Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Bracia polscy – geneza ruchu

Określali się jako nowi chrześcijanie, chrystianerzy. Byli zwani antytrynitarzami, anabaptystami, unitarianami, ta nazwa przyjęła się po akcie banicji w 1658 roku. Wśród wrogów tego ruchu przyjęło się nadane im przez kalwinów określenie arianie. W XVII wieku przez pewien czas byli określani socynianami.

Bracia polscy koncentrowali swe zainteresowania wokół kwestii teologicznych. W swej polemice z Kościołem katolickim wzywali do oczyszczenia wiary chrześcijańskiej z dogmatyzmu i zabobonu. Próbując wprowadzać w życie etykę życia Chrystusowego, bracia polscy podejmowali również sprawy społeczne. Wiele uwagi poświęcali dyskusji na temat powinności, jakie chrześcijanin powinien mieć wzgledem państwa. Na płaszczyźnie społecznej nigdy nie był to ruch jednolity. Braci polskich dzieliły poglądy na trzy kwestie: „urząd miecza”, „idee wojny sprawiedliwej”, „poddaństwa chłopów”. To właśnie w Lublinie w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XVI wieku został sformułowany pacyfistyczny program, który dominował wśród małopolskich anabaptystów do końca lat dziewęćdziesiątych, a w którym zwracano szczególną uwagę na kwestie tolerancji religijnej i życia zgodnego z miłością bliźniego. Od samego początku braci polskich jednoczyła myśl przeciwstawiania się karze śmierci, paradoksalnie zakaz ten został wprowadzony w niektórych krajach europejskich dopiero pod koniec XIX wieku.

Bracia polscy działali na terytorium Rzeczpospolitej Obojga Narodów od lat sześćdziesiątych XVI wieku do połowy XVII wieku. Ich pisma, zwłaszcza idee Crellowskiego racjonalizmu, ideały tolerancji religijnej i wolności sumienia, stały się inspiracją dla europejskiej myśli intelektualnej XVII i XVIII wieku.
 
 

Czytaj więcej