Księgarnia Arctów w Lublinie (1838–1933)
W Lublinie narodziła się jedna z najbardziej zasłużonych dla księgarstwa polskiego firm – firma wydawniczo-księgarska Arctów. Historia tej księgarni zaczyna się w 1838 roku, kiedy to Stanisław Arct otworzył księgarnię w Lublinie przy ulicy Krakowskie Przedmieście 132 ( obecnie 9). W 1858 roku przeniósł ją do kamienicy Michaelisa przy Krakowskim Przedmieściu 135 (obecnie 15).
Spis treści
[Zwiń]Opis księgarni
Na podstawie materiałów archiwalnych wygląd tej księgarni opisała Regina Mazurkiewicz:
Lokal był wąski, długi, posiadał jedno duże okno wystawowe i oszklone podwójne drzwi, w połowie zawieszone matami, z szyldem na całą szerokość. Po obu ich stronach znajdowały się gabloty z książkami. Wewnątrz po lewej stronie od wejścia stały oszklone płaskie szafy na cenniejsze oprawne książki. Za nimi przejście do dalszych pomieszczeń. Po prawej stronie kasa, a za nią lada na całą długość sklepu. Za ladą – półki. Kontuar łamał się pod kątem prostym i kończył wystawką na nowości. (...) Po obu końcach kontuaru stały biurka księgarskie tj. pulpity z szufladami, wewnątrz których przechowywano zamówienia, rachunki, korespondencję bieżącą, lepsze ołówki, gumki oraz różne druczki bardziej lub mniej zakazane. Na szafach wisiały różańce, chrzcielniczki, krzyżyki. Nad ladami obrazy, sztychy, druki. W przejściu do drugiego pokoiku stała szafka zamykana na klucz, a w niej droższe książki do nabożeństwa, oprawne w skórę, kość słoniową, safian. Za przejściem ciemny korytarzyk prowadził do składu i introligatorni, czyli dwóch izb w amfiladzie. Z korytarzyka po dwóch schodkach wchodziło się do pokoiku, w którym mieścił się antykwariat i biuro wydawnicze1.
Przeniesienie księgarni do Warszawy
Arctowie, prowadząc handel książkami na dużą skalę, większość spraw załatwiali w Warszawie, dlatego też zdecydowali się na zakup księgarni w stolicy.
Od roku 1887 główny nurt działalności firmy Arctów przeniósł się do Warszawy, natomiast w Lublinie pozostała jej filia początkowo prowadzona przez siostrę Michała Arcta – Teofilę Arct, a następnie przez długoletniego pracownika firmy Franciszka Raczkowskiego.
W 1900 roku, w wyniku kłopotów finansowych, Arctowie zostali zmuszeni do sprzedaży lubelskiej księgarni. Nabył ją Wiktor Kiesewetter, który wcześniej zajmował się prowadzeniem księgarni Arctów2.
Literatura
Mazurkiewicz R., Działalność wydawniczo-księgarska Arctów w latach 1836–1900, [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, Lublin 1988.
Wełna-Adrianek M., Historia księgarni Arctów w Lublinie, „Księgarz” nr 2, Warszawa 1970.
Przypisy
- Wróć do odniesienia R. Mazurkiewicz, Działalność wydawniczo-księgarska Arctów w latach 1836–1900 [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, Lublin 1988, s. 107–108.
- Wróć do odniesienia M. Wełna-Adrianek, Historia księgarni Arctów w Lublinie, „Księgarz” nr 2, Warszawa 1970, s. 48.