W II połowie lat 80. w Związku Radzieckim ujawnił się potężny kryzys gospodarczy. Centralnie sterowana machina ZSRR nie była już w stanie konkurować z nowoczesną, rynkową gospodarką USA, a kierownictwo KPZR zdawało sobie sprawę, że ta przepaść stale się pogłębia. Reformy zapoczątkowane w 1986 roku nie tylko nie były w stanie powstrzymać rozkładu państwa, lecz wyzwoliły reakcję łańcuchową, która w niespodziewanie szybkim tempie doprowadziła do jego upadku i powstania w jego miejsce wielu mniej lub bardziej suwerennych bytów państwowych. Zasługą ekipy Gorbaczowa jest to, że cały proces przebiegał w nadspodziewanie pokojowej atmosferze.
