HGIS Lublin to serwis zawierający informacje o historii miasta i regionu, który umożliwia wyszukiwanie informacji na temat osób, wydarzeń, miejsc i źródeł. Informacje te prezentowane są na interaktywnych mapach, wykorzystujących historyczne źródła kartograficzne.

Serwis dedykujemy naszemu zmarłemu koledze Tadeuszowi Przystojeckiemu.

HGIS Lublin to serwis zawierający informacje o historii miasta i regionu, który umożliwia wyszukiwanie informacji na temat osób, wydarzeń, miejsc i źródeł. Informacje te prezentowane są na interaktywnych mapach, wykorzystujących historyczne źródła kartograficzne.

Serwis dedykujemy naszemu zmarłemu koledze Tadeuszowi Przystojeckiemu.

Teatr NN

HERSZENHORN (rodzina Szlomy Herszenhorna)

Drukarze z ulicy Bernardyńskiej

Rodzina Herszenhorn zapisała się w historii Lublina między innymi za sprawą drukarni prowadzonej przy ul. Bernardyńskiej 20. Założył ją Jakub Herszenhorn (ur. 1827), natomiast po jego śmierci w 1899 roku, firmę przejęła i prowadziła jego druga żona Nechuma (Necha) Herszenhorn (z domu Libow).

Pochodząca z Berdyczowa Nechuma Herszenhorn (zm. 1937) to interesujący przykład silnej i przedsiębiorczej kobiety z Lublina. Prowadząc drukarnię wielokrotnie zawierała spółki z innymi lubelskimi drukarzami. Spółka Herszenhornowej i Szlomy Szymona Sztrazbergera w latach 1918-1928 drukowała między innymi pierwszy i największy dziennik żydowski w Lublinie – „Lubliner Tugblat”. Jak większość ówczesnych drukarni, firma Herszenhornowej drukowała głównie literaturę religijną, ale czasem również beletrystykę. W 1908 roku na przykład spółka Herszenhornowej, Sztrazbergera i Mendla Sznajdermassera wydrukowała jidyszowy przekład Baśni tysiąca i jednej nocy (Tojznd und ejne nacht).

Nachman Tartakowski (zięć Nechumy Herszenhorn i mąż jej córki Nechy) wspólnie z Rafałem Sztrazbergerem (synem Szlomy Szymona Sztrazbergera, wspólnika Nechumy Herszenhorn) do 1928 roku prowadził przy ul. Kowalskiej 3 sklep z tałesami i książkami religijnymi. Matka Rafała Sztrazbergera (Chaja Basia Rywka Sztrazberger) była z kolei córką Moszka Sznajdermassera, introligatora z Józefowa.

dr Szlomo Herszenhorn

Ostatnim wybitnym przedstawicielem rodziny Herszenhornów w Lublinie był dr Szlomo Herszenhorn (1888-1952), przedwojenny lekarz, działacz społeczny, polityk Bundu i wiceprezes Rady Miasta, a po wojnie jeden z przywódców odradzającego się życia żydowskiego w Polsce. Dr Herszenhorn angażował się w niemal wszystkie dziedziny życia żydowskiego w przedwojennym Lublinie. Kiedy w wyniku II wojny światowej stracił żonę, syna i bliskich nie wycofał się z życia publicznego. Po wyzwoleniu Lublina to on z ramienia Referatu dla spraw Żydowskich przy PKWN organizował pierwszą pomoc dla Żydów przybywających do miasta oraz reprezentował ich interesy przed nowymi władzami. Zawiedziony niepowodzeniem projektu odbudowy życia żydowskiego nielegalnie przedostał się przez granicę, po czym wyjechał do Izraela a następnie do Australii, gdzie zmarł z powodu choroby nowotworowej.

 

Opracowanie: Piotr Nazaruk