Z inicjatywy Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” i dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego powstał projekt szlaku upamiętniającego zagładę społeczności żydowskiej Lublina.

Szlak pamięci obejmuje oznaczenie granic getta na Podzamczu oraz ostatniej drogi lubelskich Żydów prowadzącej na  Umschlagplatz – miejsca, skąd wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu ok. 28 tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Na szlaku znalazły się także inne nieupamiętnione dotąd obszary, takie jak dzielnica żydowska na Wieniawie, getto na Majdanie Tatarskim oraz miejsce śmierci dzieci i ich opiekunek z ochronki.

Z inicjatywy Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” i dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego powstał projekt szlaku upamiętniającego zagładę społeczności żydowskiej Lublina.

Szlak pamięci obejmuje oznaczenie granic getta na Podzamczu oraz ostatniej drogi lubelskich Żydów prowadzącej na  Umschlagplatz – miejsca, skąd wywieziono do obozu zagłady w Bełżcu ok. 28 tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Na szlaku znalazły się także inne nieupamiętnione dotąd obszary, takie jak dzielnica żydowska na Wieniawie, getto na Majdanie Tatarskim oraz miejsce śmierci dzieci i ich opiekunek z ochronki.

Teatr NN

Obóz pracy na Flugplatzu

Obóz pracy na Flugplatzu

Spis treści

[RozwińZwiń]

Historia miejscaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Obóz pracy utworzony na terenie istniejącego przed wojną lotniska w Lublinie, stąd nazwa Flugplatz, był jednym z największych obozów pracy w dystrykcie lubelskim. Istniał w latach 1942–1943. Osadzono w nim przede wszystkim kobiety i mężczyzn pochodzenia żydowskiego z różnych państw, a także grupę polskich kobiet. W trakcie akcji „Reinhardt” pełnił funkcję placu selekcyjnego dla przybywających transportów, jak również był miejscem segregacji i magazynowania mienia zrabowanego Żydom w obozach zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince.

Flugplatz stanowił istotny element realizowanej od wiosny 1942 roku akcji „Reinhardt”. Pełnił funkcję placu selekcyjnego, na którym wybierano z przychodzących transportów zdolnych do pracy mężczyzn, kierowano ich następnie do obozów pracy oraz KL Lublin. Selekcje przeprowadzano przede wszystkim wśród Żydów zagranicznych. Osoby starsze, kaleki, kobiety i dzieci deportowano do gett tranzytowych lub bezpośrednio do obozów zagłady.

Flugplatz stanowił także centralne miejsce segregacji i magazynowania mienia zrabowanego Żydom zamordowanym w obozach zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince. Segregacją zagrabionych rzeczy zajmowali się osadzeni w obozie więźniowie żydowscy, przede wszystkim kobiety.

Współpraca partnerska podczas realizacji upamiętnieniaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W połowie 2017 r. powstała idea upamiętnienia obozu na Flugplatzu. Partnerami tego wydarzenia są instytucje mające zarówno swoje siedziby w miejscu dawnego lotniska i późniejszego obozu pracy, jak i będące właścicielami budynku, na którym powstało upamiętnienie. We współpracy z Państwowym Muzeum na Majdanku, które opracowało treści tablic Ośrodek "Brama Grodzka – Teatr NN" zrealizował upamiętnienie.

Warto podkreślić, że jest to pierwsza inicjatywa zaangażowania sektora biznesowego w działania związane z szeroko pojętym upowszechnianiem wiedzy na temat historii lokalnej zmierzająca do upamiętnienia ważnych wydarzeń, jakim było funkcjonowanie lotniska i Zakładów Mechanicznych E. Plagego i T. Laśkiewicza w Lublinie oraz funkcjonowanie obozu pracy na Flugplatzu.

Składamy serdeczne podziękowania wszystkim osobom zaangażowanym w prace na rzecz upamiętnienia.

UpamiętnienieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

8 listopada 2017 r. Państwowe Muzeum na Majdanku oraz Ośrodek "Brama Grodzka – Teatr NN" zorganizowały uroczyste odsłonięcie tablic przy ul. Wrońskiej 2 w Lublinie. Jedna z nich poświęcona jest historii lotniska, druga – obozu pracy dla Żydów nazywanego Flugplatzem.

Zakłady Mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz

Budynek ten był częścią zabudowy powstałej w 1921 r. fabryki Emila Plagego i Teofila Laśkiewicza, która produkowała pierwsze w Polsce samoloty. Konstruowanym tu pod kierunkiem inż. Jerzego Rudlickiego płatowcom nadawano nazwę „Lublin”. W 1935 r. zakłady zostały upaństwowione i przemianowane na Lubelską Wytwórnię Samolotów, która działała do 1939 r.

Flugplatz – obóz pracy na dawnym lotnisku

Podczas okupacji niemieckiej na terenie pofabrycznego lotniska istniał obóz pracy dla Żydów oraz, początkowo, niewielkich grup Polaków. W latach 1942–1943, w ramach realizowanego przez III Rzeszę planu eksterminacji Żydów („Aktion Reinhardt”), miejsce to było główną sortownią mienia pomordowanych w nazistowskich obozach zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince. 3 listopada 1943 r. żydowskich więźniów Flugplatzu rozstrzelano w obozie koncentracyjnym na Majdanku.

Mapa: Szlak pamięci – Obóz pracy na FlugplatzuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści