Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Ośrodek chroni i udostępnia dla zwiedzających obiekty dziedzictwa kulturowego na wystawach w Bramie Grodzkiej, Lubelskiej Trasie Podziemnej, Piwnicy pod Fortuną, Teatrze Imaginarium oraz Domu Słów.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Ośrodek chroni i udostępnia dla zwiedzających obiekty dziedzictwa kulturowego na wystawach w Bramie Grodzkiej, Lubelskiej Trasie Podziemnej, Piwnicy pod Fortuną, Teatrze Imaginarium oraz Domu Słów.

Archiwum Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego

Archiwum Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego

W marcu 2018 roku decyzją córki Julii Hartwig, malarki Danielle Lehtinen, do Pracowni Ikonografii Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” trafiła część archiwum Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego. Archiwum pozostaje własnością Danielle Lehtinen, jedynej córki i spadkobierczyni Julii Hartwig i Artura Międzyrzeckiego.

Czytaj więcej

Cukrownia „Lublin”

Cukrownia „Lublin”

W 1877 roku do Lublina dotarła linia kolei prowadząca z Warszawy do Kowla zwana Drogą Żelazną Nadwiślańską, co umożliwiło sprawne dostawy zaopatrzenia potrzebnego do funkcjonowania rozwijającego się lubelskiego przemysłu. Z uwagi na położenie miasta – bliskość obszarów uprawy buraków cukrowych, a także odpowiedniej infrastruktury Lublina 13 kwietnia 1894 roku z inicjatywy m.in. Władysława Grafa, Edwarda Kraussego i Teofila Ciświckiego zostało założone Towarzystwo Udziałowe Cukrowni „Lublin”. Rok później zakład oddano do użytku. Niniejszy album fotografii opracowany dzięki fotografiom Jacka Mirosława i kolekcjom rodzinnych fotografii: Iwonny Pidek i Jana Zucha przedstawia historię jednego z największych lubelskich zakładów przemysłowych oraz historię ludzi, którzy przez dziesięciolecia wiązali z nim swoje codzienne życie – mieszkańców „Osady” w dzielnicy „Za Cukrownią” (dzielnica Piaski).

Czytaj więcej

Dom Żołnierza im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Lublinie

Dom Żołnierza im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Lublinie

Pomysł na wybudowanie w Lublinie Domu Żołnierza pojawił się wraz z rosnącym w niepodległej Polsce zapotrzebowaniem na placówki oświatowo-kulturalne działające przy garnizonach wojskowych. Ośrodki te miały w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy edukacji żołnierzy Wojska Polskiego, promocji wojskowości wśród cywilów i integracji żołnierzy z ludnością poprzez wspólne działania na rzecz kultury, sztuki i szkolnictwa, a także rozrywki. Jak głosił generał Jan Romer w przedmowie do pamiątkowego wydawnictwa z okazji budowy Domu Żołnierza: „Jeśli już wojsku dać nie możemy ni liczby, sprzętu obfitego, dajmy mu chociaż ducha; gorącego, zdrowego, polskiego”. W marcu 1924 roku powołano Komisję Budowy Domu Żołnierza w Lublinie, która przystąpiła do organizowania zbiórek funduszy potrzebnych na realizację projektu. Pomoc finansową zaoferowali m. in. lubelscy urzędnicy, przedsiębiorcy, wojskowi i mieszkańcy miasta.

Czytaj więcej

Dzielnica Bronowice

Dzielnica Bronowice

Bronowice to wschodnia dzielnica Lublina współcześnie obejmująca tereny wyznaczone przez ulice: Fabryczną i Drogę Męczenników Majdanka od zachodu, ulicę Lotniczą od południa i rzekę Bystrzycę od północy. Jej wschodnie krańce zamykają ulice: Firlejowska i Majdan Tatarski. Początkowo Bronowice stanowiły wieś położoną na prawym brzegu Bystrzycy, słynącą z wydobycia i obróbki wapienia kamiennego oraz ujęć wody źródlanej o właściwościach leczniczych. W drugiej połowie XIX w., wraz z wybudowaniem linii Kolei Nadwiślańskiej, nastąpił rozwój zabudowy przemysłowej Bronowic. Największymi z powstałych tutaj zakładów były m.in. wytwórnia cementu "Firlej" i Zakłady Mechaniczne E. Plage i Laśkiewicz przekształcone w 1935 r. w Lubelską Wytwórnię Samolotów. Po drugiej wojnie światowej, w ramach działalności Zakładu Osiedli Robotniczych, Bronowice zyskały trzy osiedla mieszkaniowe (częściowo w dzielnicy Majdan Tatarski). W 1958 r. z inicjatywy Wydziału Kultury Prezydium MRN powołano Dzielnicowy Dom Kultury "Bronowice", który nieprzerwanie z sukcesami realizuje programy artystyczne i wydarzenia kulturalne integrujące lokalną społeczność dzielnicy.

Czytaj więcej

Feliks Kaczanowski

Feliks Kaczanowski

Feliks Kaczanowski urodził się w 1909 roku, zmarł w 1984 roku. Fotograf, prezes Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego w latach 1949–1953. Prywatnie optyk, właściciel zakładu optycznego przy Krakowskim Przedmieściu 23. Był jedną z ważniejszych postaci międzywojennego i powojennego lubelskiego środowiska fotograficznego. Korzenie jego pasji fotograficznej sięgają ruchu fotoamatorskiego. Feliks Kaczanowski mieszkał wraz z rodziną w kamienicy przy ulicy Siennej 27.

Czytaj więcej

Henryk Poddębski

Henryk Poddębski

Henryk Poddębski – fotograf urodzony w 1890 roku w Chrząstowie (dziś dzielnica Koniecpola), zmarł w 1945 roku w hitlerowskim obozie Veihingen koło Stuttgartu. Jeden z najznakomitszych przedstawicieli tzw. fotografii krajoznawczej. Wieloletni członek Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Wraz z Mieczysławem Orłowiczem odbył wiele podróży fotograficznych po terenach II Rzeczpospolitej, zasłynął zwłaszcza zdjęciami wykonanymi na Kresach. Około 1931 roku fotografował Lublin.

Czytaj więcej

Jan Bułhak

Jan Bułhak

Jan Bułhak – urodzony w 1876 roku w Ostaszynie k. Nowogródka, zmarł w 1950 roku w Giżycku. Polski fotograf oraz teoretyk fotografii. W latach 1919–1939 kierownik Zakładu Fotografii Artystycznej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Twórca pojęcia „fotografika” oraz koncepcji fotografii ojczystej. Autor wielu artykułów i rozpraw dotyczących estetyki fotografii, m.in. Fotografika – zarys fotografii artystycznej (1931), Estetyka światła. Zasady Fotografiki (1936), Fotografia ojczysta (1951). Jedna z najbardziej znaczących i inspirujących postaci XX-wiecznej fotografii polskiej, nazywany „ojcem polskiej fotografii”.

Czytaj więcej

Jesziwa (Jeszywas Chachmej Lublin)

Jesziwa (Jeszywas Chachmej Lublin)

Jesziwa – Jeszywas Chachmej Lublin, Uczelnia Talmudyczna albo Wyższa Uczelnia Rabinacka. Budynek usytuowany przy północnym krańcu ulicy Lubartowskiej, po jej wschodniej stronie. Położony w głębi posesji ograniczonej ulicami Lubartowską i Unicką. Front budynku zwrócony jest w stronę ulicy Lubartowskiej.

Czytaj więcej

Kolekcja Aliny Depty (Szubartowicz)

Kolekcja Aliny Depty (Szubartowicz)

Alina Depta (z domu Szubartowicz) urodziła się w Kraśniku w 1933 roku. Fotografie zgromadzone w jej rodzinnym albumie są doskonałym świadectwem bohaterskiego losu jej ojca – Antoniego Szubartowicza, który już od młodzieńczych lat związał swoje życie z służbą wojskową. Od 1922 roku był podoficerem Wojska Polskiego. Brał czynny udział w wojnie obronnej we wrześniu 1939 roku. Dwukrotnie trafił do okupacyjnej niewoli – był przetrzymywany przez Niemców, jak i przez Armię Czerwoną. W 1941 roku ponownie podjął czynną służbę wojskową. Wstąpił do Armii Generała Władysława Andersa, skąd przez Iran i Egipt trafił na front włoski. W składzie 2. Korpusu Polski walczył mi in. pod Monte Cassino, w bitwie o Bolonię oraz na Linii Gotów.

Czytaj więcej

Kolekcja Hanny Wyszkowskiej

Kolekcja Hanny Wyszkowskiej

Hanna Wyszkowska urodziła się 25 lipca 1930 r. Jest animatorką kultury, regionalistką, znawczynią przeszłości Lublina. Dzieciństwo spędziła w rodzinnym domu przy ulicy Dolnej Panny Marii 18, która „jest jej ulubionym miejscem w Lublinie”. Kolekcja poniższych fotografii stanowi cenny obraz tej przedwojennej lubelskiej ulicy, miejsca nieoczywistego, pozostającego na uboczu ścisłego centrum miasta.

Czytaj więcej

Kolekcja Jolanty Kędzior

Kolekcja Jolanty Kędzior

Jolanta Kędzior urodziła się 12 sierpnia 1943 r. w Lublinie. Dzieciństwo spędziła w kamienicy przy Kalinowszczyźnie 58, gdzie życie codzienne toczyło się wokół rodzinnego przedsiębiorstwa założonego przez jej dziadka Edwarda Rząda. Niniejsza kolekcja fotografii ukazuje przedwojenny obraz dzielnicy Kalinowszczyzna, obszaru wspólnie zamieszkanego przez ludność żydowską i chrześcijańską.

Czytaj więcej

Kolekcja Stanisława Gołofita

Kolekcja Stanisława Gołofita

Stanisław Gołofit urodził się w 1909 r. w podbełżyckim Wzgórzu. Od wczesnych lat zajmował się pracą na roli. Uczestniczył w walkach kampanii wrześniowej służąc w Trzecim Pułku Artylerii Lekkiej w Zamościu. W swoich wspomnieniach zwraca uwagę na obraz bełżyckiej społeczności żydowskiej dwudziestolecia międzywojennego tworzącej wielokulturowe miasteczko - Sztetl . Niniejsza kolekcja fotografii przedstawia życie mieszkańca przedwojennej miejscowości.

Czytaj więcej

Kolekcja szklanych negatywów ze zbiorów Marii Lizut-Skwarek (część I)

Kolekcja szklanych negatywów ze zbiorów Marii Lizut-Skwarek (część I)

Kolekcja fotografii pochodząca ze zbiorów rodzinnych Marii Lizut-Skwarek, to zbiór ponad trzystu zdjęć wykonanych przez jej ojca – Zdzisława Lizuta. Przedstawiają one widoki Lublina drugiej połowy lat 30. XX wieku. Wśród nich szczególną uwagę zwracają ujęcia lubelskiego Śródmieścia – okolicy ulicy Ogrodowej i ulicy Wieniawskiej. Niezwykle cenne źródło dla przedstawienia obrazu Lublina dwudziestolecia międzywojennego stanowią zawarte w niniejszej kolekcji fotografie Lublina dokumentujące pierwsze oficjalne obchody Narodowego Święta Niepodległości 11 listopada oraz zdjęcia z życia Szkoły Lubelskiej, Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Lublinie.

Czytaj więcej

Ludwik Hartwig

Ludwik Hartwig

Ludwik Hartwig był przed II wojną światową postacią znaną w lubelskim środowisku fotograficznym, pracował dla lubelskich gazet, współpracował z Teatrem Miejskim. Zakład fotograficzny, który prowadził, zajmował się głównie fotografią portretową, ale Ludwik Hartwig wykonywał też wiele prac zleconych, były to między innymi fotografie reportażowe, dokumentujące wydarzenia z życia miasta. W 1928 roku brał udział w organizowaniu cechu fotografów. Następnie został Starszym Cechu oraz przewodniczącym Wojewódzkiej Komisji Egzaminacyjnej dla Fotografów w Lublinie. Za wybitne zasługi na polu pracy zawodowej w 1937 roku otrzymał Brązowy Krzyż Zasługi. W 1942 roku był jednym z inicjatorów i założycieli „Wspólnoty Fotografów w Lublinie”.

Czytaj więcej

Ogród Saski

Ogród Saski

Ogród Saski w Lublinie – park miejski przy Alejach Racławickich w Lublinie, założony według projektu inż. Feliksa Bieczyńskiego w 1837 roku, w stylu angielskim. Nazwa, użyta po raz pierwszy w 1860 roku, nawiązywała do Ogrodu Saskiego w Warszawie.

Czytaj więcej

Stanisław Pastusiak

Stanisław Pastusiak

Stanisław Pastusiak – fotograf-amator związany z Lublinem, autor zbioru zdjęć miasta z 1938 roku, w tym fotografii nieistniejącej dzielnicy żydowskiej. W okresie powojennym związany z Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym. Zaczął fotografować w okresie międzywojennym. Z roku 1938 pochodzi cenna pod względem ikonograficznym seria fotografii Lublina, zawierająca m.in. zdjęcia Starego Miasta i Podwala, w tym kilka ujęć nieistniejącej już ulicy Szerokiej na terenie dawnej dzielnicy żydowskiej. Stanisław Pastusiak zajmował się fotografią dokumentalną i krajoznawczą.

Czytaj więcej

Słowa kluczowe