Siedemnastego września zbliżające się od strony Kraśnika wojska niemieckie stanęły pod Lublinem. Wobec bohaterskiej obrony na obrzeżach miasta, Niemcy rozpoczęli ostrzał artyleryjski połączony z nalotami lotniczymi, które dopełniły obraz zniszczeń dokonanych w pierwszych dniach wojny. Rankiem 18 września oddziały niemieckie wkroczyły do Lublina. Dla mieszkańców miasta rozpoczął się czas pięcioletniej niemieckiej okupacji. W sierpniu 2021 roku do Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” trafiły zdjęcia z okresu II wojny światowej, przekazane przez mieszkającego w Niemczech Andresa Rumpa. Fotografie pochodzą ze zbiorów dziadka darczyńcy, który podczas wojny w latach 1941 - 1942 służył w jednostce technicznej Wehrmachtu stacjonującej na terenie Flugplatzu przy ulicy Wrońskiej w Lublinie.
druga wojna światowa
W 1877 roku do Lublina dotarła linia kolei prowadząca z Warszawy do Kowla zwana Drogą Żelazną Nadwiślańską, co umożliwiło sprawne dostawy zaopatrzenia potrzebnego do funkcjonowania rozwijającego się lubelskiego przemysłu. Z uwagi na położenie miasta – bliskość obszarów uprawy buraków cukrowych, a także odpowiedniej infrastruktury Lublina 13 kwietnia 1894 roku z inicjatywy m.in. Władysława Grafa, Edwarda Kraussego i Teofila Ciświckiego zostało założone Towarzystwo Udziałowe Cukrowni „Lublin”. Rok później zakład oddano do użytku. Niniejszy album fotografii opracowany dzięki fotografiom Jacka Mirosława i kolekcjom rodzinnych fotografii: Iwonny Pidek i Jana Zucha przedstawia historię jednego z największych lubelskich zakładów przemysłowych oraz historię ludzi, którzy przez dziesięciolecia wiązali z nim swoje codzienne życie – mieszkańców „Osady” w dzielnicy „Za Cukrownią” (dzielnica Piaski).
Jesienią 2007 roku dotarła do Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” informacja, że w zbiorach Deutches Historisches Museum w Berlinie znajduje się kolekcja zdjęć wykonanych w lubelskim getcie. Wstępna kwerenda w berlińskim muzeum wykazała, że w zasobie znajduje się około 70 kolorowych zdjęć, które prawdopodobnie zostały wykonane w lubelskim getcie.
Przedwojenna Wieniawa była dzielnicą Lublina znajdująca się w północno-zachodniej części miasta. Prowadziły do niej od wschodu ulica Czechowska i ulica Króla Leszczyńskiego, od południa Aleja Długosza, a od północy ulica Snopkowska. Do wybuchu II wojny światowej większość mieszkańców na Wieniawie stanowili Żydzi.
Wyburzenie dzielnicy żydowskiej na Podzamczu było końcowym etapem likwidacji getta lubelskiego. Wyburzanie rozpoczęto kilka miesięcy po wywiezieniu większości mieszkańców getta do obozu zagłady w Bełżcu. Planowano w ten sposób zatrzeć wszelki ślad po istniejącej w tym miejscu od kilkuset lat społeczności żydowskiej Lublina.
Getto w Lublinie zostało oficjalnie utworzone w 1941 roku. Teren getta pokrywał się z historyczną dzielnicą żydowską na Podzamczu, istniejącą w tym miejscu od XV wieku.
Materiały archiwalne pochodzące ze zbiorów rodziny Guri przekazane na potrzeby projektu wydawniczego Ida Gliksztejn „Pamiętnik z czasów wojny. Lublin, wrzesień 1939 – styczeń 1943”. Celem projektu było wydanie tekstu wspomnień dotyczących okresu II wojny światowej, przede wszystkim obejmującej wydarzenia jakie miały miejsce w lubelskim getcie sporządzonych przez Idę Gliksztejn (1905-1997).
[ENG] From the Guri Family collection
The archival documents presented below come from the collection of the Guri Family and were made available for the purposes of the editorial project entitled: Ida Glickstein’s Wartime Diary: Lublin, September 1939 – January 1943. The project was aimed at publishing the full text of Ida Glicksten’s (1906-1997) account of the wartime period, in which particular emphasis was put on the events taking place in the Lublin ghetto.
Kolekcja fotografii przekazanych Ośrodkowi „Brama Grodzka - Teatr NN” przez Symchę Wajsa – działacza społecznego, członka zarządu Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie i niezastąpionego działacza na rzecz historii lubelskich Żydów, stanowi bezcenne świadectwo zagłady – od obrazów przedstawiających początek funkcjonowania getta lubelskiego, do jego likwidacji 16 marca 1924 roku – początku jednej z największych zbrodni w historii Europy – Akcji „Renihardt” zagłady społeczności żydowskiej Generalnego Gubernatrostwa, rozszerzonej na inne okupowane przez Niemców europejskie państwa.
Prezentowane fotografie i dokumenty udostępnione przez Grzegorza Fijałkę pochodzą z domowego archiwum gromadzonego przez cichociemnego Michała Fijałkę w czasie wieloletnich prac nad przygotowywaniem publikacji o historii 27. WDP AK. Na archiwum składają się również oryginalne dokumenty przywiezione w 1957 roku z Londynu przez Pana Stanisława Sadkowskiego dotyczące służby wojskowej we Francji i Wielkiej Brytanii. W zbiorach znajdują się również oryginalne negatywy z 28 sierpnia 1942 roku, kiedy Generał Władysław Sikorski dekorował Michała Fijałkę krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Wiele kadrów pochodzi z oryginalnych fotografii z okresu partyzanckiego, a ich właściciele udostępnili je na potrzeby przygotowywanej publikacji.
Prezentowane fotografie i dokumenty udostępnione przez Grzegorza Fijałkę pochodzą z domowego archiwum gromadzonego przez cichociemnego Michała Fijałkę w czasie wieloletnich prac nad przygotowywaniem publikacji o historii 27. WDP AK. Na archiwum składają się również oryginalne dokumenty przywiezione w 1957 roku z Londynu przez Pana Stanisława Sadkowskiego dotyczące służby wojskowej we Francji i Wielkiej Brytanii. W zbiorach znajdują się również oryginalne negatywy z 28 sierpnia 1942 roku, kiedy Generał Władysław Sikorski dekorował Michała Fijałkę krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Wiele kadrów pochodzi z oryginalnych fotografii z okresu partyzanckiego, a ich właściciele udostępnili je na potrzeby przygotowywanej publikacji.
Prezentowane fotografie i dokumenty udostępnione przez Grzegorza Fijałkę pochodzą z domowego archiwum gromadzonego przez cichociemnego Michała Fijałkę w czasie wieloletnich prac nad przygotowywaniem publikacji o historii 27. WDP AK. Na archiwum składają się również oryginalne dokumenty przywiezione w 1957 roku z Londynu przez Pana Stanisława Sadkowskiego dotyczące służby wojskowej we Francji i Wielkiej Brytanii. W zbiorach znajdują się również oryginalne negatywy z 28 sierpnia 1942 roku, kiedy Generał Władysław Sikorski dekorował Michała Fijałkę krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Wiele kadrów pochodzi z oryginalnych fotografii z okresu partyzanckiego, a ich właściciele udostępnili je na potrzeby przygotowywanej publikacji.
Ulica Bramowa jest jedną z najważniejszych ulic Starego Miasta w Lublinie. Biegnie od Rynku do Bramy Krakowskiej, dlatego dawniej nazywano ją ulicą Krakowską.
Prezentowane fotografie i dokumenty udostępnione przez Grzegorza Fijałkę pochodzą z domowego archiwum gromadzonego przez cichociemnego Michała Fijałkę w czasie wieloletnich prac nad przygotowywaniem publikacji o historii 27. WDP AK. Na archiwum składają się również oryginalne dokumenty przywiezione w 1957 roku z Londynu przez Pana Stanisława Sadkowskiego dotyczące służby wojskowej we Francji i Wielkiej Brytanii. W zbiorach znajdują się również oryginalne negatywy z 28 sierpnia 1942 roku, kiedy Generał Władysław Sikorski dekorował Michała Fijałkę krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Wiele z tych kadrów pochodzi z oryginalnych fotografii z okresu partyzanckiego, a ich właściciele udostępnili je na potrzeby przygotowywanej publikacji.