"Śladami Singera: Warsztaty. Spotkania. Sztuka" to interdyscyplinarny projekt edukacji kulturalnej i artystycznej realizowany w wybranych miasteczek Lubelszczyzny. Inspiracją dla powstania idei projektu jest twórczość noblisty Izaaka Baszewisa Singera, osadzona w wielokulturowej scenerii miasteczek regionu.

"Śladami Singera: Warsztaty. Spotkania. Sztuka" to interdyscyplinarny projekt edukacji kulturalnej i artystycznej realizowany w wybranych miasteczek Lubelszczyzny. Inspiracją dla powstania idei projektu jest twórczość noblisty Izaaka Baszewisa Singera, osadzona w wielokulturowej scenerii miasteczek regionu.

Teatr NN

O projekcie

Przewodnikiem po magicznym świecie dawnych sztetł Lubelszczyzny będzie najbardziej znana z postaci Singerowskich – Jasza Mazur, główny bohater „Sztukmistrza z Lublina”.

Jasza podróżował od miasta do miasta wozem przypominającym cygański tabor, jest sztukmistrzem, wędrownym magikiem-akrobatą. Z zamkniętymi oczami potrafił otworzyć z pozoru najtrudniejszy zamek, planował niesamowite akrobacje na linie. Cieszył się ogromną popularnością wśród publiczności. I to on prowadzi trupę artystów w trasie festiwalowej, na którą składają się miejscowości, w których rozgrywa się akcja wielu opowiadań Singera.

W trakcie pierwszej trasy festiwalowej tabor wozów z cyrkowcami odwiedził 4 miejscowości: Tyszowce, Józefów, Szczebrzeszyn, Biłgoraj, a z każda kolejną edycją dociera w kolejne miejsca by odkrywać tajemnice dawnych sztetł i przybliżać wielokulturowość regionu. Obecnie jest to już 12 miasteczek, z biegiem czasu dołączyły: Bychawa, Kraśnik, Krasnobród, Kock, Piaski, Goraj, Janów. Co roku kończymy naszą trasę w Lublinie. 

Międzynarodowa 13 - osobowa grupa artystów odwiedza miasta i miasteczka lubelszczyzny, o których pisał noblista - autor m.in. "Sztukmistrza z Lublina". Artystyczne widowiska z elementami teatru, cyrku, tańca, fire show i muzyki przywołują postaci literackich bohaterów Singera, a wraz z nim zapomniany świat przedwojennego sztetl. Unikalne autorskie spektakle gromadzą setki mieszkańców, budząc w nich zainteresowanie literaturą i lokalną historią. 

  

Isaac Bashevis Singer

 

 

Isaac Bashevis Singer, wybitny pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla, urodził się 14 lipca 1904 roku w Leoncinie pod Warszawą jako Icchok Zynger. Był synem rabina. Większość swoich utworów napisał w języku jidysz.

Batszeba Zylberman i Pinkas Mendel Singer, rodzice Icchoka pobrali się w Biłgoraju w 1889 roku. Jego ojciec należał do żarliwych wyznawców chasydyzmu, matka była córką rabina z Biłgoraja.

Icchok miał trójkę rodzeństwa. Jego najstarsza siostra Hindełe Ester została później pisarką, przyjmując nazwisko Esther Kreitman. Jego starszy brat Israel Joszua w przyszłości stał się wybitnym pisarzem żydowskim. Mosze, jego najmłodszy brat, został chasydem.

Już w 1908 roku rodzina przeprowadziła się do WarszawyMały Icełe wiele czasu spędzał na balkonie. Widok rozciągał się na ubogą część miasta tętniącą życiem: targujących się handlarzy, okrzyki bawiących się dzieci, żydowskie piosenki dochodzące z gramofonów. Mieszkanie Singerów, biedne i skromne, pozostawało prawie nieumeblowane. W pustym pokoju ojca leżały tylko książki. W sypialni stały dwa łóżka. Jak wspominał później Icchok, jego dom był bardziej domem Boga, niźli człowieka. Świat z Krochmalnej był w jego twórczości źródłem natchnienia. Lata młodości spędzone w rygorystycznym pod względem religijnym domu rodzinnym, który był jednocześnie domem modlitwy i izbą sądowo-rozjemczą, Singer uwiecznił w cyklu opowiadań autobiograficznych Urząd mojego ojca.

W 1917 roku Batszeba z trzynastoletnim wówczas Icchokiem i młodszym Mosze udała się do Biłgoraja, do domu dziadków – Chany Zylberman i Jakuba Mordechaja Zylbermana, który już wówczas nie żył. Decyzja o przeprowadzce została podjęta w obliczu głodu, jaki zapanował w stolicy. Dziesięciotysięczne miasteczko na Lubelszczyźnie było zamieszkane przez około trzy i pół tysiąca Żydów. W biłgorajskim okresie swojego życia, przyszły pisarz, nasłuchał się ludowych powieści i przesądów o demonach i cudach. Miasto to stało się prototypem żydowskiego sztetla.

W 1924 roku zaczął pracować jako korektor w „Literarisze bleter”, literackim tygodniku wydawanym w Warszawie w języku jidysz. Tłumaczył na jidysz utwory Knuta Hamsuna, Stefana Zweiga, Thomasa Manna. Na łamach tego czasopisma zadebiutował w 1925 roku opowiadaniem w języku ijdisz Ojf der elter (Na starość). W tym samym roku opowiadanie zdobyło nagrodę pisma, w którym zostało opublikowane.
Singer zaczął pisać pod pseudonimem Icchok Baszewis, pochodzącym od imienia matki, Batszeby. Jego utwory pojawiały się też w czasopismach „Di jidisze welt” i „A mol in a jojwl” oraz dziennikach „Hajnt” i „Undzer ekspres”.
W 1932 razem z Aronem Cejtlinem zaczął redagować efemeryczne pismo w języku jidisz „Globus”. W nim opublikował w 1933 roku swoją pierwszą powieść Szatan w Goraju, która ukazywała się w odcinkach. W formie książkowej została wydana w roku 1935. Jest to jedyna powieść Baszewisa wydana przed wojną w Polsce.

W 1935 roku opuścił Warszawę. W ślad za bratem wyemigrował do Nowego Jorku. Tam powstawały jego najsłynniejsze powieści: Sztukmistrz z Lublina, Spuścizna, Szosza, Dwór. Jeszcze w tym samym roku rozpoczął pracę w żydowskim dzienniku „Forwerts”. W 1964 roku Baszewis został członkiem Amerykańskiego Instytutu Sztuki i Literatury. Czytaj dalej...

  

Isaac Bashevis Singer – bibliografia 

Śladami opowiadań Singera 

Isaac Bashevis Singer – streszczenia opowiadań 

I. B. Singer - postaci z utworów

I. B. Singer - słownik podstawowych terminów żydowskich