Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Pożar z 1632 roku.

Nie wszystkie zapisane w historii Lublina pożary, były katastrofami pochłaniającymi całe połacie miasta. Niektóre z nich miały charakter miejscowy, a zniszczenia przez nie powodowane nie były znaczące. Tak właśnie było odnośnie pożaru, który miał miejsce w klasztorze sióstr Karmelitanek Bosych w 1632 roku.¹ Mimo niewielkiego zasięgu i niezbyt dotkliwych zniszczeń dzięki skrupulatności mniszek dysponujemy większą ilością danych na jego temat, niż odnośnie wielu pożarów obejmujących całe kwartały miasta. Zgodnie z relacją wybuchł on 29 grudnia w porze modlitw wieczornych, a jego ofiarą padł dach klasztoru. Na całe szczęście nie zanotowano ofiar śmiertelnych, co mniszki przypisują protekcji patrona swojego konwentu - św. Józefa.

Poniżej przytoczony fragment z opracowania kronik:

Tegoż roku [1632], w dzień ś. Tomasza apostoła [29 XII], w godzinę modlitwy wieczornej, już na samym dachu klasztoru naszego zajął się był ogień, czegośmy bynajmniej nie postrzegły, aż z przyległych domów przypadli i dali nam znać. Tego niebezpieczeństwa jawnego przez świętego Ojca naszego Józefa byłyśmy obronione, jako niektóre siostry zeznały, [że] go w klasztorze wtenczas widziały, ale i w innych okazyjach znacznie jego opieki doznałyśmy.²

Tekst: opracowanie i redakcja: A. Janociński Licencja Creative Commons (Użycie niekomercyjne)

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapitu

Wróć do odniesienia C. Gil, Kronika klasztoru Karmelitanek Bosych pw. Św. Józefa w Lublinie, Poznań 2012, s. 60.
Wróć do odniesienia Tamże.

Pożary przez wieki stanowiły istotny element życia człowieka, budziły lęk i respekt. Dotykały jednostek jak i większych społeczności w tym społeczności miejskich. Ze względu na poważny wpływ na życie miast - gospodarkę, architekturę i przestrzeń - były często odnotowywane w dokumentach miejskich czy kronikach klasztornych. Niektóre tego typu wydarzenia udokumentowane są dodatkowo przez historyczną ikonografię. W Lublinie w kościele oo. Dominikanów do dziś wisi obraz popularnie zwany „Pożar Lublina” przedstawiający ocalenie miasta z pożogi w 1719 r. dzięki cudowi relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Obraz ten, będąc unikalnym „zapisem” wydarzeń i jednocześnie najważniejszym przekazem ikonograficznym opisującym wygląd dawnego miasta, skierował nasze zainteresowanie na tematykę pożarów Lublina.
Pożary towarzyszyły miastu właściwie przez cały czas jego 700-letniej historii. W naszym projekcie skupiamy się głównie na okresie do 1803 r., gdy wybuchł ostatni pożar o poważnych konsekwencjach dla miasta, ale dygresją sięgamy też do XX w.
Projekt "Pożar Lublina - 298 rocznica ocalenia miasta z wielkiej pożogi 1719 r. " realizowany w ramach programu „Patriotyzm Jutra” dofinansowanego ze środków Muzeum Historii Polski. Projekt jest działaniem, które z oryginalnej perspektywy przypomina historię Lublina, ukazując jednocześnie kontekst kulturowy dawnego miasta jego mieszkańcom, turystom i internautom.
Złożyły się nań działania podejmowane w dwu płaszczyznach. Z jednej strony
dokładnie w 298 rocznicę uwiecznionych na obrazie wydarzeń pożaru z 1719 r. odtworzyliśmy w formie happeningu procesję dominikańską, która ratowała wtedy Lublin. Towarzyszyła jej narracja o dziejach miasta poprzedzona prezentacją sprzętu gaśniczego. Druga płaszczyzną były działania w przestrzeni wirtualnej. Powstał portal edukacyjny poświęcony pożarom Lublina ich wpływowi na miasto oraz dawnym metodom walki z ogniem.

Nasze działania wspierali partnerzy:

Słowa kluczowe