Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Andrzej Misztal - relacja świadka historii z 19 czerwca 2018

Pierwszych zdjęć było kilka WideoTekst

Właściwie [moich] pierwszych zdjęć było kilka. Różniły się tematami, jak również technologią. Jeśli chodzi o czas powstania, to pierwsze było rodzinne, które wykonałem osobiście i które sam skopiowałem po raz pierwszy. Naświetliłem materiał, a potem miałem przyjemność [go] obrobić. Czyli wywołać negatyw [oraz] skopiować na powiększalniku odbitkę. I to zdjęcie jest u mnie w domu do dzisiaj. [A powstało] grubo ponad czterdzieści lat temu. Jest trwałe, wyraźne i niepożółkłe. Natomiast pierwszą [fotografię] (zadebiutowałem [nią] na wystawach) wykonałem w wieku piętnastu,...

Czytaj więcej

Turystyka i fotografia – dwa nierozłączne nurty mojego życia WideoTekst

Właściwie od wczesnego okresu szkoły średniej [mam kontakt] z turystyką i większość moich zdjęć jest związana z krajoznawstwem. Pierwsze [fotografie] (wykonałem [je] w dużej ilości) [przedstawiają] Tatry. Potem pojawiło się Roztocze, [później] Polesie Lubelskie [oraz] –przy tej okazji –wiele różnych regionów Polski (i nie tylko, ale tematykę, z którą się najczęściej spotykam, [stanowi] krajoznawstwo Polski). Właściwie od wielu lat są to dwa nierozłączne kierunki albo nurty mojego życia –turystyka i fotografia. One świetnie się uzupełniają nawzajem. Turystyka piesza, rowerowa, ewentualnie...

Czytaj więcej

Samo zaistnienie na wystawie to już jest duża rzecz WideoTekst

Brałem udział w wystawach międzynarodowych. Prezentowałem nasze województwo lubelskie [na ekspozycji] fotografii krajoznawczej w mieście partnerskim Falun, w Szwecji. [Pojechałem tam] razem z panem Wiesławem Lipcem ze Zwierzyńca. [Prezentowałem swoje prace także] na Węgrzech, w Czechach… Z tym że to były, środowiskowe wystawy. W Budapeszcie, o ile pamiętam, pokazywałem makrofotografię. Tutaj [organizowano ekspozycje] regionalne, ale o ogólnoeuropejskim zasięgu. Jako jeden z członków Klubu [Fotograficznego] „LX”przygotowywałem wystawę dla dziennikarzy turystycznych z całej Europy. Odbyła się na [ulicy] Foksal w Warszawie. Zdobywałem...

Czytaj więcej

Dokumentowanie rozwoju województwa lubelskiego WideoTekst

Kiedy pracowałem w Krajowej Agencji Wydawniczej, naszym zadaniem było dokumentowanie rozwoju województwa lubelskiego. Krajowa Agencja Wydawnicza raz w miesiącu [publikowała] coś takiego jak gazetki fotograficzne. [Zamieszczano tam informacje o] tym, co się wydarzyło w kulturze, w budownictwie… I z tego, co pamiętam, rozsyłano [je] do większości zakładów pracy i [tam je] eksponowano. [Do] każdego zdjęcia [dodawano] króciuteńki opis. Był to przełom lat 80. i 90. Działo się wiele ciekawych rzeczy. Sfotografowałem na przykład wizytę generała Mirosława Hermaszewskiego na placu Litewskim....

Czytaj więcej

Żałuję, że nie sfotografowałem wielu rzeczy WideoTekst

Żałuję, że nie sfotografowałem wielu rzeczy. Na przykład tego, jak mieszkali Cyganie w Lublinie. To były lata 70. [Można było ich spotkać] w kilku miejscach. Jednym z nich była ulica Unicka. [A dokładniej] taki duży skwer. W tej chwili stoi tam chyba blok, ale część pozostała zielonym skwerem. Te cygańskie baraki ustawiono równolegle do muru cmentarnego. Bliżej muru [stały] chyba dwa i jeden bliżej ulicy Unickiej. Pozostałą część [stanowił] skwer. Kiedyś miałem okazję [uwiecznić] tam pogrzeb jakiejś znaczącej Cyganki. To...

Czytaj więcej

Lata 90. – największa dynamika w fotografii WideoTekst

W środowisku, w którym się obracałem, największa dynamika w twórczości, w działalności fotograficznej [miała miejsce] w latach 90. Wynika to stąd, że w latach 80. były ogromne problemy z materiałami fotograficznymi, ze sprzętem. Nauczyliśmy się pracować bardzo, bardzo oszczędnie i nagle takie bum –jest możliwy import do Polski. Nie powiem, żeby sklepy się zapełniły materiałami, ale [one] się stały dostępne. Nawet [te], o których wcześniej tylko marzyliśmy. Bo [przedtem mogliśmy je kupić] za dewizy, [ale] nie zawsze było nas na...

Czytaj więcej

Środowisko fotoreporterów zawsze się trzymało troszeczkę z boku WideoTekst

Środowisko fotoreporterów zawsze się trzymało troszeczkę z boku. Niestety nie było ich wielu. Miałem szczęście poznać tych najstarszych, czyli pana Jana Huzara, pana Jana Trembeckiego, panią Elizę Kwaśniewską. Jacek Mirosław, Maciek Kaczanowski to już młodsze pokolenie. [Fotoreporterzy] niechętnie przychodzili na wystawy. Wyjątkami byli Czarek Krupa, który [chociaż] był fotoreporterem, również brał udział w wystawach, [oraz] Maciek Kaczanowski –wchodzący wtedy na fotograficzny rynek. Natomiast reporterzy trzymali się raczej oddzielnie. To była zupełnie inna tematyka fotografii. [Ludzie ze] środowiska artystów fotografików lubelskich...

Czytaj więcej

Lublin do dzisiaj cierpi na brak galerii fotografii WideoTekst

Lublin do dzisiaj cierpi na brak galerii fotografii. Od wielu [lat] mówi się o tym, że fotografia weszła na salony sztuki. Niestety nie [tutaj]. Widzę, jak boryka się Lubelskie Towarzystwo Fotograficzne i inne środowiska. W [tym mieście] praktycznie nie ma miejsc do pokazywania fotografii. Udało się nam zrobić kilka wystaw w przepięknej galerii Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Bardzo często [z niej] korzystaliśmy. Niezły [salon] ma Młodzieżowy Dom Kultury „Pod Akacją” [Tam] również organizowaliśmy kilkanaście [ekspozycji. Z kolei] u Vetterów jest...

Czytaj więcej

Młodego pokolenia nie interesuje jakakolwiek współpraca WideoTekst

[Wśród młodego pokolenia] niestety nie ma tendencji [zrzeszania się w środowiska]. Internet powoduje, że każdy pracuje sam. Coraz częściej widzę, że ich nie interesuje [jakakolwiek] współpraca. Jestem ja i to, co robię. Oczywiście jeżeli zrobię. Ale z perspektywy lat wiem, [że] dużo trudniej jest przygotować wystawę jednej osobie. [Ponieważ], żeby [to zrobić], trzeba mieć, powiedzmy, czterdzieści, pięćdziesiąt fotografii. [Następnie z tych zdjęć należy] wybrać [te, które się znajdą na ekspozycji]. A stworzenie czterdziestu, pięćdziesięciu dobrych i ciekawych fotografii (nawet z...

Czytaj więcej

Wojewódzki Dom Kultury za dyrekcji Zdzisława Toczyńskiego WideoTekst

W [latach] 80., chyba za dyrekcji pana Zdzisława Toczyńskiego, Wojewódzki Dom Kultury otrzymywał wsparcia poprzez organizowanie wyjazdów, wspólnych plenerów i wystaw fotografów z całego województwa. Pamiętam, że przyjeżdżali ludzie z Dęblina. [Ta instytucja] starła się [ich] jednoczyć, [robiono więc] plenery w Sobieszynie, w Kocku, w mniejszych miejscowościach, do których dojeżdżała grupa fotografów. Dostawali tam zakwaterowanie, wyżywienie, a potem jeszcze ze środków Wojewódzkiego Domu Kultury organizowano wystawę. [Pokazywaną ją] w WDK-u na parterze w sali wystawienniczej. Właśnie przy okazji tych plenerów...

Czytaj więcej

Lubelscy fotografowie hobbyści WideoTekst

Obecnie [fotografowie amatorzy] istnieją [osobno]. Sami znajdują wszystko w Internecie i nie [czują] potrzeby zjednaczania się, spotykania, bycia w jakimś towarzystwie, opłacania składek. Wszystko się załatwia przez Internet. Natomiast jeszcze w latach 90. [i po 2000 roku] bardzo dużo [hobbystów] przychodziło do środowisk [fotograficznych] po to, aby się czegoś nauczyć. Ci ludzie [trudnili się] naprawdę przeróżnymi profesjami. To byli studenci, pracownicy naukowi (wykładowca UMCS-u i Akademii Rolniczej) i (jak pamiętam) sędziowie, fotografowie, którzy prowadzili działalność gospodarczą, i nawet zwykli robotnicy...

Czytaj więcej

Inspiracje znajduję u wielu twórców WideoTekst

[Największy wpływ mieli na mnie] przede wszystkim jednak polscy twórcy. Chociaż grupa f/64 [należy do] tych bardziej docenianych [źródeł inspiracji]. Troszeczkę opieram się na ich doświadczeniach. To wynika z mojego zainteresowania krajobrazem. [Jej twórcami byli między innymi] Ansel Adams i Edward Weston. [Ten ostatni] trzymał się teorii, że fotografuje rzecz samą w sobie, czyli to, co w obrazie jest najistotniejsze. Bliska jest mi również fotografia socjologiczna. Z polskich [fotografów cenię] Zosię Rydet i na pewno Edwarda Hartwiga, który w krajobrazie,...

Czytaj więcej

„Całe życie z fotografią” WideoTekst

„Całe życie z fotografią” Powołam się na słowa Janiny Mierzeckiej: „Całe życie z fotografią” Właściwie fotografia jest ze mną, odkąd pamiętam. I pracuję z [nią] w różny sposób. Ponad czterdzieści lat (dość dużo) wykonuję różne prace związane z fotografią. Pracowałem w zakładzie usługowym, w agencji reklamowej, w Wojskowej Agencji Fotograficznej, Krajowej Agencji Wydawniczej, Lubelskim Wydawnictwie Prasowym. Później [prowadziłem] własną działalność i znowu [pracowałem w] kolejnej agencji reklamowej, a teraz [jestem] nauczycielem. Ale wszystko się kręci wokół fotografii. Więc (oczywiście poza...

Czytaj więcej

Zdjęcia