Historia rodziny Czechońskich - Tomaszów Lubelski
Miejsce
Tomaszów Lubelski
Czas
1939 - 1944
Bohaterowie historii
Medal
1999 r.
Historia
Na początku okupacji niemieckiej rodzice Szlomo Gorzyczańskiego uciekli z Łodzi do Tomaszowa Lubelskiego w dystrykcie lubelskim z nadzieją na spotkanie z rodziną. Gdy po dotarciu na miejsce i odkryciu, że ich krewni uciekli na wschód, zwrócili się o pomoc do Piotra i Emilii Czechońskich, znajomych zamieszkałych w Tomaszowie Lubelskim. Polski policjant, Czechoński wraz z żoną zgodzili się ich przyjąć. Pomimo istnienia getta w mieście, Gorzyczańscy przebywali u Czechońskich aż do akcji eksterminacyjnej w maju 1942 r. Kiedy Niemcy nasilili poszukiwania Żydów ukrywających się po "aryjskiej" stronie miasta, Gorzyczańscy opuścili kryjówkę i poszukali schronienia w lasach, pozostawiając 7-letniego Szlomo, którego schowano za szafą i poinstruowano jak ma postępować, aby nie zsotał odkryty. Czechońscy troskliwie się nim opiekowali aż do wyzwolenia w lecie 1944 r. Po wojnie, gdy okazało się, że rodzice Szlomo zginęli, oddano chłopca krewnym wracającym z ZSRR. Później Szlomo Gorzyczański wyjechał do Izraele. W 1999 r. na wniosek Szlomo Instytut Yad Vashem nadał Piotrowi i Emilii Czechońskim tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Sara Barnea, kuzynka Szlomo Gorzyczańskiego, opowiada o swojej rodzinie z Tomaszowa, o uratowaniu Szlomo przez Czechońskich oraz o powojennych kontaktach z synami Czechońskich.
Zdjęcia
Publikacje dodatkowe
- Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata ratujących Żydów podczas Holocaustu. Polska, wyd. polskie, Kraków 2009, s. 107.
- M. Baum, Pod dachem Sprawiedliwego, „Obyczaje. Magazyn Międzynarodowy” nr 16 (2004).
- M. Baum, Sprawiedliwi z "zagłębia śmierci", "Midrasz" 1(2007), s. 34-35
- Światła w ciemności. Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. Relacje, Lublin 2008, s. 335 - 339.