Jarosz Ignacy
Miejsce zamieszkania
- przed II wojną światową: Piaski
Historia
Historia rodziny Jaroszów - Piaski
Miejsce
Piaski
Czas
1940 - 1944
Osoby ratowane
Medal
2001
Historia
Ignacy Jarosz pochodził z zamożnej rodziny rzemieślniczo-rolniczej z Piask. W Lublinie ukończył szkołę kupiecką. Za działalność niepodległościową, jako młody chłopiec został wywieziony w głąb Rosji i ślad po nim zaginął. Kiedy po kilku latach udało mu się wrócić do Piask, jego matka już nie żyła. Ignacy Jarosz z zawodu był rzemieślnikiem-budowlańcem. Prowadził działalność gospodarczą i społeczną - udzielał się w radzie gminnej, pełnił funkcję zastępcy wójta, świadczył usługi piśmiennicze mieszkańcom. Ignacy Jarosz i Anna, z domu Kowalska, pobrali się w 1904 roku. Mieszkali w Piaskach na ulicy Lubelskiej. Mieli ośmioro dzieci: Czesława, Jana, Helenę, Aleksandra, Stanisława, Wacława, Mariannę i Maksymiliana. Kiedy wybuchła wojna, część rodzeństwa zaangażowała się w lokalną działalność konspiracyjną - działali w lokalnej organizacji patriotycznej “Baony Zemsty” oraz w AK. Za działalność konspiracyjną zginęli w Oświęcimiu bracia: Wacław i Jan, zaś Czesław i Stanisław oraz dziadek - Marcin Jarosz, zginęli w czasie wojny z rąk Niemców. Z działalnością konspiracyjną Jaroszów związana była także organizacja pomocy dla getta w Piaskach w ramach kontaktu z ŻOB. Aleksander, Maksymilian i Marianna Jaroszowie dostarczali Żydom żywność, lekarstwa, broń, fałszywe dokumenty i inne potrzebne rzeczy. Getto w Piaskach powstało w 1941 roku i pełniło rolę tranzytową. Rotacyjnie przybywały tam transporty Żydów z Niemiec, Czech, Słowacji i innych terenów okupowanej Polski, zaś miejscowych wysiedlano lub mordowano. Już zimą 1940 roku do Piask przybył pierwszy transport Żydów niemieckich spod Szczecina, których rozlokowano po kwaterach prywatnych. Do domu Jaroszów trafiła rodzina Lewinów - ojciec Wolf i dwie córki: Hana i Gertruda. Po utworzeniu getta, Lewinowie musieli się tam przenieść, a warunki ich życia drastycznie się pogorszyły. W gospodarstwie Jaroszów, podczas łapanek i wywózek, ukrywali się podczas łapanek i wywózek znajomi Żydzi: Wolf Lewin, Godel Huberman, Józef Honig, Cesia Deszerówna, Szloma Pini, Fajga Gutharc i inni. Niektórzy z nich przeżyli wojnę. W marcu 1942 roku rozpoczęła się likwidacja getta, w ramach której w kilku transportach wywieziono większość Żydów do obozu zagłady w Bełżcu, a następnie w Sobiborze. Deportowana do Bełżca została także rodzina Lewinów.
Za swoją działalność na rzecz pomocy Żydom Ignacy i Anna Jaroszowie oraz ich dzieci Aleksander, Maksymilian i Marianna, otrzymali w 2001 r. medal "Sprawiedliwych wśród Narodów Świata".
Publikacje dodatkowe
- Światła w ciemności. Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. Relacje, Lublin 2008, s. 302-323.