Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ulica Ku Farze

Ulica Ku Farze

Ulica Ku Farze jest jedną z najbardziej malowniczych ulic na Starym Mieście w Lublinie. Znajduje się wewnątrz kwartału zabudowy pomiędzy ulicą Grodzką a ulicą Rybną i placem Rybnym.    

 

Czytaj więcej

Niemiecka okupacja Lublina – kolekcja Andresa Rumpa

Niemiecka okupacja Lublina – kolekcja Andresa Rumpa

Siedemnastego września zbliżające się od strony Kraśnika wojska niemieckie stanęły pod Lublinem. Wobec bohaterskiej obrony na obrzeżach miasta, Niemcy rozpoczęli ostrzał artyleryjski połączony z nalotami lotniczymi, które dopełniły obraz zniszczeń dokonanych w pierwszych dniach wojny. Rankiem 18 września oddziały niemieckie wkroczyły do Lublina. Dla mieszkańców miasta rozpoczął się czas pięcioletniej niemieckiej okupacji. W sierpniu 2021 roku do Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” trafiły zdjęcia z okresu II wojny światowej, przekazane przez mieszkającego w Niemczech Andresa Rumpa. Fotografie pochodzą ze zbiorów dziadka darczyńcy, który podczas wojny w latach 1941 - 1942 służył w jednostce technicznej Wehrmachtu stacjonującej na terenie Flugplatzu przy ulicy Wrońskiej w Lublinie. 

Czytaj więcej

Ulica Staszica w Lublinie

Ulica Staszica w Lublinie

Ulica Staszica znajduje się w ścisłym centrum Lublina. Biegnie od Krakowskiego Przedmieścia do ulicy Świętoduskiej. Dawniej nazywana Poczętkowską, obecną nazwę uzyskała dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym. 

Czytaj więcej

Ulica Jezuicka

Ulica Jezuicka

Ulicę wytyczono na przełomie XVI i XVII w. po wewnętrznej linii murów miejskich, a na tyłach przytykającej do niej zabudowy. Ulica miała na początku charakter ulicy dojazdowej, gospodarczej, który później zmienił się na mieszkalny i handlowy. Ulica Jezuicka swą parzystą i nieparzystą numerację domów rozpoczyna od ulicy Bramowej, a kończy przechodnią kamienicą u zbiegu z ul. Dominikańską. W połowie przecina ją ul. Teodora Gruella z wylotem z jednej strony na Rynek, z drugiej przez Wieżę Trynitarską na plac katedralny. Zabudowa ulicy Jezuickiej została poważnie uszkodzona podczas podczas działań wojennych 9 września 1939 r.

Czytaj więcej

Ulica Zielona w Lublinie

Ulica Zielona w Lublinie

Ulica Zielona biegnąca obecnie na tyłach zabudowy północnej strony Krakowskiego Przedmieścia, przez wieki stanowiła istotny szlak komunikacyjny Lublina. Jej historia sięga XVI wieku, kiedy to ulica nosiła miano Szpitalnej – od położonego nieopodal szpitala św. Ducha, czy też Kowalskiej – od znacznego skupiska istniejących przy ulicy warsztatów kowalskich. Nazwa „Zielona” pojawiła się dopiero w XVII wieku i nawiązywała do znajdującego się w pobliżu ulicy tzw. Zielonego Rynku . Na planach z początku XIX wieku, sporządzonych przez J. Hempla, arteria ta nosiła nazwę Zatylnia.

Czytaj więcej

Ulica Zamojska

Ulica Zamojska

Ulica Zamojska w Lublinie bierze swój początek od Traktu Zamojskiego — utworzonej w latach 20. XIX wieku drogi prowadzącej w kierunku Zamościa, wytyczonej od zabudowań kolegium jezuickiego przy obecnej ulicy Królewskiej, aż do mostu na Bystrzycy. Trakt ten, powstał jako element nowego porządku urbanistycznego rozplanowanego po pożarze miasta w 1803 r. i stanowił jeden z trzech głównych szlaków komunikacyjnych prowadzących do Lublina obok traktu warszawskiego (obecne Aleje Racławickie) oraz traktu na Lubartów, Terespol i Brześć (obecnie ulica Lubartowska). Nowo powstała droga odsłoniła widok miasta w kierunku Katedry i Wieży Trynitarskiej. Perspektywę tę, uchwycił na znanym mieszkańcom Lublina obrazie "Wjazd Generała Zajączka" Philip Dombeck.

Czytaj więcej

Dzielnica Bronowice

Dzielnica Bronowice

Bronowice to wschodnia dzielnica Lublina współcześnie obejmująca tereny wyznaczone przez ulice: Fabryczną i Drogę Męczenników Majdanka od zachodu, ulicę Lotniczą od południa i rzekę Bystrzycę od północy. Jej wschodnie krańce zamykają ulice: Firlejowska i Majdan Tatarski. Początkowo Bronowice stanowiły wieś położoną na prawym brzegu Bystrzycy, słynącą z wydobycia i obróbki wapienia kamiennego oraz ujęć wody źródlanej o właściwościach leczniczych. W drugiej połowie XIX w., wraz z wybudowaniem linii Kolei Nadwiślańskiej, nastąpił rozwój zabudowy przemysłowej Bronowic. Największymi z powstałych tutaj zakładów były m.in. wytwórnia cementu "Firlej" i Zakłady Mechaniczne E. Plage i Laśkiewicz przekształcone w 1935 r. w Lubelską Wytwórnię Samolotów. Po drugiej wojnie światowej, w ramach działalności Zakładu Osiedli Robotniczych, Bronowice zyskały trzy osiedla mieszkaniowe (częściowo w dzielnicy Majdan Tatarski). W 1958 r. z inicjatywy Wydziału Kultury Prezydium MRN powołano Dzielnicowy Dom Kultury "Bronowice", który nieprzerwanie z sukcesami realizuje programy artystyczne i wydarzenia kulturalne integrujące lokalną społeczność dzielnicy.

Czytaj więcej

Lublin Stanisława Michalczuka – Śródmieście

Lublin Stanisława Michalczuka – Śródmieście

Stanisław Michalczuk urodził się 29 listopada 1939 roku w Kowlu. Czas wojny i niemieckiej okupacji spędził w Chełmie i Rejowcu. W 1951 roku zdał maturę w chełmskim Liceum im. Stefana Czernieckiego. Następnie rozpoczął studia z historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1963 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował na KUL na Wydziale Historii Sztuki jako adiunkt oraz w Pracowni Konserwacji Zabytków w Lublinie. Od 1978 roku objął Kierownictwo Zamku w Pieninach. W latach pięćdziesiątych był współtwórcą pionierskiej, utworzonej z inicjatywy studentów historii sztuki KUL Grupy Zamek – lubelskiej grupy plastyków niezależnych od Związku Plastyków Polskich. W 2018 roku Stanisław Michalczuk przekazał Ośrodkowi "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie kolekcję zawierającą ponad 300 autorskich fotografii wykonanych podczas działalności w Grupie Zamek. Niniejszy album zawiera wybór kilkudziesięciu zdjęć artysty dokumentujących ulice lubelskiego Śródmieścia lat 50. i 60. XX wieku.

Czytaj więcej

Lublin Stanisława Michalczuka – Stare Miasto

Lublin Stanisława Michalczuka – Stare Miasto

Stanisław Michalczuk urodził się 29 listopada 1939 roku w Kowlu. Czas wojny i niemieckiej okupacji spędził w Chełmie i Rejowcu. W 1951 roku zdał maturę w chełmskim Liceum im. Stefana Czernieckiego. Następnie rozpoczął studia z historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1963 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował na KUL na Wydziale Historii Sztuki jako adiunkt oraz w Pracowni Konserwacji Zabytków w Lublinie. Od 1978 roku objął Kierownictwo Zamku w Pieninach. W latach pięćdziesiątych był współtwórcą pionierskiej, utworzonej z inicjatywy studentów historii sztuki KUL Grupy Zamek – lubelskiej grupy plastyków niezależnych od Związku Plastyków Polskich. W 2018 roku Stanisław Michalczuk przekazał Ośrodkowi "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie kolekcję zawierającą ponad 300 autorskich fotografii wykonanych podczas działalności w Grupie Zamek. Niniejszy album zawiera wybór kilkudziesięciu zdjęć artysty dokumentujących lubelskie Stare Miasto na przełomie lat 50. i 60. XX wieku.

Czytaj więcej

Ulica Rybna

Ulica Rybna

Ulica Rybna jest jedną z ulic Starego Miasta w Lublinie. Rozpoczyna swój bieg od Rynku Starego Miasta, a kończy u zbiegu z placem Rybnym i ulicą Noworybną.

Czytaj więcej

Willa Globocnika

Willa Globocnika

Willa przy ulicy Boczna Lubomelskiej 4/6 w Lublinie jest nazywana willą Globocnika. Nazwa ta wynika z faktu, że w czasie II wojny światowej, gdy budynek został zajęty przez władze niemieckie, mieszkał w nim Odilo Globocnik, szef SS i policji w dystrykcie lubelskim. Faktycznie dom, zbudowany jeszcze przed wybuchem wojny, należał do rodziny Haberlau i Łobarzewskich. 

Czytaj więcej

Ulica Lipowa

Ulica Lipowa

Historia obecnej ulicy Lipowej w Lublinie bierze swój początek od ciągu komunikacyjnego wytyczonego wzdłuż dawnych fortyfikacji miejskich — linii wałów ziemnych usypanych w XVII wieku. Pod koniec osiemnastego stulecia pobliskie tereny przeznaczono pod budowę cmentarza rzymskokatolickiego nadając drodze nazwę Grobowa, następnie droga Lipkowa, a później Cmentarna, aby wraz z pierwszą wojną światową zmienić się w ulicę Lipową.

Czytaj więcej

Kolekcja szklanych negatywów ze zbiorów Marii Lizut-Skwarek (część I)

Kolekcja szklanych negatywów ze zbiorów Marii Lizut-Skwarek (część I)

Kolekcja fotografii pochodząca ze zbiorów rodzinnych Marii Lizut-Skwarek, to zbiór ponad trzystu zdjęć wykonanych przez jej ojca – Zdzisława Lizuta. Przedstawiają one widoki Lublina drugiej połowy lat 30. XX wieku. Wśród nich szczególną uwagę zwracają ujęcia lubelskiego Śródmieścia – okolicy ulicy Ogrodowej i ulicy Wieniawskiej. Niezwykle cenne źródło dla przedstawienia obrazu Lublina dwudziestolecia międzywojennego stanowią zawarte w niniejszej kolekcji fotografie Lublina dokumentujące pierwsze oficjalne obchody Narodowego Święta Niepodległości 11 listopada oraz zdjęcia z życia Szkoły Lubelskiej, Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Lublinie.

Czytaj więcej

Ulica Noworybna

Ulica Noworybna

Ulica Noworybna to krótka uliczka na Starym Mieście w Lublinie. Łączy plac Rybny i ulicę Rybną z ulicą Lubartowską.

Czytaj więcej

Zdjęcia Lublina z lat 60. i 70. XX wieku z dawnego zasobu Miejskiej Rady Narodowej

Zdjęcia Lublina z lat 60. i 70. XX wieku z dawnego zasobu Miejskiej Rady Narodowej

Niniejsza kolekcja fotografii pochodzi z dawnego zasobu Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Zdjęcia zostały wykonane w latach od 1969 do 1973 roku. Przedstawiają prace budowlane dróg w obrębie miasta Lublina, widoki ulic (Konopnicka, Kalinowszczyzna, Lubomelska i Czechowska, Ruska, Kunickiego, Droga Męczenników Majdanka) i budynków; rozkopy podczas budowy ulic, budowę szosy, a nawet zaśmiecenie chodnika.

Czytaj więcej

Ulica Władysława Kunickiego

Ulica Władysława Kunickiego

Na początku XX w. rozwój gospodarczy miasta przyczynił się do znacznego poszerzenia jego obszaru — w granicach Lublina znalazły się zabudowane dzielnice przemysłowe, w tym od 1931 r. 319 ha gruntów dawnego folwarku Dziesiąta, rozparcelowanych pod zabudowę dla Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej, kolejarzy, pracowników bankowych, urzędników, żołnierzy i pracowników oświaty. Już pod koniec XIX w. główną arterią komunikacyjną lubelskiej dzielnicy stałą się ulica Bychawska (mająca swój początek w dzielnicy Piaski), którą w 1916 r. na polecenie c. i k. generał-gubernatora austriackiego włączono w granice administracyjne Lublina. Po drugiej wojnie światowej nazwa ulicy uległa zmianie — odtąd patronem ulicy jest Władysław Kunicki — nauczyciel i działacz socjalistyczny. Niniejsza kolekcja fotografii przedstawia obraz głównej arterii dzielnicy Dziesiąta od lat 30. do lat 80. XX w.

Czytaj więcej

Ulica Szambelańska

Ulica Szambelańska

Ulica Szambelańska znajduje się na lubelskim Starym Mieście. Biegnie od ulicy Bramowej do odnogi ulicy Olejnej. Dawniej nosiła nazwę Przywale, ponieważ znajdowała się przy miejskich murach obronnych.

Czytaj więcej

Ulica Żmigród

Ulica Żmigród

Ulica Żmigród jest położona w pobliżu Starego Miasta, między ulicami Królewską i Bernardyńską. Jej nazwa, nadana dopiero w XIX wieku, jest utrwaleniem wcześniejszej, historycznej nazwy topograficznej terenu.

Czytaj więcej

Stare Miasto - Lublin Jacka Mirosława

Stare Miasto - Lublin Jacka Mirosława

Na fotografiach Jacka Mirosława wykonanych na Starym Mieście można rozpoznać miejsca chętnie odwiedzane przez turystów, jak Rynek i sąsiadujące z nim ulice Bramowa i Grodzka. Są także boczne, nieco zaniedbane fragmenty dzielnicy staromiejskiej, jak ulica Dominikańska czy Olejna. Na zdjęciach widać również charakterystyczną panoramę Starego Miasta od strony Zamku i Podwala. Są także zdjęcia z prac remontowych, przy renowacji kamienic czy reperacji nawierzchni ulic. Fotografie mają wartość nie tylko artystyczną, ale i dokumentacyjną. Przykładem mogą być zdjęcia placu Po Farze, pokazujące stan sprzed przebudowy tego miejsca. 

Czytaj więcej

Plac Zamkowy i Nowy Plac Targowy - Lublin Jacka Mirosława

Plac Zamkowy i Nowy Plac Targowy - Lublin Jacka Mirosława

Ciekawym zbiorem fotografii Jacka Mirosława są zdjęcia wykonane na placu Zebrań Ludowych (obecnie plac Zamkowy) i na położonym nieopodal Nowym Placu Targowym, po drugiej stronie Alei Tysiąclecia. Sprzedawcy prezentujący swoje towary, klienci zastanawiający się nad zakupem, czy same stragany z towarami stanowiły interesujący temat dla fotoreportera.

Czytaj więcej

Słowa kluczowe