Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Eliza Kwaśniewska – Lublin trzech pokoleń

Eliza Kwaśniewska – Lublin trzech pokoleń

Eliza Kwaśniewska urodziła się w 1935 roku. Jako etatowa fotoreporterka pracowała w „Sztandarze Ludu”, „Dzienniku Lubelskim”, a następnie w „Dzienniku Wschodnim”. Jej fotografie dokumentujące Lublin ostatnich lat XX wieku były publikowane w wielu wydawnictwach poświęconych miastu. Niniejsza kolekcja fotografii autorstwa Elizy Kwaśniewskiej pochodzi z albumu „Lublin Trzech Pokoleń” ze wstępem Mieczysława Kurzątkowskiego i przedstawia widok lubelskich ulic lat PRL. Fotografie te dopełniają relacje mówione świadków historii – świadectwa życia codziennego w minionym ustroju politycznym w Polsce.

Czytaj więcej

Sprzęt fotograficzny w PRL – Specjalista: Aleksander Maksymiuk

Sprzęt fotograficzny w PRL – Specjalista: Aleksander Maksymiuk

Dzisiaj, kiedy niemal każdy smartfon ma aparat o jakości porównywalnej do lustrzanek sprzed kilku lat, trudno wyobrazić sobie sytuację, w której posiadanie aparatu – nawet typowo amatorskiego – było luksusem (i mówimy tutaj oczywiście o analogowych aparatach). Obecnie, gdy fotografia tradycyjna przeżywa swój renesans, możemy szybko i za stosunkowo niewielką cenę wyposażyć się w dawne, choć niezawodne profesjonalne aparaty małoobrazkowe takich marek jak: Canon, Nikon, Minolta czy Pentax – niegdyś obiekty marzeń polskich amatorów fotografii. Możemy także kupić dawny radziecki sprzęt… i bardzo szybko bez sentymentu się go pozbyć. W Polsce epoki PRL fotografowanie było zarówno kosztowną pasją, jak i logistycznym wyzwaniem, bo co mógł zrobić polski amator fotografii, jeżeli jego upragniony sprzęt (zazwyczaj krajowej lub radzieckiej produkcji) zaczynał szwankować? Wtedy potrzebna była pomoc specjalisty – Aleksandra Maksymiuka, fotografa i technika, członka Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego.

Czytaj więcej

Piotr Maciuk

Piotr Maciuk

Piotr Maciuk, absolwent Wydziału Matematycznego UMCS, uznany fotograf i animator kultury fotograficznej w Lublinie. Wieloletni prezes Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego. Od początku swojej kariery związany był ze Studencką Agencją Fotograficzną. Jest fotografem zaangażowanym w dokumentowanie rzeczywistości – początkowo szczególnie w kontekście życia studenckiego – społecznego i kulturowego. Początki jego kariery fotograficznej związane były z domem akademickim „Grześ" na UMCS, gdzie wraz z kolegą Mieczysławem Sachadynem z pasją eksplorowali możliwości fotografii w amatorskiej ciemni. 

Czytaj więcej

Ulica Zamojska

Ulica Zamojska

Ulica Zamojska w Lublinie bierze swój początek od Traktu Zamojskiego — utworzonej w latach 20. XIX wieku drogi prowadzącej w kierunku Zamościa, wytyczonej od zabudowań kolegium jezuickiego przy obecnej ulicy Królewskiej, aż do mostu na Bystrzycy. Trakt ten, powstał jako element nowego porządku urbanistycznego rozplanowanego po pożarze miasta w 1803 r. i stanowił jeden z trzech głównych szlaków komunikacyjnych prowadzących do Lublina obok traktu warszawskiego (obecne Aleje Racławickie) oraz traktu na Lubartów, Terespol i Brześć (obecnie ulica Lubartowska). Nowo powstała droga odsłoniła widok miasta w kierunku Katedry i Wieży Trynitarskiej. Perspektywę tę, uchwycił na znanym mieszkańcom Lublina obrazie "Wjazd Generała Zajączka" Philip Dombeck.

Czytaj więcej

Dzielnica Bronowice

Dzielnica Bronowice

Bronowice to wschodnia dzielnica Lublina współcześnie obejmująca tereny wyznaczone przez ulice: Fabryczną i Drogę Męczenników Majdanka od zachodu, ulicę Lotniczą od południa i rzekę Bystrzycę od północy. Jej wschodnie krańce zamykają ulice: Firlejowska i Majdan Tatarski. Początkowo Bronowice stanowiły wieś położoną na prawym brzegu Bystrzycy, słynącą z wydobycia i obróbki wapienia kamiennego oraz ujęć wody źródlanej o właściwościach leczniczych. W drugiej połowie XIX w., wraz z wybudowaniem linii Kolei Nadwiślańskiej, nastąpił rozwój zabudowy przemysłowej Bronowic. Największymi z powstałych tutaj zakładów były m.in. wytwórnia cementu "Firlej" i Zakłady Mechaniczne E. Plage i Laśkiewicz przekształcone w 1935 r. w Lubelską Wytwórnię Samolotów. Po drugiej wojnie światowej, w ramach działalności Zakładu Osiedli Robotniczych, Bronowice zyskały trzy osiedla mieszkaniowe (częściowo w dzielnicy Majdan Tatarski). W 1958 r. z inicjatywy Wydziału Kultury Prezydium MRN powołano Dzielnicowy Dom Kultury "Bronowice", który nieprzerwanie z sukcesami realizuje programy artystyczne i wydarzenia kulturalne integrujące lokalną społeczność dzielnicy.

Czytaj więcej

Dolina Czechówki — Trasa W-Z

Dolina Czechówki — Trasa W-Z

Historia związku Lublina z doliną strugi Czechówki sięga czasów wczesnego średniowiecza, kiedy jej szerokie równiny stanowiły linę obrony miasta. Z czasem wobec zmian klimatycznych dolina zyskała gospodarczy charakter — nad Czechówką wybudowano spiętrzenia, co pozwoliło na wzniesienie młynów wodnych. W dolinie powstały liczne stawy. W okolicy Podzamcza znajdował się staw Za Żydy, a przy młynie Lubomelskich, staw Lubomelski. Wraz z drugą połową XX wieku dolina bezpowrotnie straciła swój krajobraz i ekosystem. W latach 50. przystąpiono do budowy Trasy W-Z (obecnie al. Solidarności i al. Tysiąclecia) Czechówkę, na odcinku prawie 3,5 km, poprowadzono betonowym korytem przeistaczając dolinę w jeden z głównych ciągów komunikacyjnych Lublina. Niniejsza kolekcja, w której odnajdziemy fotografie autorstwa Wojciecha Turżańskiego i Stanisława Magierskiego oddaje obraz doliny Czechówki na przestrzeni dziesięcioleci XX. wieku.

Czytaj więcej

Lublin Stanisława Michalczuka – Śródmieście

Lublin Stanisława Michalczuka – Śródmieście

Stanisław Michalczuk urodził się 29 listopada 1939 roku w Kowlu. Czas wojny i niemieckiej okupacji spędził w Chełmie i Rejowcu. W 1951 roku zdał maturę w chełmskim Liceum im. Stefana Czernieckiego. Następnie rozpoczął studia z historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1963 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował na KUL na Wydziale Historii Sztuki jako adiunkt oraz w Pracowni Konserwacji Zabytków w Lublinie. Od 1978 roku objął Kierownictwo Zamku w Pieninach. W latach pięćdziesiątych był współtwórcą pionierskiej, utworzonej z inicjatywy studentów historii sztuki KUL Grupy Zamek – lubelskiej grupy plastyków niezależnych od Związku Plastyków Polskich. W 2018 roku Stanisław Michalczuk przekazał Ośrodkowi "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie kolekcję zawierającą ponad 300 autorskich fotografii wykonanych podczas działalności w Grupie Zamek. Niniejszy album zawiera wybór kilkudziesięciu zdjęć artysty dokumentujących ulice lubelskiego Śródmieścia lat 50. i 60. XX wieku.

Czytaj więcej

Lublin Stanisława Michalczuka – Stare Miasto

Lublin Stanisława Michalczuka – Stare Miasto

Stanisław Michalczuk urodził się 29 listopada 1939 roku w Kowlu. Czas wojny i niemieckiej okupacji spędził w Chełmie i Rejowcu. W 1951 roku zdał maturę w chełmskim Liceum im. Stefana Czernieckiego. Następnie rozpoczął studia z historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1963 roku obronił doktorat na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował na KUL na Wydziale Historii Sztuki jako adiunkt oraz w Pracowni Konserwacji Zabytków w Lublinie. Od 1978 roku objął Kierownictwo Zamku w Pieninach. W latach pięćdziesiątych był współtwórcą pionierskiej, utworzonej z inicjatywy studentów historii sztuki KUL Grupy Zamek – lubelskiej grupy plastyków niezależnych od Związku Plastyków Polskich. W 2018 roku Stanisław Michalczuk przekazał Ośrodkowi "Brama Grodzka - Teatr NN" w Lublinie kolekcję zawierającą ponad 300 autorskich fotografii wykonanych podczas działalności w Grupie Zamek. Niniejszy album zawiera wybór kilkudziesięciu zdjęć artysty dokumentujących lubelskie Stare Miasto na przełomie lat 50. i 60. XX wieku.

Czytaj więcej

Ulica Władysława Kunickiego

Ulica Władysława Kunickiego

Na początku XX w. rozwój gospodarczy miasta przyczynił się do znacznego poszerzenia jego obszaru — w granicach Lublina znalazły się zabudowane dzielnice przemysłowe, w tym od 1931 r. 319 ha gruntów dawnego folwarku Dziesiąta, rozparcelowanych pod zabudowę dla Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej, kolejarzy, pracowników bankowych, urzędników, żołnierzy i pracowników oświaty. Już pod koniec XIX w. główną arterią komunikacyjną lubelskiej dzielnicy stałą się ulica Bychawska (mająca swój początek w dzielnicy Piaski), którą w 1916 r. na polecenie c. i k. generał-gubernatora austriackiego włączono w granice administracyjne Lublina. Po drugiej wojnie światowej nazwa ulicy uległa zmianie — odtąd patronem ulicy jest Władysław Kunicki — nauczyciel i działacz socjalistyczny. Niniejsza kolekcja fotografii przedstawia obraz głównej arterii dzielnicy Dziesiąta od lat 30. do lat 80. XX w.

Czytaj więcej

Słowa kluczowe