Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Widoki Lublina – rysunki Czesława Stefańskiego (lata 30. XX wieku)

Stefański w tych kreślonych nerwową kreską pracach ukazuje różne fragmenty Lublina, w tym niemal z ostatniej chwili przed zburzeniem uchwycone motywy z dzielnicy żydowskiej, jak widok otoczonego domami podwórza przy ul. Szerokiej, Podzamcze wraz z Porta Sordida, Wieniawa ze skupiskiem domów z wysokimi dachami oraz starą synagogą i inne.

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – zaginiona teka „Stary Lublin” Henryka Lewensztadta (1930)

Widoki Lublina – zaginiona teka „Stary Lublin” Henryka Lewensztadta (1930)

Henryk Lewensztadt, znany i ceniony przed wojną malarz i rysownik, urodził się w 1893 roku w Lublinie. Jest autorem dwóch rysunków z 1927 i 1930 roku, pokazujących malownicze zaułki lubelskiej dzielnicy żydowskiej. Lewensztadt był twórcą zaginionej teki Stary Lublin z 1930 roku wysoko ocenianej przez krytyków sztuki. Teka została wywieziona przez artystę do Paryża i tam prawdopodobnie sprzedana.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – rysunki i obrazy Symchy Binem Trachtera (1921)

Widoki Lublina – rysunki i obrazy Symchy Binem Trachtera (1921)

Z 1921 roku pochodzą rysunki czarną kredką Symchy Binem Trachtera (1893–1942), żydowskiego artysty pochodzącego z Lublina, starannie wykształconego malarza, ucznia szkół artystycznych Warszawy, Krakowa, Wiednia i Paryża, członka Ecole de Paris. Po ukończeniu studiów krakowskich wrócił on na krótko do rodzinnego miasta osiągając tu dużą popularność. Z tego czasu pochodzą m.in. rysunki przedstawiające architekturę starego Lublina.

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – szkice Konstantego Teleżyńskiego (1921)

Teka Lublin w szkicach Konstantego Teleżyńskiego została wydana w 1921 roku nakładem autora litografii A. Jarzyńskiego.

Zawarte w niej autolitografie utrwalają miasto w sposób dość tradycyjny, ale ze względu na prawidłowe proporcje i starannie odtworzony detal architektoniczny stanowią przydatny dokument dla badaczy przeszłości.

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – autolitografie Leona Wyczółkowskiego (1918)

Widoki Lublina – autolitografie Leona Wyczółkowskiego (1918)

Wyczółkowski, nazywany ojcem nowoczesnej litografii polskiej, wychowany na Lubelszczyźnie – w Kamionce k. Kozłówki ukończył szkołę ludową – chętnie wracał do niej wspomnieniami. Pobyt w 1918 roku w Lublinie zaowocował cyklem rysunków przeniesionych później na kamień litograficzny. W tece lubelskiej znajdują się tablice z jego najlepszego okresu, wśród nich – kilka znakomitych [...].

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Czytaj więcej

Malarstwo i grafika w Lublinie – widoki Lublina

Malarstwo i grafika w Lublinie – widoki Lublina

Akwarele, pastele, rysunki, miedzioryty, akwaforty, akwatinty i drzeworyty pozwalają na lepsze poznanie przeszłości Lublina i przemian, jakim ulegał w ciągu stuleci. Już renesansowy Lublin doczekał się swoich malarskich wizerunków, m.in.: na polichromii z kamienicy Lubomelskich i w miedziorycie Hogenberga i Brauna.
Bogaty zbiór pejzaży miejskich, uwieczniających lubelski koloryt i często już dziś nieistniejące budynki i ulice, zawdzięczamy pracującym tu artystom, takim jak np.: Adam Lerue, Wojciech Gerson, Konstanty Kietlicz-Rayski, Leon Wyczółkowski, Symcha Binem Trachter, Henryk Lewensztadt.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – teka „Lublin. Motywy architektury polskiej” Jana Kantego Gumowskiego (1916)

Widoki Lublina – teka „Lublin. Motywy architektury polskiej” Jana Kantego Gumowskiego (1916)

Jan Kanty Gumowski (1883–1946) znany jest przede wszystkim jako autor tek autolitograficznych Motywy architektury polskiej.

Zainteresowanie architekturą historyczną przejawiał od czasów studenckich, kiedy to współpracował z Muzeum Narodowym w Krakowie i Archiwum Akt Dawnych przy inwentaryzacji zabytków. Zafascynowany urodą wsi i miasteczek, postanawia ją utrwalić w technice litografii. Na wydanie pierwszej teki otrzymuje nawet skromną subwencję cesarza Franciszka Józefa. Jedną z wcześniejszych tek poświęcił Lublinowi, ponad połowa spośród piętnastu nienumerowanych tablic przedstawia jego drewnianą architekturę. Są to głównie okazałe domy, m.in. z nieistniejącej dziś dzielnicy żydowskiej. Na ogół jednokondygnacyjne z wysokimi poddaszami kryte gontowym dachem. Szalenie malownicze dzięki rozmaitym wystawkom, facjatkom, „powiekom”, ze sterczącymi wysokimi kominami, z balkonami, werandami i galeryjkami. Kilka tablic poświęcił architekturze murowanej.

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – drzeworyty Maksymiliana Brożka (1939)

Z 1939 roku pochodzi duży zespół rysunków, akwarel, drzeworytów i litografii Maksymiliana Brożka (1897–1977). Brożek pokazuje w nim, obok widoków ogólnych Lublina, większość znanych już motywów jak bramy Starego Miasta w różnych ujęciach, Zamek, kościoły. Rysunki i akwarele utrzymane są w konwencji realistycznej, najczęściej w formie swobodnego, malarskiego szkicu. Najciekawsze i najbardziej dojrzale artystycznie są drzeworyty, działające mocnym kontrastem czerni i bieli, gdzie z głębokiego mroku cienkimi, białymi liniami wydobywa kontury i podziały staromiejskich budowli”.

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – nokturny Mariana Trzebińskiego (1910–1919)

Widoki Lublina – nokturny Mariana Trzebińskiego (1910–1919)

Z lat 1910–1919 pochodzą delikatne, impresyjne rysunki czarną kredką Mariana Trzebińskiego (1871–1942). Przedstawione na nich bramy – Krakowska i Grodzka – oraz Wieża Trynitarska, to nastrojowe nokturny. Szczególnie udane są dwie pierwsze: miękko modelowane bryły budowli wyłaniają się z mroku nocy oświetlone delikatnym światłem gazowych latarni.

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – drzeworyty Kazimierza Pieniążka (1925–1932)

Widoki Lublina – drzeworyty Kazimierza Pieniążka (1925–1932)

Równie efektownie, aczkolwiek w innej technice, pokazuje Stare Miasto Kazimierz Pieniążek w drzeworytach z 1931 roku. Posługując się bardzo zróżnicowaną kreską tworzy widoki miasta z jego starą drewnianą i murowaną zabudową, z wysokimi dachami, pełną przybudówek, z drewnianymi schodkami, balkonami; piętrzącą się nad brukowanymi uliczkami.

R. Bartnik, Widoki Lublina w zbiorach graficznych Muzeum Lubelskiego, Lublin 2000.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – malarstwo Konstantego Kietlicza-Rayskiego (początek XX wieku)

Widoki Lublina – malarstwo Konstantego Kietlicza-Rayskiego (początek XX wieku)

Konstanty Kietlicz-Rayski, pochodzący z kieleckiego ziemianin, spokrewniony z Tetmajerami, wnuk adiutanta Kościuszki, przyjaciel Łopacińskiego. Zafascynowany sztuką Wyczółkowskiego. W 1904 roku zamieszkał w Lublinie. Ten malarz, grafik i etnograf swoje badania i prace literackie uzupełniał szkicami, rysunkami, akwarelami, w których utrwalił również piękno architektonicznych pejzaży Lublina.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – rysunki i akwarele Wojciecha Gersona (1853)

Ważne miejsce w ikonografii Lublina zajmują rysunki i akwarele Wojciecha Gersona, wykonane podczas wycieczek po Lubelszczyźnie w latach 1852 i 1853. Wycieczkę statkiem z 1853 roku opisał Gerson trzydzieści lat później w „Tygodniku Powszechnym” w 1885 roku w artykule: POWIŚLE Szkice piórkiem i ołówkiem, ilustrując teksty rysunkami z pierwszej i drugiej podróży.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – „Album Lubelskie” Adama Lerue (1852)

Widoki Lublina – „Album Lubelskie” Adama Lerue (1852)

W latach 1857–1860 dzięki staraniom Adama Lerue, inwentaryzatora-rysownika, wydano w Warszawie Album Lubelskie. Opracowane przez Lerue rysunki przenieśli na kamień litograficzny: Julian Cegliński, Alfons Matuszkiewicz i Władysław Walkiewicz w Zakładzie Litograficznym Adolfa Pecqa i S-ki w Warszawie.

Czytaj więcej

Widoki Lublina – panorama miasta na polichromii z kamienicy Lubomelskich w Lublinie (1574)

Widoki Lublina – panorama miasta na polichromii z kamienicy Lubomelskich w Lublinie (1574)

Remont mieszczańskiej kamienicy przy Rynku 8 nie zapowiadał żadnej sensacji. W czasie poprzednich prac budowlano-konserwatorskich, w 1974 i 1983 roku, kamieniczka została zbadana i opisana. Stwierdzono wtedy obecność licznych warstw polichromii w wielu miejscach obiektu, ale nikt nie domyślał się istnienia malowideł o takim pięknie i historycznym znaczeniu [...].

B. Odnous, Kamienica Rynek 8, czyli kiedy Lublin zbudowano, Lublin 1998.

 

Czytaj więcej

Widoki Lublina – miedzioryt Hogenberga i Brauna (1618)

Widoki Lublina – miedzioryt Hogenberga i Brauna (1618)

Najbardziej znany widok miasta Lublina pojawił się w monumentalnym, sześciotomowym dziele Brauna i Hogenberga pt. Theatrum praecipuarum totius mundi urbiurti (Przedstawienie wyróżniających się miast całego świata), znanym pod nazwą Civitates orbis terrarum, które zostało wydane w Kolonii w 1618 roku.

Czytaj więcej