Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Poezja lubelska 1918–1939

Poezja lubelska 1918–1939

„Lublin w XIX wieku miał opinię miasta skrzypków i poetów. Jego atmosfera, przesycona legendami, zapewne sprzyjała powstawaniu klimatu romantyczności i tęsknot, potocznie zwanych poetyckimi” — pisał w Stalowej tęczy Wacław Gralewski. O ile jednak skrzypkowie lubelscy znani byli w całej Europie, to ze sławą tutejszych poetów owego czasu było o wiele gorzej. Kajetan Koźmian zyskał pewien rozgłos jako przeciwnik romantyków, romantyczne tendencje w poezji wyrażali natomiast urodzeni na ziemi lubelskiej Wincenty Pol i Karol Baliński, a więc pisarze dzisiaj już prawie zapomniani.

Czytaj więcej

Lublin 1918–1939

Lublin 1918–1939

Rok 1918 przyniósł tak oczekiwaną przez Polaków niepodległość. Siódmego listopada powstał w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, na którego czele stanął Ignacy Daszyński. Cztery dni później Ignacy Daszyński i Edward Rydz-Śmigły wyruszyli do Warszawy przekazać władzę Józefowi Piłsudskiemu. Groźna ofensywa armii rosyjskiej w 1920 roku szczęśliwie miasto ominęła i wreszcie, w burzliwym klimacie zaostrzającej się walki politycznej, rozpoczęła się budowa nowego państwa i nowego Lublina. Miasto podjęło próby kreowania swego wizerunku. W 1934 roku został wydany afisz propagandowy o Lublinie, a dwa lata później Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego zatwierdziło herb Lublina (przedstawiający kozła stojącego na zielonej murawie opartego o krzew winny). Jedenastego czerwca 1939 roku odbyły się pierwsze Dni Lublina.

Czytaj więcej

„Barykady” (1932–1933)

„Barykady” (1932–1933)

„Barykady” były w swoim zamierzeniu miesięcznikiem literacko-społecznym. Redagował go Józef Łobodowski a wspierał Józef Czechowicz. Pierwszy numer ukazał się 1 października 1932 roku, drugi numer (wydany w listopadzie) został skonfiskowany przez cenzurę. W marcu 1933 wyszedł jeszcze trzeci numer „Barykad” w formie gazetowej.
Numer 1 i numer 3 „Barykad” były drukowane w drukarni „Popularna”.

Czytaj więcej

„Reflektor” (1923–1925)

„Reflektor” (1923–1925)

„Reflektor” był najważniejszym lubelskim pismem literackim jakie ukazywało się w Lublinie w okresie międzywojennym. Wyszły cztery numery „Reflektora”, pierwszy, z  czerwca 1923 roku, był nienumerowany.

Czytaj więcej

„Lucifer” (1921–1922)

„Lucifer” (1921–1922)

W grudniu 1921 roku ukazał się w Lublinie pierwszy numer pisma o charakterze literackim „Lucifer”. Drugi (i ostatni) numer pisma wyszedł w marcu 1922 roku. Wśród założycieli pisma byli Konrad Bielski i Wacław Gralewski. Autorem projektów okładek był Jan Wydra. Redakcja mieściła się przy ulicy Bernardyńskiej L. 18 m. 7 (zapis adresu oryginalny). „Lucifer” drukowany był w Drukarni Udziałowej przy pl. Litewskim 1.

Czytaj więcej

„Antologia współczesnych poetów lubelskich” (1939)

„Antologia współczesnych poetów lubelskich” (1939)

W 1939 roku została opublikowana Antologia współczesnych poetów lubelskich opracowana przez ks. Ludwika Zalewskiego. Antologia ukazała się jako trzeci numer „Biblioteki Lubelskiej” firmowanej przez Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie przy wsparciu finansowym Lubelskiego Związku Pracy Kulturalnej. Na stronie tytułowej możemy jeszcze znaleźć dodatkowe informacje, że książkę drukowały Lubelskie Zakłady Graficzne Adama Szczuki oraz że składem głównym książki była księgarnia św. Wojciecha mieszcząca się w hotelu Victoria.

Czytaj więcej

Zakazane książki – cenzura w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939)

Również w drugiej Rzeczypospolitej funkcjonowała cenzura. Przedmiotem jej zainteresowania była szeroko pojęta twórczość naruszająca dobre obyczaje i ład społeczny. Tak jak wcześniej przedmiotem ataku cenzury byli heretycy, a następnie polscy wieszcze narodowi, tak w dwudziestoleciu międzywojennym w konflikt z prawem zaczęli wchodzić literaccy prowokatorzy i poeci o radykalnych lewicowych poglądach politycznych.

Czytaj więcej

Lubelska cyganeria – atmosfera

 

Środowisko "Reflektora" wytworzyło wokół siebie krąg osób będących rodzajem cyganerii. Żeby tak się stało, musiały zaistnieć do tego pewne warunki. Pisze o tym Józef Łobodowski.

Czytaj więcej

Proza lubelska 1950 - 1982

Początek koniunktury prozy lubelskiej przypada dopiero na moment „drugiego oddechu” literatury ogólnokrajowej — koniec lat 50-tych. Śledząc daty wydania poszczególnych utworów, na palcach jednej ręki można zliczyć tytuły pierwszego piętnastolecia. Są to wiejskie powieści Kłosowskiego, Dożywocie pana Wojszy (1955) i Przygody królewskiego piechura (1956) Gołębiowskiego, oraz Przełom (1951), Chłopska sprawa (1954) i Radość zwycięstwa (1956) A. Lekkiego, wówczas nawet jeszcze nie mieszkającego w Lublinie.

Czytaj więcej