Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

„Przegląd Lubelsko-Kresowy” (1924–1925)

W grudniu 1924 roku ukazał się pierwszy numer „Przeglądu Lubelsko-Kresowego”, był to ilustrowany dwutygodnik poświęcony życiu społecznemu, kulturalnemu i gospodarczemu na terenie województw: lubelskiego, wołyńskiego i poleskiego. Wydawany był i redagowany przez Franciszka Głowińskiego.

Winieta „Przeglądu Lubelsko-Kresowego”
Winieta „Przeglądu Lubelsko-Kresowego” (Autor: )

Spis treści

[RozwińZwiń]

Początki wydawania pismaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W grudniu 1924 roku ukazał się pierwszy numer „Przeglądu Lubelsko-Kresowego”.

Halina Wolska:

„Przegląd Lubelsko-Kresowy” [był to] ilustrowany dwutygodnik poświęcony życiu społecznemu, kulturalnemu i gospodarczemu na terenie województw: lubelskiego, wołyńskiego i poleskiego. Wydawany był i redagowany przez Franciszka Głowińskiego, drukowany na ładnym papierze i miał liczne ilustracje. [...] Ogółem ukazało się 15 numerów „Przeglądu”1.

Ostatni numer „Przeglądu” ukazał się w sierpniu 1925 roku.

Konrad Bielski:

Na początku roku 1925 Głowiński zaczął wydawać „Przegląd Lubelsko-Kresowy” [...]. „Przegląd” był drukowany na ładnym papierze, zawierał liczne ilustracje i dość bogatą treść, która zgodnie z obietnicą obracała się w kręgu zagadnień społecznych i gospodarczych. Ponadto w każdym numerze zamieszczony był przegląd teatralny i muzyczny. Sporo miejsca poświęcano również plastyce [...]2.

Wacław Gralewski:

„Przegląd Lubelsko-Kresowy” był rodzajem magazynu społeczno-kulturalno-gospodarczego. Na łamach jego ukazało się kilkanaście pozycji literackich, w tej liczbie i wiersze Czechowicza. Ale wydawnictwo miało inny cel na widoku. Głowiński był jednym z najwybitniejszych w Polsce specjalistów od reklamy. W utalentowany sposób potrafił zorganizować rynek ogłoszeniowy. Zdobywał ogłoszenia najbardziej opornych firm. Toteż na przykład „Express Lubelski”, pismo prowincjonalne, miał wielki dział ogłoszeniowy, który dawał duże dochody, „Przegląd Lubelsko-Kresowy” również służył tym celom. Najbardziej rozwinięty był w nim dział gospodarczy, problemowy i informacyjny3.

Współpraca Józefa Czechowicza z „Przeglądem”Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Józef Czechowicz zamieścił w pierwszych numerach „Przeglądu Lubelsko-Kresowego” dwa swoje teksty: Kościół na Zamku w Lublinie” (luty 1925, nr 4) i Zabytki włodzimierskie (marzec 1925, nr 7).

W „Przeglądzie” zostało zamieszczonych również kilka fotografii sygnowanych inicjałami St.Cz., których autorem niewątpliwie był Józef Czechowicz.

Dodatek literackiBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Winieta dodatku literackiego "Przegląd Lubelsko-Kresowego"
Winieta dodatku literackiego "Przegląd Lubelsko-Kresowego" (Autor: nieznany)

W maju 1925 roku w 10. numerze „Przeglądu Lubelsko-Kresowego” pojawił się dodatek literacki. W numerze 13. przemianowano go na „Literaturę i Sztukę” (w sumie wyszło 6 dodatków).

W tym dodatku literackim były publikowane wiersze i proza Czechowicza:

  • 29 VIII 1924 (1924/1925 nr 10)
  • Melancholijne kolory (1924/1925 nr 10)
  • Oracz (1924/1925 nr 11)
  • Polski Chrystus (1924/1925 nr 11)

Opracował: Tomasz Pietrasiewicz

Wybrane numery „Przeglądu Lubelsko-Kresowego"Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Na łamach „Przeglądu”

„Przegląd Lubelsko-Kresowy” ukazywał się w latach 1924–1925 pod redakcją Franciszka Głowińskiego. Na jego łamach publikowano artykuły nawiązujące do kulturalnego, społecznego i gospodarczego oddziaływania Lublina na życie intelektualne Kresów Wschodnich (zasięgiem obejmował: Lublin, Łuck, Równe, Brześć n. Bugiem, Pińsk). Opisywał też szeroko pojętą historię Lublina i regionu (wydarzenia, architektura, dzieje zamków, warowni, cechów lubelskich, tradycji, obrzędów itd.). Publicystyka pojawiająca się na łamach pisma opisywała potrzeby gospodarcze miasta i regionu, życie społeczne, działalność społeczną i gospodarczą (przywoływała odpowiednie dokumenty prawne), życie towarzyskie i literackie, ruch muzyczny, sztukę plastyczną w Lublinie, bogato ilustrowane reprodukcją fotograficzną malarstwo oraz rzeźby. Artykuły były często opatrzone zdjęciami, portretami (w zależności od tematyki). Pojawiały się też kroniki żałobne oraz reklama.

Opracowała: Anna Wojtysiak

Opis bibliograficzny czasopismaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Tytuł: „Przegląd Lubelsko-Kresowy” ilustrowany dwutygodnik poświęcony życiu społecznemu, kulturalnemu i gospodarczemu na terenie województw: lubelskiego wołyńskiego i poleskiego
Redaktor i wydawca: Franciszek Głowiński
Miejsce wydania: Lublin, Dom Wydawniczy
Format: 31 cm
Częstotliwość: dwa razy w miesiącu (wychodził 5. i 20. każdego miesiąca)
Numeracja: R. 1, nr 1 (grudzień 1924)–R. 1, nr 15 (sierpień 1925).
Tytuły według okładki.
Dodatki: Posiadał dodatek literacki od R. 1, nr 10–12. Od nr 13 (czerwiec 1925) tytuł dodatku: „Literatura i Sztuka dodatek do Nr-u … Przeglądu Lubelsko-Kresowego”
Dodatki zawierały nowele, powieści (w tym tłumaczenia), wiersze; dział recenzji „Nowe książki”, ilustrowany reprodukcjami sztuki plastycznej
Stałe rubryki: Przegląd artystyczny (o teatrze lubelskim, ruchu muzycznym, wydawniczym); Z salonu „Zachęty Lubelskiej”; Z kroniki towarzyskiej; Życie literackie w Lublinie; Na lubelskim bruku (red. Wandzik); Życie sportowe (red. S.Z.); Z ruchu wydawniczego; Recenzje

„Przegląd Lubelsko-Kresowy” w bibliotekachBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Biblioteka NarodowaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. P32833, mf 32834)
R. 1 (1924/25), nr 1–2, 4–7, 9–15
R. 2 (1925) nr 3, 5–15

Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. ŁopacińskiegoBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. 3606c)
R. 1 (1925), nr 5, 7, 12–13
(sygn. 665c)
R. 1 (1924), nr 1
R. 1 (1925), nr 2–15

Biblioteka UMCSBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. czas 12019)
R. 1 (1924/1925), nr 1–14

Biblioteka KULBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. V–4405, V4405a)
R. 1925, nr 1–15

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Bielski K., Most nad czasem, Lublin 1963.
Gralewski W., Stalowa tęcza,  Warszawa 1968.
"Scriptores", nr 30, Czechowicz. W poszukiwaniu ukrytego miasta, Lublin 2006.
Wolska H., Od 1830 do 1939 r., [w:] Dzieje prasy lubelskiej, Lublin 1972.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia H. Wolska, Od 1830 do 1939 r., [w:] Dzieje prasy lubelskiej, Lublin 1972, s. 35.
  2. Wróć do odniesienia K. Bielski, Most nad czasem, Lublin 1963, s. 165–166.
  3. Wróć do odniesienia W. Gralewski, Stalowa tęcza, Warszawa 1968, s. 161.

Powiązane artykuły

Zdjęcia

Inne materiały

Słowa kluczowe