Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Włodzimierz Borowski (1930–2008)

Włodzimierz BorowskiArtysta i teoretyk sztuki. W latach 1954–1957 studiował historię sztuki na KUL. Współtwórca Grupy "Zamek". Podczas studiów tworzył dzieła, które poprzez odrzucenie tradycyjnej formy malarskiej odwoływały się do idei dzieła-przedmiotu jako zintegrowanej całości powstającej za pomocą eksperymentu i próby zbadania statusu fizycznego dzieła. Wielowarstwową strukturę dzieła traktował jako estetycznie ujednolicony konkret – oryginalny wytwór artysty.

Spis treści

[RozwińZwiń]

Borowski wskazał na nowy rodzaj artystycznej aktywności, polegający na przekroczeniu określonej konwencji i wejściu w eksperymentalną sferę formy i znaczeń. Prace tworzone w okresie istnienia Grupy „Zamek" uważane są za jedno z najbardziej interesujących osiągnięć polskiego malarstwa strukturalnego. W tym okresie twórczości Borowski eksponował płaszczyznę płótna, zdecydowanymi liniami wprowadzał symetryczne podziały przestrzeni, unikając jednak geometrycznej precyzji ( eksperymentował z fakturą obrazu). Z tego okresu pochodzą między innymi obrazy Oko proroka (1957) i Tryptyk (1957).

 

Późniejsza twórczość Włodzimierza Borowskiego odbija najważniejsze zjawiska w sztuce nowoczesnej, od malarstwa informel drugiej połowy lat 50. po konceptualizm lat 70. Entuzjasta nowatorstwa, autor prowokacyjnych, wzbudzających niepokój cenzury happeningów (tzw. Pokazów synkretycznych), realizowanych m. in. w Galerii Foksal, Krzysztofory, odNowa i Współczesna. Propagator sztuki konceptualnej, w latach 80. i 90-tych XX wieku. Twórca instalacji i performance, w różnorodnych i wielowątkowych poszukiwaniach wcielił ideę twórczej niezależności, podkreślił prawo artysty do wolnej ekspresji i eksperymentu. Uznawany przez krytykę za prekursora postawy postmodernistycznej w Polsce, wyznaczył moment dystansowania się nowoczesnego twórcy wobec modernistycznego przekonania o autonomii wartości artystycznych.


Jerzy Ludwiński pisal o twórczości Włodzimierza Borowskiego: "Włodzimierz Borowski przeszedł przez wszystkie fazy powojennego rozwoju sztuki. Trudno byłoby znaleźć drugiego takiego artystę, którego twórczość dałoby się utożsamić z całą ewolucją kierunków, tendencji, prądów i mediów. Coś jednak zgrzyta w maszynie tak rozumianego rozwoju. To mianowicie, że te etapy, które artysta zanaczył na swojej mapie, nie byłyby znane wówczas, gdy pojawiły się - albo nie było ich wcale. Kiedy syndrom nowości zbliżał się nieuchronnie z wielkich centrów sztuki, Borowski zdążył go już skompromitować, odsłonić, unieważnić i skasować".


Działalność artystyczna Włodzimierza Borowskiego została przybliżona na dwóch wystawach retrospektywnych: w 1996 roku w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie oraz w 2002 roku w Muzeum Sztuki w Łodzi.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Borowski W., Ewolucja!!! Już idę [w:] Grupa Zamek. Lublin 1956-1960. Doświadczenie struktur, Łodź 2002.
Borowski W., Jurek i Włodek w drodze, [w:] Grupa Zamek. Lublin 1956-1960. Doświadczenie struktur, Łodź 2002.
Borowski W., Ślady pamięci. Grupa „Zamek” po latach czterdziestu, „Na Przykład”, R. 2000, nr 1/2.
Bury J., Kreowanie pustki - rozmowa z Włodzimierzem Borowskim, „Opcje”, R. 2001, nr 40.
Dajbor K., Lublin - wystawa Włodzimierza Borowskiego, „Współczesność”, R. 1966, nr 11. 
Kitowska-Łysiak M., Borowski Włodzimierz, [w:] Słownik malarzy polskich. Od dwudziestolecia międzywojennego do końca XX wieku, t. 2, Warszawa 2002.
Ludwiński J., Włodzimierza Borowskiego podróż do kresu sztuki, "Kresy", R. 1996, nr 4.
Majewski P., Włodzimierz Borowski, [w:] Kolekcja 2005-2006, Lublin 2006, s. 12.
Małkowska M., Anarchista z Zamku - wystawa prac Włodzimierza Borowskiego, "Życie Warszawy", R. 1992, nr 187.
Moskalewicz M., Przygoda z czasem i techniką. Artony A i B Włodzimierza Borowskiego, [w:] Grupa "Zamek". Historia - krytyka - sztuka, red. M. Kitowska - Łysiak, M. Lachowski, P. Majewski, Lublin 2007.
Nader L., Włodzimierz Borowski, [w:] Grupa Zamek. Lublin 1956-1960. Doświadczenie struktur, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2002.
Nader L., Włodzimierz Borwski - uśmiercanie obrazu (1955-1957), [w:] Grupa "Zamek". Historia - krytyka - sztuka, red. M. Kitowska - Łysiak, M. Lachowski, P. Majewski, Lublin 2007.
 

Zdjęcia

Inne materiały

Słowa kluczowe