Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Literatura lubelska

Literatura lubelska

Lublin i Lubelszczyzna od zarania polskiego piśmiennictwa zajmowały znaczącą pozycję na mapie literackiej kraju. Poezja wyraziście i w sposób znaczący wpisuje się w kulturowy charakter Lublina, co czyni nasze miasto miejscem wyjątkowym na mapie Polski.

Czytaj więcej

Literatura lubelska (początek XX wieku–lata 20. XX wieku)

Literatura lubelska (początek XX wieku–lata 20. XX wieku)

Początek XX wieku w literaturze lubelskiej można określić jako prawdziwy wysyp wybitnych twórców, talentów literackich: Arnsztajnowa, Strug, Weyssenhof, Żeromski czy Brzozowski. To zaledwie drobna reprezentacja najbardziej rozpoznawanych lubelskich autorów okresu Młodej Polski. Część z nich urodziła się na Lubelszczyźnie (Arnsztajnowa, Strug), część zaś odwiedzała te tereny na tyle regularnie, że wrośli w nie, stając się nieodłączną i dumną jej częścią (Żeromski). Wśród lubelskich twórców znaleźli się też typowi reprezentanci epoki – cyganie i włóczędzy, do których można zaliczyć L.S. Licińskiego oraz F. Brodowskiego. Konteksty lubelskie w dziełach tych pisarzy właściwie nie powinny być zaskoczeniem. Jednak wątki kierujące uwagę czytelników na tereny Lublina pojawiają się także u innych twórców: W. Reymonta, W. Orkana, M. Dąbrowskiej oraz dramaturgów: Wyspiańskiego, Rydla. Młodopolskich twórców dramatu lublinianie poznawali przede wszystkim za pośrednictwem lubelskiego teatru, który wystawiał u siebie nie tylko wybitne sztuki, ale również ich niekonwencjonalnych twórców (Przybyszewski).

Czytaj więcej

Poezja lubelska 1918–1939

Poezja lubelska 1918–1939

„Lublin w XIX wieku miał opinię miasta skrzypków i poetów. Jego atmosfera, przesycona legendami, zapewne sprzyjała powstawaniu klimatu romantyczności i tęsknot, potocznie zwanych poetyckimi” — pisał w Stalowej tęczy Wacław Gralewski. O ile jednak skrzypkowie lubelscy znani byli w całej Europie, to ze sławą tutejszych poetów owego czasu było o wiele gorzej. Kajetan Koźmian zyskał pewien rozgłos jako przeciwnik romantyków, romantyczne tendencje w poezji wyrażali natomiast urodzeni na ziemi lubelskiej Wincenty Pol i Karol Baliński, a więc pisarze dzisiaj już prawie zapomniani.

Czytaj więcej

Franciszka Arnsztajnowa (1865–1942)

Franciszka Arnsztajnowa (1865–1942)

Franciszka Arnsztajnowa była jedną z najważniejszych osób w życiu Józefa Czechowicza. Daty ich urodzin dzielą 32 lata. Kiedy on stawał się gwiazdą awangardy, ona była już przebrzmiałą poetką Młodej Polski. Mimo tych różnic w 1934 roku (poetka miała wtedy 69 lat) wydali wspólnie poświęcony Lublinowi tomik Stare kamienie, a w 1939 roku napisali poetycki dwugłos pt. Razem. Kim była Franciszka Arnsztajnowa?

 

Czytaj więcej

„Kamena” (1933–1939, 1945-1993)

Miesięcznik literacki. Ukazywał się od września 1933 roku. Wydawcą był Zenon Waśniewski. Redaktorem naczelnym był Kazimierz Andrzej Jaworski. Czasopismo zostało wznowione po wojnie w 1946 roku.

 

 

Czytaj więcej

Zakazane książki – cenzura carska

Zakazane książki – cenzura carska

Lata zaborów są w historii lubelskiej książki niezwykle ważnym i trudnym okresem. W 1809 roku Lublin wszedł w granice Królestwa Kongresowego i objęty został rządową cenzurą rosyjską. Zaborca, przeświadczony o wielkiej roli druku w przekazie myśli i w kształtowaniu nastrojów patriotycznych w podbitym kraju, starał się  ograniczyć jego oddziaływanie. Do stałej praktyki należało zatem kontrolowanie wszelkich zakładów drukarskich, litograficznych, księgarń i bibliotek. Celem tej działalności było tropienie wydawnictw zakazanych, drukowanych w kraju i za granicą, których liczba wzrastała z roku na rok. Na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego cenzura stała się bardzo szybko ważnym narzędziem w procesie rusyfikacji ujarzmionego narodu.

Czytaj więcej

„Antologia współczesnych poetów lubelskich” (1939)

„Antologia współczesnych poetów lubelskich” (1939)

W 1939 roku została opublikowana Antologia współczesnych poetów lubelskich opracowana przez ks. Ludwika Zalewskiego. Antologia ukazała się jako trzeci numer „Biblioteki Lubelskiej” firmowanej przez Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Lublinie przy wsparciu finansowym Lubelskiego Związku Pracy Kulturalnej. Na stronie tytułowej możemy jeszcze znaleźć dodatkowe informacje, że książkę drukowały Lubelskie Zakłady Graficzne Adama Szczuki oraz że składem głównym książki była księgarnia św. Wojciecha mieszcząca się w hotelu Victoria.

Czytaj więcej

Widmowa biblioteka Józefa Czechowicza – poezja

Z listów i dzienników Józefa Czechowicza, ze wzmianek w różnych tekstach prasowych oraz ze wspomnień jego przyjaciół możemy dowiedzieć się o wielu planowanych i nigdy nie zrealizowanych przez poetę publikacjach (dramaty, powieści, tomiki wierszy, tłumaczenia itp.).

Czytaj więcej

Emil Meyerson (1859–1933)

Emil Ezriel Meyerson – urodzony w Lublinie w 1859 roku, syn Malwiny z domu Horowicz i Bernarda Meyersonów, starszy brat Franciszki Arnsztajnowej. Wybitny filozof nauki, nazywany ojcem epistemologii, autor książek: Identité et réalité (1908), De l'explication dans les sciences (1921), La déduction relativiste (1925), Du cheminement de la pensée (1931), Réel et déterminisme dans la physique quantique (1933), Essais (1936). Zmarł w 1933 roku w Paryżu.

 

Czytaj więcej