Lublin, obóz koncentracyjny na Majdanku (KL Lublin)

niem. Kriegsgefangenenlager der Waffen SS Lublin (KGL Lublin)/ Konzentrationslager Lublin (KL Lublin)

Obóz na Majdanku działał od października 1941 r. do 22 lipca 1944 r., pełniąc ważną rolę w niemieckich planach germanizacji terenów wschodnich. Do lutego 1943 r. jego oficjalna nazwa to obóz dla jeńców wojennych Waffen SS w Lublinie (KGL Lublin), a następnie obóz koncentracyjny w Lublinie (KL Lublin). Pomimo podporządkowania centralnym władzom SS, znaczny wpływ na Majdanek wywierał miejscowy dowódca SS i policji Odilo Globocnik, co czyniło z KL Lublin istotne ogniwo akcji „Reinhardt”. W trakcie tej ludobójczej operacji, trwającej od wiosny 1942 r. do jesieni 1943 r., pełnił on wobec Żydów następujące funkcje: obozu pracy, rezerwuaru siły roboczej, miejsca grabieży mienia i ośrodka zagłady. Żydzi byli wówczas najliczniejszą grupą więźniów, choć trafiały tu również osoby innych narodowości, głównie Polacy i obywatele Związku Radzieckiego. Eksterminacji dokonywano poprzez katastrofalne warunki sanitarno-bytowe, wyniszczającą pracę, brutalny reżim obozowy, ale też w egzekucjach i komorach gazowych. Radykalna zmiana struktury więźniarskiej nastąpiła 3 listopada 1943 r., gdy zamordowano na Majdanku w ramach akcji „Dożynki” („Aktion Erntefest”) około 18 tys. Żydów. Był to największy jednostkowy mord w historii niemieckich obozów koncentracyjnych. Od tego czasu najliczniejszą grupą więźniów byli Polacy. Przez KL Lublin przeszło nie więcej niż 150 tys. osób, spośród których w obozie zginęło około 80 tys., w tym około 60 tys. Żydów.

Obecnie w miejscu byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego działa Państwowe Muzeum na Majdanku, które powołano w listopadzie 1944 r. jako pierwsze muzeum upamiętniające ofiary II wojny światowej w Europie.