Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Legenda o królu jednej nocy

Jego dzieje znane są z wielu współczesnych przekazów żydowskich. Według jednej z takich opowieści Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany „Czarnym” udał się do Włoch z pielgrzymka pokutną. W żebraczym przebraniu przybył do Padwy, gdzie wieść o jego książęcym pochodzeniu wszyscy kwitowali śmiechem i drwinami. Wsparcie miał uzyskać dopiero u rabina Samuela Judasza Katzenellenbogena, który przyjął go z należytymi honorami i zapewnił gościnę. W dowód wdzięczności Radziwiłł podjął się odszukania w Polsce jego syna Saula, który przebywał w jednej z jesziw. Faktycznie młodzieniec pobierał nauki w słynnej na całym siwiec szkole talmudycznej w Brześciu Litewskim. Radziwiłł zabrał go z niej na własny dwór. Saul miał wzbudzać zachwyt swoja wiedzą i mądrością, stając się sławnym w całym państwie. Wkrótce będąc bankierem i dzierżawcą ceł i warzelni soli na Litwie zgromadził wielki majątek. 17 maja 1578 r. uzyskał nawet przywilej królewski na kupno wielickiej soli w Koronie.

W czasie bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego w 1586 r. niezdecydowana szlachta długo nie mogła wybrać jego następcy. Wobec podwójnej elekcji Maksymiliana Habsburga i Zygmunta III Wazy - w końcu zdecydowano powołać króla tymczasowego (rex pro tempore), którą to godność miano zaproponować Radziwiłłowi. Ten jednak odmówił, wysunął jednak kandydaturę Saula.

W 1587 roku, wśród powszechnego entuzjazmu, w Lublinie przez szlachtę okrzyknięty został królem Saul Wahl ( Wahl w języku niemieckim oznacza wybór). Jego panowanie miało trwać tylko jedną noc, w czasie której wydał podobno wiele nowych praw i przywilejów poprawiających sytuację żydów w Polsce.

Jeszcze na początku XX w. w Lublinie mieszkała żydowska rodzina Wahlów, którą wielu uznawało za potomków Saula. Urodzony w Lublinie Awigdor Kacenelenbogen tak wspomina legendarną historię związaną z jego przodkiem.

Słowa kluczowe