Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Teatr NN

Wyjazd do Pragi w sierpniu 1989 roku - Zbigniew Janas - fragment relacji świadka historii WideoTekst

I pierwszą rzecz, którą żeśmy wymyślili, tutaj mogę powiedzieć, że ja to wymyśliłem, to zorganizowaliśmy wyjazd do ówczesnej Czechosłowacji, ponieważ ja się w Sejmie zajmowałem polityką zagraniczną i to głównie współpracą z naszymi sąsiadami. To, że wtedy ja języków nie znałem, byłem „robolem”, to nie miało żadnego znaczenia. Bo tu liczyło się to, kto ma jakieś pomysły, kto ma doświadczenie. A ja je miałem tutaj, w Warszawie, jako jedyny. I w Sejmie od razu zostałem – niejako sam się mianowałem...

Czytaj więcej

Spotkanie z Aleksandrem Dubcekiem - Zbigniew Janas - fragment relacji świadka historii WideoTekst

W międzyczasie, nasi przyjaciele z „Karty” dali nam znać, że chciałby się z nami spotkać Dubček, czyli ten I-szy sekretarz w 1968 roku. Później zresztą był przewodniczącym, marszałkiem parlamentu czechosłowackiego. To był Słowak, zginął jadąc z Pragi do Bratysławy, bo w Bratysławie mieszkał. My sami byliśmy bardzo ciekawi, więc oczywiście, jeśli Dubček chce się z nami [spotkać], to przedłużamy naszą wizytę. Pojechaliśmy najpierw z Karkonoszy do Pragi, a potem tą słynną autostradą pojechaliśmy do Bratysławy. Jedyne, co nam dokuczało, to...

Czytaj więcej

Wykorzystać każde 5 minut - Zbigniew Janas - fragment relacji świadka historii WideoTekst

Zresztą, my też do końca nie. Bo też nie wiedzieliśmy wtedy, tak naprawdę, co się będzie działo. Wtedy jedno wiedzieliśmy: trzeba wykorzystać każde pięć minut. Ja jestem działaczem jeszcze KOR-owskim. Byłem robotnikiem wtedy, to też trochę inne środowisko, niż to, które tworzyło KOR. I oczywiście myśmy mieli wkalkulowane ze Zbyszkiem Bujakiem i z Arkiem Czelikiem, że pójdziemy siedzieć. Bo wiadomo było, że nas bezpieka „obstawiała”. Mieliśmy czasami obstawę ubecką, wiadomo było, że nas w którymś momencie wsadzą. I to, że...

Czytaj więcej

Spotkanie z Vaclavem Havlem na Borówkowej - Zbigniew Janas - fragment relacji świadka historii Tekst

Chłopaki z Wrocławia, ta grupa: Mirek Jasiński, Jarek Broda, „Ducin” – to oni, a głównie „Ducin” przygotowywali te szlaki, miejsca do spotkań. Natomiast ja przygotowywałem głównie polską stronę, dlatego, że większość, dziewięćdziesiąt procent ludzi, przychodziła z Warszawy. Bo chodziło o to, żeby pojawili się najbardziej znani ludzie. Po tamtej stronie, była też najbardziej znana grupa na czele z Waszkiem Havlem, który był na wszystkich tych spotkaniach. U nas, no właśnie, do dzisiaj Bogdan Borusewicz do mnie ma pretensje, że jego...

Czytaj więcej

Program ROAD-u - Marcin Celiński - fragment relacji świadka historii Tekst

Byłem człowiekiem zmobilizowanym przez Lecha Wałęsę do aktywności. Wałęsa rozpoczął swoją kampanię, apelując o aktywność i poczułem się zobligowany do aktywności przeciwko jego kandydaturze. W dzisiejszych kategoriach pewnie nazwalibyśmy program ROAD-u politologicznie socjalliberalnym. ROAD był liberalny światopoglądowo. Mało kto pamięta, że pierwszy zgłosił protest przeciwko wprowadzeniu religii do szkół. Z drugiej strony był liberalny gospodarczo, ale z pewnym otwarciem na mechanizmy socjalne i osłonowe. Tak wyglądał pierwszy program Polski otwartej, Polski dosyć liberalnej, jak na tamte czasy. W dzisiejszych kategoriach...

Czytaj więcej

Propozycja od Zbigniewa Bujaka - Andrzej Sokołowski - fragment relacji świadka historii AudioTekst

Przez jakieś półtora miesiąca byłem tam w Poznaniu i tam dostałem propozycję – Danusia Winiarska przyjechała z Pawłem Frąkiem do Poznania – od Zbyszka Bujaka, by wejść z jawnym nazwiskiem jako członek Krajowej Komisji. Wówczas ja postawiłem takie warunki, [ale] niestety one nie zostały spełnione i ja nie zgodziłem się na to, ponieważ ja nie miałem się gdzie ukrywać. Obawiałem się, że w Lublinie te moje punkty ukrywania się są gdzieś w jakiś sposób namierzone. To nie było takie ukrywanie,...

Czytaj więcej

Wspólne zwycięstwo - Jadwiga Koc - fragment relacji świadka historii Tekst

Związek Radziecki już wiedział, że to, co się dzieje w Polsce, wymyka im się spod kontroli. Cegła po cegle... dzięki [Lechowi] Wałęsie, [Władysławowi] Frasyniukowi, [Zbigniewowi] Bujakowi, dzięki tym ludziom, którzy byli odważni, silni i mieli odwagę mówić „nie”, mamy wolną Polskę. Trzeba powiedzieć o pięknej postawie Kościoła. Kościół odegrał tutaj bardzo istotną rolę i przygarnął wszystkich ludzi wątpiących, poszukujących. Żal mi tych wszystkich, którzy dzisiaj mówią inaczej i jak gdyby podważają piękne zwycięstwo, które naprawdę odbyło się bez przelania kropli...

Czytaj więcej

Związek zawodowy w systemie dyktatorskim - Jan Wojcieszczuk - fragment relacji świadka historii Tekst

Jaką wizję Polski miał związek w czasie karnawału „Solidarności”? To jest pytanie trudne i nietrudne zarazem. Władek Frasyniuk, Michał Boni i Zbyszek Bujak – że wymienię tylko tych trzech – mówili o tym przy różnych okazjach. Nie wspominając już o Lechu Wałęsie. Problem polega na tym, że oczywiście nikt z nas nie miał generalnego pomysłu, jak zbudować demokratyczną i wolną Polskę. Wiadomo było, że poruszamy się w obrębie określonych, że tak powiem, okoliczności zewnętrznych i wewnętrznych i nikt nie myślał,...

Czytaj więcej