Kolekcja Anny Świetlickiej

Dzieciństwo w czasie okupacji

 

Anna Świetlicka podczas drugiej wojny światowej doświadczyła wielu tragicznych wydarzeń. Z trudem wspomina początek niemieckiej okupacji, kiedy pełna obaw o przyszłość swego domu była świadkiem niemieckiego bombardowania miasta. Podczas wojny jej brat zaangażował się w pracę konspiracyjną, co z czasem zmusiło go do ucieczki z domu. Rodzinę często nawiedzało Gestapo. Tragiczne wspomnienia z czasów wojny dopełnia obraz likwidacji piaseckiego getta.

 

W 39 roku, jak wybuchła wojna, miałam wtedy jedenaście lat i skończone pięć klas szkoły podstawowej. Urodziłam się w rodzinie rolnika, małorolnego. Mama miała sklep spożywczy wcześnie, ale po moim urodzeniu, ja się urodziłam jako czwarta, czwarte dziecko. I po moim urodzeniu, była wtedy duża inflacja, więc zlikwidowała sklep, no i zajęła bardziej moim wychowaniem.

 

 

 

Stryjek miał piekarnię. I w 39 roku, kiedy było dużo uciekinierów, do piekarni ciągle przychodzili po chleb. [...] Przyszedł żołnierz, który dla swojej kompanii wziął, nie wiem, cztery czy pięć chlebów. To były ostatnie chleby. I proszę sobie wyobrazić, że wychodząc z tej piekarni przyszedł następny żołnierz, jakiś podoficer, i do tego żołnierza, żeby oddał mu przynajmniej jeden chleb. On mówi, że nie dam, bo nas jest dużo. Ten wyjął pistolet i zastrzelił go.

 

 

Widziałam też jak już likwidowano getto, to powyciągali [...] policjanci żydowscy z ukrycia swoich… no też Żydów i powyciągali, to byli przeważnie starzy ludzie, piaseccy. Bo ci co przyjechali, a tu przyjechało dziesięć tysięcy, przeszło przez getto piaseckie, to oni, dużo było takich [...] w kryjówkach. Kobiet, staruszków i dzieci. Widziałam jak taką grupę pędzili tu przez Lubelską i tutaj koło nas, naszego domu, dwóch Żydów takich młodszych, jeden w tą stronę uciekał, drugi w tamtą. To widziałam na moich oczach jak ten, który na lewą stronę uciekał, zastrzelili go.

 

 

Małżeństwo - lata powojenne

 

Po zakończeniu działań wojennych Anna Świetlicka podjęła naukę w liceum pedagogicznym w Lublinie. W 1949 roku zdała maturę, a następnie została skierowana do pracy w rejonie Krasnegostawu. Równocześnie brała udział w działalności szkolnego chóru, z którym koncertowała m.in. w Budapeszcie. W 1953 roku zaczęła pracę w rodzinnych Piaskach. Tego samego roku wzięła ślub z Lucjanem Świetlickim, nauczycielem historii i śpiewu, zaangażowanym pedagogiem i regionalistą. Pozostali małżeństwem przez sześćdziesiąt lat. Mają troję dzieci: dwie córki Dorotę, i Agnieszkę oraz syna Marcina - znanego poetę, założyciela i wokalistę zespołu "Świetliki".