Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Architektura jako przestrzeń życia codziennego w miasteczkach Lubelszczyzny w okresie II Rzeczypospolitej

W tradycyjnym miasteczku-sztetł na Lubelszczyźnie środkiem układu był rynek, od którego odchodziły kolejne bloki coraz mniej zwartej zabudowy, przechodzące wzdłuż kilku dojazdowych dróg we wstęgę rolniczych przedmieść. Dopóki w drugiej ćwierci XX wieku nie rozpoczęto zadrzewiania części niektórych rynków, centra takich osiedli były na ogół pozbawione zieleni, która, we wspomnieniach mieszkańców miasteczek, wybuchała ogródkami, sadami, polami i łąkami już na obrzeżach sztetł. 

Plan Frampola. Na podstawie wstępnego planu pomiarowego Frampola z 1946 roku

Plan Frampola. Na podstawie wstępnego planu pomiarowego Frampola z 1946 roku
wykonanego przez B. Bendkowskiego i K. Pietrzaka,
repr.: W. Trzebiński, Działalność urbanistyczna magnatów i szlachty w Polsce w XVIII wieku, Warszawa 1962, s. 68,
źródło: J. Górak, Miasta i miasteczka Zamojszczyzny, Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Zamość 1990, s. 33 

 

Czytaj więcej

Międzyrzec Podlaski - historia miejscowości

Międzyrzec Podlaski po raz pierwszy został wzmiankowany w źródłach pisanych w 1390 r. Proces lokacji miasta na prawie magdeburskim nastąpił ok. 1434- 1438 roku. W XVIII w. miasto było znaczącym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym. Międzyrzec słynął z wyrobu szczeciny i handlu suknem. W czasie powstania listopadowego i styczniowego powstańcy toczyli w mieście walki.  29 VII 1831 r. pod Międzyrzecem miała miejsce zwycięską bitwa oddziałów polskich. Przed I wojną światową Międzyrzec był dużym ośrodkiem handlowym, przemysłowym i rzemieślniczym. Szczególną rolę odgrywał przemysł szczeciniarski, który był największym ośrodkiem tego typu w kraju. We wrześniu 1939 r. miasto zostało zajęte przez wojska niemieckie. Na terenie Międzyrzeca zostało utworzone getto, do którego zwożono ludność żydowską z pobliskich miejscowości. W 1944 r. oddziały radzieckie wyzwoliły miasto z pod okupacji niemieckiej.

Czytaj więcej

Architektura drewniana miasteczek Lubelszczyzny

Aby zrozumieć drewnianą architekturę miasteczek, szczególnie jej schyłkową fazę na Lubelszczyźnie od przełomu XIX/XX w., należy sięgnąć do różnorodnych źródeł wiedzy i spojrzeć na nią jako na odwzorowanie dawnego życia codziennego. Główne uwarunkowania rozwoju miasteczkowej drewnianej architektury w tym okresie to: tradycja, szczególnie silna w społeczności żydowskiej i u katolików-rolników, następnie narastające tempo zmian własnościowych i rodzinnych podziałów nieruchomości, ubóstwo, pożary, zniszczenia wojenne, rozwój budownictwa z materiałów ognioodpornych, koncepcje odbudowy i odnowy polskiego miasteczka po I wojnie światowej.

Czytaj więcej