji Katolickiej. W Lublinie był lubelski oddział „Więzi”, pisma katolickiego, które musiało przechodzić przez cenzurę, jak „Tygodnik Powszechny” czy „Znak”. To było nasze odniesienie do innych...

Czytaj więcej

Ważne miejsca w Lublinie dla rozwoju myśli i działalności niezależnej - Janusz Krupski - fragment relacji świadka historii Tekst

W kraju w drugiej połowie 1974 i w 1975 roku działo się bardzo wiele. Nasz kolega Staszek Kruszyński został aresztowany za to, że w prywatnym liście napisał do rodziny o klęsce Socjalistycznego Związku Studentów Polskich na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, i klęsce komunizmu. Za tych kilka zdań został aresztowany i sądzony. Wokół tego młodzież KUL-owska rozpoczęła akcję pomocy i solidarności z nim. Były to również czasy zmian w konstytucji, które miały prowadzić do zbliżenia życia społecznego i politycznego w Polsce do...

Czytaj więcej

Życie studenckie na KUL - Bogdan Borusewicz - fragment relacji świadka historii Tekst

Lublin to było miasto szare, z piękną starówką, ale taką, która się rozpadała. Miasto znacznie biedniejsze niż moje Trójmiasto, mój Gdańsk czy Sopot, ale bogatsze niż Radom, gdzie było naprawdę fatalnie. W Lublinie spotkałem bardzo ciekawych ludzi i wiele się tutaj rzeczy działo, choćby na KUL-u czy w duszpasterstwie dominikańskim, które było takim najważniejszym duszpasterstwem. Działo się wiele rzeczy w kulturze studenckiej. Kiedy stworzyliśmy samorząd studencki, chyba taki pierwszy prawdziwy samorząd studencki od 1947 roku, to na Kullages ściągnęliśmy rewelacyjny...

Czytaj więcej

Środowisko zaangażowane w działalność podziemną - Bogdan Borusewicz - fragment relacji świadka historii Tekst

W skład grupy wchodzili: Janusz Krupski, Piotr Jegliński i [Maciej Sobieraj]. Ale w różnych układach działaliśmy z różnymi ludźmi. W Kole Historyków [Studentów KUL] działał [Eugeniusz] Niebelski. Janusz Bazydło był osadzony w klubie „Więzi” i wprowadził nas do niego. W „Więzi” również był redaktor [Zdzisław] Szpakowski. W duszpasterstwie dominikanów to była taka „jaczejka” gdańsko-szczecińska, pomorska przede wszystkim – Ludwik Wiśniewski, duszpasterz, Marian Piłka, rodzeństwo [Anna i Krzysztof] Żórawscy, Magda Górska z Gdańska. Była jeszcze cała grupa gdańszczan na filozofii teoretycznej,...

Czytaj więcej

Atmosfera wolności na KUL - Bogdan Borusewicz - fragment relacji świadka historii Tekst

Atmosfera była świetna. W zasadzie robiliśmy, co chcieliśmy, bez jakichś większych konsekwencji. A robiliśmy różne rzeczy – legalne i nielegalne. Ten nurt legalny często był przykrywką do działalności nielegalnej. Koło Historyków [Studentów KUL] było przykrywką do tego, że mieliśmy jakieś miejsce, gdzie się można spotkać i prowadzić także działalność nielegalną. Uniwersytet dawał nam komfort bezpieczeństwa. To było bardzo ważne i wiedzieliśmy, że jesteśmy pod takim parasolem i KUL-u, i Kościoła. O taki parasol gdzie indziej byłoby znacznie trudniej. Ale mieliśmy...

Czytaj więcej

Miejsca spotkań z Januszem Krupskim - Bogdan Borusewicz - fragment relacji świadka historii Tekst

Janusz Krupski mieszkał w dzielnicy Tatary, w dość nowym bloku. Było to bardzo małe mieszkanko, w którym on zajmował malutki pokoik o powierzchni dwa na trzy metry. Bardzo często jeździłem do Janusza, dlatego że to było jedyne prywatne miejsce, gdzie mogliśmy się spotkać. Mieszkałem w akademiku, w pokoju, w którym na pierwszym roku mieszkało dziesięć osób, a na ostatnim – cztery, dlatego takie spotkania w akademiku były znacznie trudniejsze. W dużej mierze spotykaliśmy się w Kole Historyków [Studentów] na KUL....

Czytaj więcej