Program Historia Mówiona realizowany jest w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” od 1998 roku. Polega on na rejestrowaniu, opracowywaniu oraz upowszechnianiu relacji mówionych dotyczących Lublina i Lubelszczyzny od dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych.

Jakow Kleiner - relacja świadka historii z 22 grudnia 2006

Data nagrania: 22 grudnia 2006
Miejsce nagrania: Ramat Aviv
Czas trwania relacji: 00:30:58

Jakow Kleiner opowiada o rodzinnych Puławach, rodzicach i rodzeństwie, o czasach szkolnych i wyjeździe do Warszawy w 1937 roku, gdzie uczył się zawodu tokarza i gdzie zastała go wojna. Po wybuchu II wojny światowej przedostał się do siostry ojca mieszkającej w Woroszyłowgradzie (dzisiejszym Ługańsku). Z tym okresem wiąże się praca w charakterze tokarza, mobilizacja do Armii Czerwonej po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w 1941 roku, praca w wojskowej fabryce samolotów, a w końcu zesłanie do kołchozu i ślub.

Pokaż relację w Bibliotece Multimedialnej

Rozmowa: Czajkowski, Tomasz
Nagranie: Czajkowski, Tomasz
Redakcja: Molik, Justyna
Montaż: Walachniewicz, Konrad

Najbliższa rodzina

[Nazywam się] Jakow Kleiner, Jakub, urodzony w Puławach 6 kwietnia 1923 roku. Ostatnie miejsce [zamieszkania] było na ulicy Gdańskiej 20, do 1937 roku. Potem wyjechałem do Warszawy, do brata. I w Warszawie zaczęła się [II] wojna światowa, w [19]39 roku. Przed wojną byłem małych chłopakiem jeszcze, uczyłem się w szkole Tarbut, gdzie przekładali na język hebrajski. [Ojciec nazywał się] Józef Kleiner, a mama moja była Chajek, Chaja. Ojciec był kupcem, matka umarła w [19]35 roku. Był kupcem, [wcześniej] miał jakieś...

Czytaj więcej

Przedwojenna edukacja

W Puławach uczyłem się w Tarbucie, hebrajskiej szkole. Zaczynałem w Tarbucie, no i jeden rok uczyłem się w polskiej szkole. A potem mój starszy brat wziął mnie do Warszawy i tam zacząłem uczyć się, [żeby być] tokarzem. Do chederu ja nie chodziłem, tylko do powszechnej szkoły ostatni rok, odszedłem w piątej klasie, więcej nie przyszło mi się uczyć.

Czytaj więcej

Przedwojenne Puławy

[Na] ulicy Gdańskiej była szkoła powszechna i potem skład drzewa. Paru policjantów też mieszkało tam. Był targ dalej. [W domu była] matka, ojciec, brat starszy, najstarszy umarł tutaj w kibucu. W [19]43 roku wzięli go do wojska. Oni nie brali Polaków, potem okazało się, że polscy obywatele – Żydzi też mogą służyć w Armii Czerwonej. [Mało pamiętam], wszystkiego [miałem] piętnaście lat. Nie żyłem w Puławach, byłem w Warszawie, potem w Sowieckim Sojuzie. Tych wszystkich, [których] ja pamiętam, od czasu do...

Czytaj więcej

Pobyt w ZSRR w czasie II wojny światowej

W [19]39 roku ja już byłem w Warszawie. W Puławach nie było co robić, nie mogłem się uczyć już. Z Warszawy, jak się zaczęła [II] wojna światowa, pojechałem do cioci mojej do Woroszyłowgradu, Ługańsk dzisiejszy. W Sowieckim Sojuzie [przemieszczałem się] z miasta do miasta. Ojca brat i siostry żyli w Rosji, na Ukrainie. Ja byłem w Woroszyłowgradzie, tam się zaczęła II wojna [światowa] w [19]41 roku. Byłem zmobilizowany do Armii Czerwonej, nim okazało się, [że] ja z Polski, Polak. Oni...

Czytaj więcej