HGIS Lublin to serwis zawierający informacje o historii miasta i regionu, który umożliwia wyszukiwanie informacji na temat osób, wydarzeń, miejsc i źródeł. Informacje te prezentowane są na interaktywnych mapach, wykorzystujących historyczne źródła kartograficzne.

Serwis dedykujemy naszemu zmarłemu koledze Tadeuszowi Przystojeckiemu.

HGIS Lublin to serwis zawierający informacje o historii miasta i regionu, który umożliwia wyszukiwanie informacji na temat osób, wydarzeń, miejsc i źródeł. Informacje te prezentowane są na interaktywnych mapach, wykorzystujących historyczne źródła kartograficzne.

Serwis dedykujemy naszemu zmarłemu koledze Tadeuszowi Przystojeckiemu.

Teatr NN

HERNHUT (rodzina Josefa Hernhuta)

Hernhutowie z ulicy Grodzkiej

Rodzina Hernhutów mieszkająca w Lublinie przy ul. Grodzkiej 5 utrzymywała się przed II wojną światową z niewielkiego zakładu i sklepu krawieckiego Icka Hersza Hernhuta (ur. 1878). Byli przykładem typowej, biednej rodziny z lubelskiej dzielnicy żydowskiej, która przed wojną rozciągała się prócz Podzamcza na niemal całe Stare Miasto. W 1898 roku Icek Hersz Hernhut ożenił się z Rywą Kornblit. W tym samym roku na świat przyszedł ich syn Mojsze Lejb, jednak wkrótce rodzinę spotkała tragedia. W 1901 roku Rywa Kornblit Hernhut urodziła martwe dziecko, a po roku sama zmarła. Icek Hersz Hernhut po 5 latach ożenił się ponownie, z Rywką Szporn. Małżeństwo doczekało się co najmniej trójki dzieci, jednak ich najstarsza córka Ita (ur. 1907) zmarła rok po narodzinach. Oprócz niej Hernhutowie mieli dwóch synów: Pejsacha (ur. 1909) oraz Josefa (ur. 1911).

Poeta Josef Hernhut

Josef Hernhut, samouk pochodzący z biednej rodziny, w latach 30. stał się jednym z najpłodniejszych lubelskich dziennikarzy, w zasadzie jedynym żydowskim poetą mieszkającym w Lublinie i piszącym o nim w jidysz, działaczem społecznym i popularyzatorem żydowskiej literatury. Swoje zdolności pokazał już w 1929 roku, kiedy po zakończeniu roku szkolnego w Żydowskiej Szkole Ludowej im. I.L. Pereca wygłosił dla kilkutysięcznej publiczności zgromadzonej w kinie „Corso” obszerny referat o twórczości Icchoka Lejbusza Pereca. Niedługo potem próbował kontynuować naukę w Wilnie, jednak musiał wrócić do Lublina, ponieważ nie było go stać na opłacenie gimnazjum. Od najmłodszych lat angażował się w działalność lewicowych organizacji skupionych wokół Bundu (SKIF, Cukunft), na początku lat 30. zatrudniono go w lubelskim organie prasowym Bundu „Lubliner Sztyme”, a od 1931 roku pracował również jako sekretarz Biblioteki im. Włodzimierza Medema. Jako poeta debiutował już w latach 20. na łamach różnych czasopism żydowskich, a w 1933 roku w Lublinie ukazał się jego tomik poetycki In undzere teg (ilustrowany drzeworytami lubelskiej artystki Rywki Berger). Zarówno poetycka, jak i publicystyczna twórczość Hernhuta często dotyczyła spraw społecznych – biedy, wyzysku, ruchów robotniczych, więźniów politycznych itp. Artykuły i wiersze podpisywał często pseudonimem Josifon (hebr. Josippon), który nawiązywał do hebrajskiego dzieła o tym tytule z X wieku. Pisywał również syntetyczne rozprawki, np: teksty o żydowskiej toponimice lubelskiej, czy prace oparte na kwerendach archiwalnych.

W 1939 roku Josef Hernhut z żoną Fajgą Zajdenwerg oraz ich rocznym synem Jankielem uciekli do Związku Radzieckiego, gdzie urodził się im kolejny syn Szołem. Mieszkali w Łucku, Oździutyczach i Włodzimierzu Wołyńskim, a następnie w Krzemieńcu, gdzie przebywali podczas inwazji III Rzeszy na ZSRR. Zginęli w niejasnych okolicznościach ok. 1943 roku. Z najbliższej rodziny Josefa Hernhuta nikt nie przeżył II wojny światowej.

 

Opracowanie: Piotr Nazaruk