Piotr Matywiecki (ur. 1943)
Poeta, eseista, krytyk literacki, bibliotekarz Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Autor tomików poetyckich, nagradzanych książek eseistycznych, w tym monografii poświęconej Julianowi Tuwimowi ("Twarz Tuwima"), oraz ważnej w środowisku literackim antologii polskiej poezji pt. "Od początku: Antologia poezji polskiej od średniowiecza do wieku XX".
Spis treści
[Zwiń]Życie i praca w Warszawie
Debiut poetycki
Eseistyka
Poezja Matywieckiego
Od momentu debiutu poeta wydał kilkanaście tomików wierszy. Poezja Matywieckiego jest określana mianem filozoficznej i refleksyjnej. W swoich utworach podejmuje takie tematy, jak czas, przemijanie, Bóg, a także język, rozterki wynikające z nazywania rzeczy oraz próby wyrażenia niewyrażalnego. O przywiązaniu do tradycji i czerpania z jej źródeł świadczą chociażby nadawane przez niego tytuły – czy to poszczególnych utworów (tj. Hiob, Tuwim młody, Lechoń, Horacy, Po Odysei, Rilke, ***[Na każde pokolenie przychodzi godzina]), czy publikowanych książek (Podróż, Poematy biblijne, Nawrócenie Maxa Jacoba, Od początku), jak również odniesienia do klasycznych twórców w postaci zamieszczanych mott bądź dedykacji.
Potwierdzeniem silnego zakorzenienia Matywieckiego w polskiej literaturze jest ponadto antologia polskiej poezji – Od początku (1997). Wybór dokonany przez niego obejmuje utwory powstałe od czasów średniowiecza aż po połowę XX wieku.
Piotr Matywiecki prezentuje ciekawą, oryginalną wizję miasta. Odniesienia i symbole miejskie są dostrzegalne w całej twórczości tego autora. Warszawa stanowi jeden z głównych tematów tomiku Ta chmura powraca, o którym Wydawca napisał: „Poezja miasta – przywołująca jego codzienność, między surową architekturą a rytmem powtarzających się czynności. Poezja dnia – w paradoksalności życia upatrująca swego credo. Poezja pamięci otwarta na zmienność świata”. Miasto powraca również w najnowszym zbiorze Powietrze i czerń.
Za twórczość poetycką Matywiecki był kilkakrotnie nominowany do nagród literackich, m.in. do Nagrody „Nike” za tomy Ta chmura powraca (2005) oraz Powietrze i czerń (2009).
W 2011 roku podczas IV edycji Festiwalu "Miasto Poezji" organizowanego przez Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN" Piotr Matywiecki został uhonorowany nagrodą "Kamień". Nagroda jest przyznawana za wybitny dorobek poetycki. W swej nazwie nawiązuje do tytułu debiutanckiego tomu Józefa Czechowicza, który ukazał się drukiem w 1927 roku w Lublinie.
Przeczytaj mowę laudacyjną dla Piotra Matywieckiego, wygłoszoną przez Leszka Szarugę >>>
Czasopisma i radio
Od roku 1990 współpracuje również z Polskim Radiem.
Recenzje
Piotr Stasiak w "Polityce" napisał:
W jednym z najwspanialszych wierszy tomu Matywiecki przywołuje Golema. Bezpłodny, niemy stwór ulepiony z gliny przez praskich alchemików u Matywieckiego przemienia się w postać ocaleńca (poety?). Ulepiony z krwi pomordowanych, samotny „krwisty kadłub” wprawdzie „zagoił się cały”, ale może żyć „tylko przez bliznę i ranę”[2].
Twarz Tuwima
Marek Radziwon w „Gazecie Wyborczej”:
„O tej książce Piotr Matywiecki, krytyk i poeta, myślał od kilku dziesięcioleci. "Tuwim stał się dla mnie symbolem człowieka żyjącego intensywnie i intensywnie zaświadczającego o tym w poezji. Chciałem chociaż jednego takiego człowieka zrozumieć. Wybrałem właśnie jego, żeby pojąć, jak się objawia pełnia człowieczeństwa - w osobie, w micie i w poezji" - mówi Matywiecki. Napisał wielką monografię Juliana Tuwima, analizował twórczość, poszczególne jej wątki, największe tematy i najważniejsze symbole, dużo miejsca poświęcił biografii poety - od żydowskiej, łódzkiej młodości, przez Skamandra, lata wojny spędzone w Ameryce, aż po czas złudzeń kilku powojennych lat w Polsce”[3].
Okładki
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Twórczość
Przypisy
[1] Piotr Stasiak, Recenzja książki: Piotr Matywiecki, Powietrze i czerń. Istnienie literata. Wiersze niełatwe, wieloznaczne, „Polityka”, 2 września 2009.
[3] Marek Radziwon, Piotr Matywiecki: Twarz Tuwima, „Gazeta Wyborcza”, 15.05.2008.
Literatura
Inni o Matywieckim:
- Bonowicz Wojciech, Dwie ręce, Tygodnik Powszechny, 12.07.2013.
- Buczkówna Mieczysława: Przymus moralnego uczestnictwa.Wiadomości Kulturalne 1994 nr 17 s. 9.
- Ferenc Teresa, Jankowski Zbigniew: Piotr Matywiecki. Topos 1996 nr 4 s. 87.
- Komendant Tadeusz: Nicość. Twórczość 1995 nr 2 s. 130-131.
- Kowalczykowa Alina: Wstyd nieuczestniczenia. Tygodnik Powszechny 1995 nr 16 s. 14 (tekst wygłoszony na uroczystości wręczenia Piotrowi Matywieckiemu nagrody PEN-Clubu im. Ksawerego Pruszyńskiego).
- Kurkiewicz, Juliusz, Piotr Matywiecki: Wielki krach i słowa, które uczą milczenia, „Gazeta Wyborcza”, 30.07.2010.
- Łukasiewicz Jacek: Dziedzictwo getta. Odra 1995 nr 4 s. 115.
- Majerski Paweł: W rzeczy zetknięciu.... Nowe Książki 1998 nr 8 s. 42.
- Maliszewski Karol: Poeta i sacrum. Odra 1996 nr 4 s. 108-109.
- Nasiłowska Anna: Świadectwo wobec nicości. Res Publica Nowa 1994 nr 9 s. 74.
- Piotrowski Mateusz, Obcość i obecność. O dwóch oddechach Piotra Matywieckiego, Cwiszn.
- Samsel Karol, Nieprzezroczyste. O "Powietrzu i czerni" Piotra Matywieckiego, Tekstualia 3 (18) 2009.
- Smolka Iwona: Niebo własną jasnością czyste. Potop 1991 nr 2/3 s. 17.
- Smolka Iwona: Słowo i litera. Kresy 1996 nr 25 s. 161-165.
- Stasiak Piotr: Recenzja książki: Piotr Matywiecki, Powietrze i czerń. Istnienie literata. Wiersze niełatwe, wieloznaczne, Polityka 02.09.2009.
- Strzyżewski Mirosław: Droga do nikąd. Twórczość 1995 nr 2 s. 128-130.
- Szaruga Leszek: Dotykać Nicości (Notatki z lektury "Kamienia granicznego"). Kultura [Paryż] 1995 nr 6 s. 143-149.
- Szaruga Leszek: Świat poetycki. Zeszyty Literackie 1999 z. 65 s. 148-152.
- Szaruga Leszek: Rozdwojony w sobie. Nowe Książki 1995 nr 3 s. 53.
- Szymańska Adriana: Prawda tożsamości. Przegląd Powszechny 1991 nr 4 s. 171-173.
- Szymańska Adriana: Psalm nieśmiertelnego. Przegląd Powszechny 1995 nr 12 s. 355-358.
- Szymańska Adriana: Wiersze z brzucha. Nowe Książki 1998 nr 8 s. 43-44.
- Szymański Andrzej: Wywiad z Piotrem Matywieckim, Pochodnia 1989 nr 11 s. 12-14.
- Śpiewak Paweł: Kamień graniczny. Ex Libris 1994 nr 55 s. 8-9.
- „To co najtrudniejsze można tylko okrążać słowami” – rozmowa z Iwoną Smolką i Piotrem Matywieckim o filozofii w literaturze. Tekstualia 3 (10) 2007.
- Zaleski Marek, Piotr Matywiecki “Widownia” (recenzja).
- Zarembina Jolanta: Pomiędzy mową a milczeniem.Rzeczpospolita 1994 nr 125 s. 4.
Znalezione w sieci:
- Nieskończenie długi poemat poza słowami, Z Piotrem Matywieckim rozmawia Jakub Skurtys.
- Piotr Matywiecki czyta wiersz pt. “Żydowska twarz”
- Piotr Matywiecki odbiera Nagrodę Literacką Gdynia A.D. 2008 w kategorii esej.
- Obowiązek radykalnej odwagi (rozmowa z Piotrem Matywieckim). Rozmawia Jakub Winiarski.
- O mieście, Bogu, sobie, i chmurze (Piotr Matywiecki, „Ta chmura powraca”).
- Smutek rzeźnika, czyli prawda o PRL-u. O książce Janusza Krasińskiego “Metafizyka uboju” rozmawiają Iwona Smolka, Tomasz Burek i Piotr Matywiecki.
- Franz Kafka: Listy do rodziny, przyjaciół i wydawców. O książce rozmawiają Iwona Smolka, Tomasz Burek i Piotr Matywiecki.
- Niezwykła “Widownia”. Z Piotrem Matywieckim o jego najnowszym tomiku poetyckim rozmawia Joanna Szwedowska.
- Józef Czechowicz przeczuł katastrofę. O zmarłym tragicznie w roku 1939 poecie i o jego twórczości rozmawiają Witold Malesa i Piotr Matywiecki.
- Paul Celan - poezja po Auschwitz jest możliwa.
- Proste zdania chwytają za gardło. Poezja Tadeusza Różewicza, Piotr Matywiecki, Bronisław Maj, Janusz Drzewucki, prof. Andrzej Niewiadomski i prof. Paweł Próchniak rozmawiają o poezji Tadeusza Różewicza.
