Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice”
Ośrodek Praktyk teatralnych „Gardzienice” powstał w 1977 roku jako dzieło Włodzimierza Staniewskiego – kierownika artystycznego i reżysera wszystkich przedstawień.
Spis treści
[Zwiń]„Gardzienice”
Włodzimierz Staniewski rozpoczynał swoją drogę w teatrze jako aktor krakowskiego Teatru STU (1969–1971), następnie był bliskim współpracownikiem Jerzego Grotowskiego (1971–1976). W pierwszym okresie swojej działalności „Gardzienice” pod hasłem poszukiwania „nowego, naturalnego środowiska teatru” realizowały tzw. program wiejski, odbywając co miesiąc kilkudniowe piesze wędrówki po wschodnich i południowych zakątkach Polski. W odwiedzanych wsiach prezentowano Spektakl Wieczorny na podstawie Gargantui i Pantagruela Franciszka Rabelais’go (od 1977) i Gusła według II i IV części Dziadów (1981), po którym następowało tzw. zgromadzenie wieczorne: „gremialne spotkanie z ludźmi wsi. Wielka prezentacja wszystkich umiejętności” (Staniewski).
W połowie lat osiemdziesiątych „Gardzienice” zmieniły formułę działania i kolejne spektakle pokazywały już we własnej siedzibie (początkowo w tzw. kaplicy ariańskiej, później w zaadaptowanej na własne potrzeby sali w gardzienickim pałacu).
Praca nad premierą trwa w „Gardzienicach” kilka lat. Intensywny trening aktorski, doskonałe przygotowanie wokalne i precyzyjna reżyseria składają się na krótkie, sugestywne widowisko o nieprawdopodobnej energii. Każde przedstawienie sięga do innego kręgu kulturowego: Żywot protopopa Awwakuma (1983) – prawosławia, Carmina Burana (1990) – średniowiecza i legend arturiańskich. Ostatnie prace Staniewskiego odnoszą się do teatralnej i kulturowej spuścizny antycznej Grecji: Metamorfozy według Złotego osła Apulejusza (1997) i Elektra Eurypidesa (2004).
„Gardzienice” są teatrem o międzynarodowej sławie, którego spektakle były wielokrotnie prezentowane na najważniejszych światowych scenach (m.in. w całej Europie, USA, Japonii, Rosji, Brazylii, Egipcie). Ośrodek Praktyk Teatralnych „wychował” kolejne pokolenie twórców teatralnych. Doświadczenie w zespole Staniewskiego mają za sobą artyści tworzący dziś: ośrodek Pogranicze (Sejny), Fundacja Muzyka Kresów (Lublin), Studium Teatralne (Warszawa), teatr Pieśń Kozła (Wrocław), Teatr Wiejski „Węgajty”, Orkiestra Antyczna i grupa „Chorea” (Nałęczów). Ośrodek stworzył także własną szkołę teatralną: Akademię Praktyk Teatralnych.
Literatura
- „Konteksty" 2001, nr 1–4 (numer monograficzny)
- Kornaś T., Włodzimierz Staniewski i Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, Kraków 2004.
- Staniewski W., Po nowe środowisko naturalne teatru, [w:] Parateatr II, Wrocław 1982.
- Strona internetowa: http://www.gardzienice.art.pl/
- Taranienko Z., Praktyki Teatralne Włodzimierza Staniewskiego, Lublin 1997.