Złota 2 w Lublinie

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kamienica Złota 2 ulokowana jest przy północnej stronie ulicy Złotej. Sąsiaduje bezpośrednio z kamienicami Rynek 8 oraz Złota 4.

Dawny numer policyjny: 2

Numer hipoteczny: 7

Numer przed 1939: Złota 2

Numer po 1944: Złota 2

Numer obecny: Złota 2

Złota 2 na mapie Lublina z 1928 roku

Złota 2 na panoramie Lublina z lat 30. XX wieku

FunkcjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Obecnie w kamienicy mieści się Urząd Miasta Lublina, w tym: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, Wydział Kultury, Wydział Organizacji Urzędu, Biuro Obsługi Kancelaryjnej, a także Krajowa Agencja Wydawnicza Sp. z o. o. Ponadto znajduje się tutaj restauracja Orient Express.

HistoriaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Po raz pierwszy w źródłach pisanych kamienica pojawiła się w 1530 r. Najprawdopodobniej był to już wówczas dom murowany, znajdujący się w posiadaniu Jana Aromatariusa oraz jego żony Barbary. Już kilkanaście lat później nowym właścicielem został Maciej Krajowski, zaś po jego śmierci w 1567 r. własność przeszła w ręce spadkobierców. Wkrótce jednemu spośród nich, Pawłowi Liszowskiemu, udało się skupić w swoim ręku znaczną część obiektu. Reszta własności należała do zięcia Macieja, Wojciecha Pieprzyka. Wówczas już kamienica zaczyna występować w źródłach pod nazwami zwyczajowymi Krajowska oraz Liszowska.

Wizja z 1595 r. wykazała, że już wówczas był to budynek dwupiętrowy, z sienią przelotową. Równocześnie drugi budynek, który obecnie scalony jest z interesującym nas obiektem, pod wspólną nazwą Złota 2, należał do rodziny Skoczków, następnie zaś Cholewów. W rękach rodziny Pieprzyków, kamienica Liszowska pozostawała do lat czterdziestych XVII wieku, kiedy to przeszła w posiadanie Jakuba Nowaka oraz jego żony Justyny z Pieprzyków. Dodatkowo w 1650 r. część kamienicy odkupił Fryderyk Wolfarth. Po śmierci właścicieli dobra odziedziczyły spadkobierczynie i tym samym w pierwszych latach wieku XVIII kamienica należała do Elżbiety Kieykiewiczowej, córki Jakuba Nowaka, oraz Anny Sobieckiej, córki Fryderyka Wolfartha. Wkrótce własność uległa rozdrobnieniu, regularnie zmieniając właścicieli. Ostatecznie zaś w 1775 r. nowym właścicielem obiektu został Franciszek Makarewicz. Tymczasem kamienica Cholewińska również nie pozostawała długo w posiadaniu jednej rodziny. Należała między innymi do Postrzygaczy, następnie zaś Lemków, ich spadkobierców oraz Hermsonów.

W drugiej połowie XVIII wieku obiekt był w stanie ruiny. W 1779 r. Franciszek Makarewicz scalił oba budynki w swoim posiadaniu i aż do lat pięćdziesiątych następnego stulecia nieruchomość należała do rodziny Makarewiczów. W 1857 r. część obiektu otrzymał drogą dziedziczenia Ksawery Chruścielewski. Po jego śmierci, wdowa, Helena, zdołała połączyć w swoim posiadaniu całą własność, by zaledwie kilka lat później, w 1877 r., sprzedać ją Dominikowi Maślakiewiczowi. Nowy właściciel nie cieszył się długo nabytym majątkiem, ponieważ już w 1896 r. odsprzedał go Apolonii Dziewulskiej.

W 1899 r. nową właścicielką została, zamieszkała w Warszawie, Franciszka z Meyersonów Arnsztajnowa (według informcji źródłowych była nią aż do 1936 roku). W latach dwudziestych XX wieku właściciele przeprowadzili wiele drobnych remontów. Na początku 1941 roku właścicielem budynku był Zarząd przymusowy. Po II wojnie światowej, w 1948 r., przeprowadzono prace obejmujące wymianę stropów oraz ganków. Prace konserwatorskie z 1954 r. objęły remont elewacji budynku. W 1959 r. obiekt przeszedł w posiadanie Skarbu Państwa. W tym samym roku przeprowadzono remont kapitalny obiektu, a kolejne remonty miały miejsce w 1972 r. W 1998 r. dokonano adaptacji i przebudowy piwnic. Od 2006 r. kamienica stanowi własność prywatną.

Lokatorzy według wyznania, płci i wieku w 1941 roku

[ źródło: Inspekcja budowlana, sygn. 6005 ]

Ogólna ilość mieszkańców 141

Chrześcijan 3

Żydów 138

Mężczyzn 57

Kobiet 51

Dzieci do lat 6 włącznie 13

Dzieci do lat 7-18 włącznie  20

KalendariumBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1530 – murowany dom należy do Jana Aromatariusa

1547 – nowym właścicielem zostaje Maciej Krajowski

1567 – po Macieju dziedziczą jego potomkowie

1595 – wizja budynku

1646 – kamienica jest własnością Jana Nowaka

1650 – właścicielem części zostaje Fryderyk Wolfarth

1710 – dom należy do Elżbiety Kieykiewiczowej

1775 – nowym właścicielem całości zostaje Franciszek Makarewicz

1779 – do swojej kamienicy Makarewicz dołącza sąsiednią

1857 – część obiektu dziedziczy Ksawery Chruścielewski

1877 – wdowa po Chruścielewskim sprzedaje dom Dominikowi Maślakiewiczowi

1896 – od Maślakiewicza kamienicę nabywa Apolonia Dziewulska

1899 – właścicielką zostaje Franciszka Arnsztajnowa

1948 – remont stropów i ganków

1954 – remont elewacji

1959 – obiekt staje się własnością Skarbu Państwa, remont kapitalny

1972 – kolejny remont kamienicy

1998 – adaptacja i przebudowa piwnic

2006 – kamienica stanowi własność prywatną

ArchitektBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Nieznany

StylBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kamienica renesansowa o fasadzie przebudowanej w stylu klasycyzującym.

Opis budynkuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kamienica Złota 2 jest budynkiem trzypiętrowym, posiadającym trzy kondygnacje piwnic, pięcioosiowym, trzytraktowym.

Elewacja frontowa trójkondygnacyjna, pięcioosiowa z niesymetrycznie rozmieszczonymi osiami. Otwór wejściowy do kamienicy znajduje się w drugiej osi od zachodu, dostępny po dwustopniowych schodach. W pierwszej osi znajduje się zejście do piwnic. Otwory okienne prostokątne, na parterze pozbawione dekoracji, na wyższych kondygnacjach ozdobione opaską i gzymsami parapetowymi. Lico parteru pokryte boniowaniem. Wyższe piętra, oddzielone od niego gzymsem pokrytym dachówką, podzielone są pilastrami, przebiegającymi pomiędzy poszczególnymi osiami otworów okiennych, zaś całość zwieńczona bogato profilowanym gzymsem koronującym.

Elewacja tylna trójdzielna. W części zachodniej trójkondygnacyjna, trójosiowa, dwuosiowa na parterze. Otwór wejściowy zamknięty łukiem odcinkowym dostępny po ośmiostopniowych schodach. Lico elewacji gładkie, okna wszystkich kondygnacji prostokątne, pozbawione dekoracji.

Część środkowa, oskarpowana do wysokości drugiego piętra, posiada otwory okienne zamknięte łukiem odcinkowym, znadujące się w zagłębieniach. Jedynie okno na piętrze trzecim jest wyraźnie mniejsze oraz prostokątne.

Część wschodnia elewacji czterokondygnacyjna, od wysokości pierwszego piętra posiada balkony. Na pierwszym i drugim piętrze jednoosiowa, na pozostałych dwuosiowa. Otwory okienne prostokątne, pozbawione dekoracji.

Złota 2 – dodatkowe informacje techniczne

Złota 2 – wzmianki o budynku

WnętrzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Na parterze budynek posiada układ trzytraktowy, pięcioosiowy. W osi środkowej znajduje się sień przelotowa łącząca ulicę Złotą z podwórzem. Pomieszczenia traktu frontowego stanowią dwie izby rozmieszczone symetrycznie po obu stronach sieni. Pozostałe dwa trakty posiadają układ nieregularny. Na pierwszym i drugim piętrze panuje zbliżony podział. Trzecie piętro, dobudowane później, znacznie się różni od pozostałych kondygnacji.

Materiały ikonograficzneBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Fotografie z okresu PRL-u

Kamienica przy ulicy Złotej 2, autor: Edward Hartwig, ok. 1970 r., źródło: zbiory rodziny Hartwigów

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1. Akta nieruchomości położonej w Lublinie przy ul. Złotej 2, APL, sygn. 6005.

2. Karta ewidencyjna zabytków, mps archiwum WUOZ w Lublinie, sygn. 356.

3. Malinowska H., Dokumentacja naukowo-historyczna opracowana na zlecenie M.Z.B.M. w Lublinie, Lublin 1973, mps archiwum WUOZ w Lublinie, sygn. 810.