Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Widoki Lublina – grafiki i rysunki Leona Urmowskiego (początek XIX wieku)

Leon Urmowski urodził się prawdopodobnie we Lwowie, zmarł mając około 20 lat. Spośród jego licznych prac zachowały się trzy z widokami Lublina; dzisiaj są cennym źródłem ikonograficznym.

Zamek Lubelski
Zamek Lubelski (Autor: Urmowski, Leon)

Spis treści

[RozwińZwiń]

O autorzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Leon Urmowski urodził się prawdopodobnie we Lwowie około 1794 roku. Około 1809 roku przeprowadził się do Lublina; w latach 1810–1813 uczył się w wojskowej Szkole Elementarnej Artylerii i Inżynierów w Warszawie. Brał udział w kampanii rosyjskiej w 1812 roku, jako żołnierz 17 dywizji dowodzonej przez generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Uczestniczył w bitwie narodów pod Lipskiem (1813), gdzie dostał się do niewoli. Prawdopodobnie w marcu 1814 roku wrócił do Lublina. Zmarł na gruźlicę 13 grudnia 1814 roku, mając około dwudziestu lat.

Urmowski nie ukończył szkoły artystycznej. Rysunek był jednym z przedmiotów w Szkole Elementarnej, techniki graficzne poznał przy okazji służby wojskowej w Dreźnie. W obu technikach artysta osiągnął jednak dużą sprawność. Szkicował portrety i pejzaże, wykonywał miedzioryty, akwaforty, gwasze, akwarele. Jego pasją był rysunek z natury.

Historia dziełaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Leon Urmowski był prawdopodobnie bardzo płodnym rysownikiem, jednak bardzo niewiele prac przetrwało do naszych czasów. Zachowały się trzy, które dotyczą bezpośrednio Lublina: dwa widoki Zamku lubelskiego – rysunek piórkiem z 1810 roku i miedzioryt kolorowany ręcznie z 1814 roku, oraz Brama Krakowska w Lublinie – miedzioryt podmalowany akwarelą (1814).

OpisBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Grafika Brama Krakowska w Lublinie jest utrzymana w ciepłej tonacji beżów, sepii i cynobrów. Kadr, oprócz Bramy, obejmuje również fragment ulicy Krakowskie Przedmieście wraz ze zrujnowanym kościołem kapucynów (w miejscu obecnego Urzędu Miasta) i kościołem św. Ducha. Pierwszy plan ukryty jest w cieniu rzucanym przez stojącą naprzeciw kościoła św. Ducha kamienicę; kolejne są oświetlone łagodnym bocznym światłem. Widok ulicy artysta „uzupełnił” postaciami pozdrawiających się mieszczan, przekupniów i żebraków. Grafika została wykonana delikatną precyzyjną kreską i uzupełniona podkreślającym szczegóły, trafnie i z umiarem położonym kolorem.

Tą samą techniką artysta wykonał widoki Zamku, również z 1814 roku. W odróżnieniu od Bramy Krakowskiej, Zamek w Lublinie utrzymany jest w chłodnej tonacji błękitów i brązów. Na pierwszym planie znajduje się porośnięte drzewami, zacienione zbocze, z którego dwie postacie obserwują zalaną słońcem równinę, Zamek na odległym pagórku oraz zabudowania i pastwiska u jego stóp. Oprócz wartości artystycznych, grafika ta jest cennym źródłem ikonograficznym, ponieważ ukazuje stan Zamku na krótko przed jego gruntowną przebudową (1826).

Wcześniejszy rysunek Zamku z 1810 roku jest pozbawiony obecnej w grafice narracji – jest to studium wzgórza, na którym widać wyraźnie zburzone mury obronne Zamku, wieżę i kaplicę św. Trójcy. U stóp wzniesienia artysta narysował fragment dzielnicy żydowskiej.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści