Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Dworek na Felinie

Dworek ziemiański na Felinie został wybudowany pod koniec XIX wieku. Nazwę Felin przyjął od imienia żony dziedzica majątku Tatary – Feliksy. W czasie II wojny światowej był siedzibą pułkownika Klaussa, jednego z okupacyjnych urzędników. Obecnie należy do Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie.

Spis treści

[RozwińZwiń]

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Folwark wydzielony z dóbr Tatary przez Emanuela Grafa. Nazwa Felin pochodzi od imienia żony Emanuela, Feliksy z Hubickich Grafowej. W latach 80. XIX wieku właścicielką została Wanda Brzozowska, a po niej Erazm Plewiński. W 1913 roku Plewiński przekazał dobra Lubelskiemu Towarzystwu Rolniczemu na siedzibę niższej szkoły rolniczej oraz urządzenie wzorowego gospodarstwa rolniczego. Szkoła działała na terenie folwarku do upadku Lubelskiego Towarzystwa Rolniczego w 1934 roku. Majątek po dawnym towarzystwie przejęła Izba Rolnicza, szybko zbywając go na rzecz właścicieli prywatnych.

Największe zmiany dwór przeszedł w czasie okupacji, będąc własnością Klaussa, jednego z okupacyjnych urzędników. Kazał on wytrasować nową aleję dojazdową do szosy zamojskiej oraz na teren obozu na Majdanku. W tym czasie dobudowano także nową część dworu.

Po wojnie folwark otrzymał UMCS z przeznaczeniem na siedzibę Wydziału Rolniczego. Podczas wydzielania Wyższej Szkoły Rolniczej w 1955 roku teren folwarku przeznaczono na siedzibę Rolniczego Zakładu Doświadczalnego. Przy dworze powstał park dendrologiczny z młodymi drzewkami oraz kompleks budynków uczelnianych. Sam dworek zaczął z czasem pełnić funkcję reprezentacyjną Wyższej Szkoły Rolniczej przemianowanej na Akademię Rolniczą, a następnie Uniwersytet Przyrodniczy.

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

ul. Doświadczalna 50

ArchitektBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Nieznany

BryłaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Korpus główny na planie prostokąta. Fasada z trójkątnym zwieńczeniem. Budowla posiada oficynę w kształcie litery T. Została ona dobudowana w czasie okupacji przez ówczesnego użytkownika. Oficyna posiada ryzalit w elewacji północnej, dwie kondygnacje z dachem dwuspadowym. Ryzalit nakryty dachem trójspadowym.

Budowla posiada podpiwniczenie.

Materiał i konstrukcjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dworek murowany z cegły na zaprawie wapiennej. Stropy współczesne, żelbetowe. Więźba dachowa drewniana konstrukcji krokwiowo-płatwiowej. Dach pokryty dachówką ceramiczną.

ElewacjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Fasada symetryczna z wejściem na osi. Jej naroża artykułowane są za pomocą lizen zakończonych ząbkowaniem. Wejście jest trzyosiowe poprzedzone czterofilarowym portykiem. Filary w portyku posiadają dość szerokie kanele. Nad portykiem taras z balustradą tralkową. Oś szczytu wieńczy trójkątny szczyt z symetrycznie rozmieszczonymi świetlikami oraz drewniana dekoracja w stylu szwajcarskiego motywu laubzegowego.

Elewacja przeciwległa, wschodnia posiada podobne rozwiązanie jeśli chodzi o dekorację motywem laubzegowym. Pozostałe elewacje nie posiadają artykulacji architektonicznej ścian. Otwory okienne na wszystkich elewacjach zostały ujednolicone.

WnętrzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dwór posiada reprezentacyjny hall i zachowaną pierwotną dyspozycję pomieszczeń, choć pierwotnego wyposażenia i wystroju raczej nie posiada. Pokrycie podłóg jest współczesne. Elementami, na które warto zwrócić uwagę są zabytkowy kominek w hallu oraz sztukaterie sklepienne.

OtoczenieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dwór znajdował się dawniej w zespole parkowo-dworskim. Za sprawą umieszczenia parku dendrologicznego nadal sprawia wrażenie wiejskiej rezydencji. Główną osią komunikacyjną jest jednak aleja brzozowa wytyczona w czasie okupacji na rozkaz pułkownika Klaussa, użytkownika pałacu podczas wojny.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kseniak M., Ewidencja ogrodu dworskiego w Felinie, Lublin 1982/1983, archiwum WUOZ, sygn. 1502.
Michalska G., Dwór na Felinie, Lublin 2003, archiwum WUOZ, sygn. 4237.