Poezja
"W zbiorze Ćwirko Małgorzata Skałbania zaprezentowała nieco inny zakres problematyczny niż w tomiku Szmuctytuł, co nie oznacza, ze poetka zrezygnowała całkowicie z własnego stylu i sposobu ujmowania interesujących ją dylematów współczesnej kultury. Ćwirko to, w ogólnym rozumieniu, pretekst do wielowymiarowego portretu kreślonego niewidzialną ręką samego życia
Jeżeli już ktoś wspominał o języku moich wierszy, to z zasady zarzucał mu zbitki dźwiękowe, szorstkość, chropawość. Miał rację, tylko że ja się tego stwierdzenia nie boję, odwrotnie, uważam, że rejestruje ono pozytywne wartości mego pisarstwa.Język polski ulubił sobie zgłoski szeleszczące.
Czy muzyczne piękno to tylko melodia? Wszystko w rzeczywistości może być jego materiałem.
Z szeptu i chrzęstu też można budować konstrukcję dźwiękową, która będzie dziełem sztuki, będzie piękna. Nasz język te elementy wybrał jako podstawę swojej brzmieniowej wizji, dlaczego ja jako poetka miałabym nie być mu wierna? Czemu miałabym pracować przeciw jego zasadom – wybierając i wyszukując rozlewne samogłoski – tak dla niego nietypowe?
Przeciwnie, podoba mi się bardzo jego bogaty chrzęst, przypomina mi zawsze pole złotego dojrzałego zboża uginanego wiatrem.
Oby moje wiersze podobnie szeleściły.
-Anna Pogonowska, "Tylko wierszem"(fragment)
Poetą się, jak wiadomo, nie jest, ale bywa. Powiedzmy: od czasu do czasu. Stąd liczne cierpienia i właściwe poetom wieczne napięcie wewnętrzne. Czekają na wiersz, jak astronom czeka na upadek meteorytu. A ten spada tymczasem całkiem gdzie indziej – albo wtedy, gdy się akurat pucowało teleskop. Albo nie przylatuje w ogóle.
- Eliza Kącka, Posłowie(fragment)
Julian Wołoszynowski przez całe swoje życie (1898 –1977) miał w polskiej literaturze opinię outsidera. Po kolejnych publikacjach jego prozy bywało o nim głośno, ale nigdy nie ustabilizowało się w krytyce jakieś trwalsze zainteresowanie jego twórczością.
"Najwybitniejszy zbiór wierszy Bogdana Ostromęckiego zatytułowany Cedr ukazał się na początku 1982 roku, a więc w trzy lata po śmierci autora. Książka wyszła w twardej okładce, co było wówczas swego rodzaju ewenementem(...) Właśnie trwał w najlepsze, a właściwie w najgorsze, stan wojenny. Zapałka paląca się na czarnej okładce i płonące świece na czarnych wyklejkach – idealnie oddawały i oddają do dzisiaj opresyjną i depresyjną atmosferę tamtego ponurego, beznadziejnego i przytłaczającego czasu."
- Janusz Drzewucki
Poeta urodzony w Będzinie, autor „żydowskich trenów” jak pisał o nim Natan Gross, to człowiek o tragicznym życiorysie.
Od dziecka walczący o równość, już z gimnazjum wyrzucony za działalność komunistyczną, wielokrotnie więziony za obronę praw robotników. Podczas wojny przebywał w getcie w Będzinie, a później w obozach koncentracyjnych. W 1968 roku wyjechał do Izraela. Nigdy już Polski nie odwiedził, bo jego ojczyzna odmawiała poecie wizy.
Autor kultowego „Misia Uszatka” jako poeta niedoceniony i pominięty. Jego wiersze utrzymane w poetyce regionalistycznej, skupiają się przede wszystkim na obrazowaniu skonkretyzowanej natury oraz topografii wołyńskich miasteczek i wsi.
Pomer jest poetą dwóch kultur – polskiej i żydowskiej. Tworzył głównie w okresie dwudziestolecia międzywojennego. W jego utworach znaleźć można echa fascynacji liryką Tuwima. Niniejszy wybór ma przede wszystkim unaocznić jak różnorodna jest to twórczość w zakresie tonacji i tematyki. Wiersze te wciąż oczekują na odkrycie i historycznoliteracką refleksję.
W czasie okupacji widziała lubelskie getto. Po wielu latach wróciła do tych doświadczeń. Do zmarłych i do ocalonych. Wśród pierwszych, którzy „domagali się pamięci” byli Janusz Korczak, Mordechaj Gebirtig i Edyta Stein. W jednym z wierszy napisze o nich: „umarli są przeźroczyści”. Wśród ocalonych byli jej mąż i „płowy chłopak znad Huczwy” – poeta Arnold Słucki
Piotr Matywiecki jest nie tylko autorem kilkunastu książek poetyckich, ale także monumentalnych opracowań Kamień graniczny, Twarz Tuwima i Dwa oddechy. Szkice o tożsamości żydowskiej i chrześcijańskiej.
Trzem redaktorkom naukowym tomu udało się zebrać znakomity zespół autorek i autorów, w sumie siedemnaście bardzo wyrazistych osobowości. Każda z zawartych w książce wypowiedzi wydaje się programowo niepowtarzalna, a przecież każda z nich cały czas mówi o tym samym. Z zachowaniem wszelkiej różnorodności zawartej w siedemnastu szkicach – żaden z tekstów nie powtarza poprzedniego (jeżeli założymy linearny porządek lektury), lecz każdy mówi o tym samym, tyle że od nowa. P.S. Szkice o wierszach Piotra Sommera składają się na mądrą i wrażliwą książkę: wyrazistą, jak wyrazisty jest każdy zarysowany wyodrębnioną kreską szkic, bez lęku o to, co „pomiędzy nimi”. Nie będę ukrywał przyjemności lektury tych tekstów, podobnie jak nie będę ukrywał podziwu dla zebrania znakomitego zespołu autorów przez redaktorki tomu.
Z recenzji prof. UŚ dr. hab. Macieja Tramera
Książka „Wreszcie nie pojawia się nikt”. Szkice o twórczości Andrzeja Niewiadomskiego pomyślana została jako prezent od czytelników – prezent-prolegomena – dla Autora wszechstronnego: poety, eseisty, badacza literatury.
Antologia Słowa są wolne. 44 wiersze poetów pokolenia niepodległości jest poszerzoną wersją wyboru wierszy, który drukowany był – jako rubryka Słowa są wolne – w kolejnych numerach czasopisma „PA.RA” wydawanego przez Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości.
"Przez sen" - tom wierszy Jacka Podsiadły jest efektem współpracy poety z graficzką Małgorzatą Rybicką. Poeta zauważa, że dzięki graficznej oprawie i nietypowemu składowi, sensy zawarte w wierszach zostały właściwie oddane.
Na niezwykłą książkę Iwony Chmielewskiej „Dopóki niebo nie płacze” składa się szesnaście obrazów artystki, wybrane przez nią wiersze dla dzieci Józefa Czechowicza i przedwojenne fotografie z kolekcji szklanych negatywów odnalezionych w kamienicy przy Rynku 4 w Lublinie. Razem tworzą opowieść o żydowskich mieszkańcach Lublina, których losy tak brutalnie przerwała wojna.
"Waldemar Michalski jest autorem dziesięciu tomików wierszy, kilku antologii oraz trzech tomów szkiców literackich. Przez niemal 30 lat pełnił funkcję sekretarza redakcji kwartalnika Akcent. Jest seniorem i współtwórcą współczesnego lubelskiego środowiska literackiego. Z okazji pięćdziesięciopięciolecia twórczości poetyckiej przygotował do druku tom pt. Znak bez kropki".
„Konieczność uporządkowania świata, odnalezienia swojego w nim miejsca, zmusza autora do ciągłych poszukiwań, obszar prywatnej pamięci, osobistych wspomnień, przyjaźni, miłości, więzi pokoleniowych [...] poszerzony zostaje o pamięć zbiorową: idąc śladem cytatów, apostrof i dedykacji można wiersze Andrzeja Niewiadomskiego czytać jako swoiste sprawozdania z literackich i filozoficznych podróży poety (...)”.
- Ewa Dunaj - Kozakow, Uciekasz – nie uciekasz, „Akcent” 1993, nr 3.
Na wybór wierszy polskiej poetki łotewskiego pochodzenia składają się przede wszystkim śmiałe erotyki. Źródeł tej poezji należy szukać w gorączkowej i migotliwej liryce Juliusza Słowackiego. Daukszta jest poetką wciąż praktycznie nie odkrytą.
O wydawnictwie:
W latach 90-tych w ramach działalności programowej Ośrodka publikowane było pismo "Scriptores Scholarum" W oparciu o to pismo powstało na początku lat 2000-cznych Wydawnictwo Ośrodka "Brama Grodzka- Teatr NN". Miało ono na celu poprzez wydawanie różnych publikacji popularyzowanie wiedzy o kulturze i historii Lublina. Szczególną rolę wśród tych publikacji pełnią monograficzne numery pisma "Scriptores" (tytuł nawiązuje do jego pierwowzoru) odnoszące się do jakiegoś ważnego tematu związanego z historią Lublina. Podkreślmy że wiele publikacji Ośrodka dotyczy historii lubelskich Żydów. Obok publikacji historycznych ukazują się również publikacje o charakterze literackim (m.in.serie "Poeci Lublina", "Biblioteka Zapomnianych Poetów"), czy też związane z kulturą i dziedzictwem kulturowym Lublina i Lubelszczyzny. W ramach „Scriptores” powstała seria wydawnicza "Lublin - Drogi do Wolności". Ma ona na celu pokazanie najważniejszych wydarzeń związanych ze współczesną historią miasta, tych które były wyrazem oporu mieszkańców przeciw władzy komunistycznej. Charakterystyczną cechą tych publikacji jest wykorzystywanie jako podstawowego elementu narracji, historii mówionych. Dzięki temu na historię patrzymy oczyma konkretnych osób - świadków. W serii tej zostały opublikowane m.in: „Siła Wolnego Słowa”- opowieść o lubelskim podziemiu wydawniczym, "Lubelski Lipiec", "Lublin-polska transformacja 1989-1991", "Spotkania" "Janusz Krupski", "4 czerwca"
W ramach wydawnictwa ukazują się publikacje historyczne, literackie, monografie związane z dziedzictwem kulturowym Lublina i Lubelszczyzny.
.jpg/)