Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Dubienka – apteka

Dom, którym mieściła się apteka wraz z mieszkaniem zbudował w 1858 roku Stanisław Wróblewski. Apteka przy ul. Chełmskiej 9 funkcjonowała jeszcze na początku lat 90. XX wieku.

 

fot. Paulina Kowalczyk

Dawna apteka przy ulicy Chełmskiej w Dubience. Fot. Paulina Kowalczyk (2014)

Spis treści

[RozwińZwiń]

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

ul. Chełmska 9
Dubienka

 

Data powstaniaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Połowa XIX wieku

 

Funkcje/przeznaczenieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dom mieszkalny użytkowany całorocznie; pierwotnie apteka prowadzona przez Ziembińskich.

 

KalendariumBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1858 – budowa;
1866 – pierwszy właściciel Stanisław Wróblewski sprzedaje budynek;
koniec XIX wieku – apteka przechodzi na własność Stanisława Czajkowskiego;
ok. 1918/1939–1952 – aptekę dziedziczy zięć Czajkowskiego, pochodzący z Lublina Julian Ziembiński;
do ok. lat 90. XX wieku – w budynku funkcjonuje apteka.

 

Historia obiektuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Aptekę wraz z mieszkaniem zbudował w 1858 roku Stanisław Wróblewski. W roku 1866 budynek sprzedano. Pod koniec XIX wieku obiekt ponownie zmienił właściciela i przeszedł na własność Stanisława Czajkowskiego. W okresie międzywojennym aptekę odziedziczył Julian Ziembiński z Lublina, pracujący uprzednio jako subiekt w aptece Czajkowskiego i ożeniony z jego córką Janiną.

Julian Ziembiński był właścicielem apteki do momentu jej upaństwowienia w 1952 roku. Jeszcze na początku lat 90. w części budynku (od ulicy) funkcjonowała apteka, w pozostałej znajdowały się mieszkania socjalne.

 

Określenie styluBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

 

AutorBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Nieznany

 

Opis budynkuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Sytuacja
Budynek w układzie kalenicowym, usytuowany po południowej stronie ul. Chełmskiej, w odległości ok. 200 m na południe od rynku, zwrócony ścianą frontową ku ulicy.

Materiał, konstrukcja, technika
Ściany drewniane, wzniesione w konstrukcji wieńcowej, łączone na rybi ogon, otynkowane. Budynek posiada podmurówkę z cegły palonej. W partii przyziemia, przy ścianie zachodniej, znajdują się dwa sześciennie obudowane, ceglane, otwory piwniczne kryte dwuspadowymi daszkami (tzw. lufty). Dach ganku wsparty na czterech drewnianych słupach, fazowanych powyżej 1/3 wysokości. Od wschodu, przy ścianie bocznej przybudówka z desek. Szczyty domu z daszkami okapowymi wspartymi na profilowanych wspornikach, pionowo obite deskami i wzmocnione listwami na złączeniach desek. W obydwu szczytach, obok siebie, umieszczono po dwa okna sześciodzielne. Szczyt ganku ozdobiony profilowaną listwą przybitą pod okapem, oraz krokwiami wysuniętymi przed szalunek, wzmocnionymi u dołu poziomą belką z profilowaną sterczyną na osi. Więźba dachowa krokwiowo-płatwiowa. Otwory drzwiowe i okienne w ościeżnicach osłonięte opaskami. Okna z lufcikiem. Po obu stronach drzwi, od frontu, okna jednoskrzydłowe, dwukwaterowe. Drzwi jedno- i dwuskrzydłowe, od frontu z dwupolowym nadświetlem.

Rzut
Obiekt na planie prostokąta, z prostokątnymi przybudówkami przy ścianie zachodniej (od podwórza). Budynek dwutraktowy, szerokofrontowy, z wejściami w ścianach bocznych. Pierwotnie wnętrze przystosowane było do funkcji budynku: od ulicy znajdowała się apteka, od podwórza magazyn na leki oraz mieszkania.

Bryła
Budynek jednokondygnacyjny, przykryty dwuspadowym dachem (w XIX wieku prawdopodobnie posiadający dach naczółkowy kryty gontem). Pokrycie dachowe najpierw wymieniono z gontu na blachę, następnie z blachy na eternit. Obiekt jest podpiwniczony, od strony zachodniej posiada drewnianą przybudówkę z dachem pulpitowym. Najważniejsze zmiany w bryle obiektu dotyczą likwidacji werandy przy ścianie południowej i budowy przybudówki przy elewacji zachodniej.

Elewacje
Elewacja frontowa sześcioosiowa, z gankiem przy osi symetrii. Elewacja tylna z dawnym otworem wejściowym. Elewacja boczna wschodnia z drzwiami i oknem na osiach. Elewacja boczna zachodnia z przybudówkami i otworem drzwiowym na osi. Okna budynku wymieniono z dwuskrzydłowych sześciokwaterowych na okna z lufcikiem.

 

OtoczenieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dokumentacja konserwatorska – powołując się na wspomnienia informatora – jako pierwotne otoczenie apteki wymienia ogród z czterema świerkami zasadzonymi na pamiątkę narodzin dzieci Ziembińskiego.

 

Stan technicznyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Stan techniczny dobry. Dach kryty eternitem falistym, ściany drewniane – otynkowane, murowane przyziemie. Zachowała się drewniana stolarka.

 

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Karta biała, nr 361, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytów. Delegatura w Chełmie.
Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, Warszawa 1929.
Stefański Józef, Dubienka. Studium historyczno-urbanistyczne, maszynopis, PPKZ Lublin 1992.

Zdjęcia

Słowa kluczowe