Pamięć Miejsca – narodziny wirtualnego archiwum Ośrodka
Utworzenie w 2001 roku komputerowej bazy danych Pamięć Miejsca
było rozwinięciem projektu Wielka Księga Miasta
, w ramach którego Ośrodek od kilku lat gromadzi i udostępnia różnego rodzaju materiały archiwalne związane z historią Lublina i regionu. W oparciu o tę bazę mogliśmy archiwizować i udostępniać za pośrednictwem Internetu dokumenty tekstowe, materiały ikonograficzne oraz materiały audio i wideo. Wszystkie one przechowywane były w specjalnie zaprojektowanych do tego celu bazach danych zainstalowanych na serwerze Ośrodka. Dzięki tej bazie danych można było docierać w sposób szybki do różnych ważnych informacji związanych z kulturowym dziedzictwem Lublina.
Bazy pozwalają na wiązanie informacji z różnych dziedzin. Tak na przykład założyliśmy, że mając zdjęcie konkretnego budynku, będziemy mogli łatwo i szybko dotrzeć do jego planów, ikonografii, historii, dowiedzieć się kto w nim mieszkał, usłyszeć – jeżeli istnieją – relacje o tym obiekcie, usytuować go w planie miasta. Podobne informacje uzyskać można w odniesieniu do ulicy, dzielnicy, itp. Natomiast rozpoczynając poszukiwania od Historii Mówionej, można docierać do ikonografii wspomnianych miejsc, sytuować je w topografii miasta.
Poniżej przedstawiamy ogólny schemat zawartości w tych bazach.
I Teksty
1. Katalog miejsc geograficznych uwzględnionych w bazie (Lublin, region: miasta, miasteczka, wsie)
2. Dział ogólny (bibliografie, przeglądy bibliograficzne, encyklopedie, przewodniki)
3. Wielokulturowość
- prace ogólne dotyczące wielokulturowości,
- opracowania dotyczące wielokulturowości Lubelszczyzny,
- grupy religijne: katolicy, żydzi, prawosławni, grekokatolicy, neounici, protestanci, różnowiercy, muzułmanie,
- grupy etniczne: Polacy, Żydzi, Ukraińcy, Romowie, Niemcy, Ormianie, Tatarzy,
- związki międzykulturowe.
4. Historia
- zagadnienia ogólne,
- historia według okresów,
- sylwetki (biogramy),
- wspomnienia pamiętniki, listy,
- socjologia i demografia,
- zagadnienia gospodarcze (planowanie przestrzenne i urbanistyka, przemysł, rzemiosło, transport, komunikacja).
5. Kultura
- zagadnienia ogólne,
- sylwetki (biogramy),
- etnografia (zwyczaje, obrzędy, wierzenia, magia, wróżby, legendy),
- zabytki architektury (obiekty sakralne, budynki użyteczności publicznej, budownictwo obronne, pałace i zespoły pałacowe, założenia ogrodowe, cmentarze),
- sztuki piękne (malarstwo, rzeźba, grafika, rzemiosło artystyczne, muzyka, teatr, film, katalogi wystaw, albumy),
- literatura (historia, życie literackie, poezja, proza),
- książka (ruch wydawniczy, drukarstwo, bibliofilstwo, archiwa, biblioteki, czasopiśmiennictwo).
6. Katalog zasobów kulturowych
7. Edukacja
- programy edukacji regionalnej,
- podręczniki,
- scenariusze lekcji,
- porady metodyczne.
II Ikonografia
1. Opracowania ogólne
2. Fotografie (odbitki: oryginały i kopie; negatywy, diapozytywy, dagerotypy)
3. Pocztówki
4. Grafika, rysunek
5. Malarstwo (ścienne i sztalugowe)
6. Plany i mapy
7. Filmy dokumentalne i reportaże telewizyjne
III Dźwięki
1. Historia Mówiona (nagrane i spisane relacje sprzed 1939 r.)
2. Audycje radiowe (reportaże, dokumenty)
3. Muzyka
4. Teksty mówione w różnych językach
5. Dźwięki charakterystyczne dla różnych obszarów
Według przedstawionego schematu powstało elektroniczne archiwum, zawierające kilka tysięcy fotografii, rysunków, map i planów oraz tekstów obrazujących kulturową spuściznę regionu lubelskiego. Do utworzenia tego archiwum posłużyły materiały archiwalne, opracowania naukowe, zasoby biblioteczne.