Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Dawny szpital żydowski przy ulicy Lubartowskiej 81 w Lublinie

Szpital żydowski wybudowano z funduszy Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Autorem projektu był Marian Jarzyński. Uruchomienie szpitala odbyło się w 1886 roku. Początkowo był użytkowany przez 56 chorych. W latach 30. XX wieku do szpitala należały także trzy budynki mieszkalne, stajnia, kostnica, piwnica.

 

Lublin, Szpital Żydowski przy ulicy Lubartowskiej - widok od zachodu
Szpital Żydowski przy ulicy Lubartowskiej

Spis treści

[RozwińZwiń]

LokalizacjaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Adres: ulica Lubartowska 83 (dawniej 53).

Budynek szpitala zajmuje centralną część działki. Wjazd do szpitala jest pod numerem 81, sam budynek szpitala ma numer 83.

FunkcjeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Szpital żydowski, obecnie szpital ginekologiczno-położniczy

Historia budynkuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Szpital żydowski wybudowano z funduszy Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Autorem projektu był Marian Jarzyński. Uruchomienie szpitala odbyło się w 1886 roku. Początkowo był użytkowany przez 56 chorych. W latach 30. XX wieku do szpitala należały także trzy budynki mieszkalne, stajnia, kostnica, piwnica. Wewnątrz budynku funkcjonowała bożnica. W 1942 roku Niemcy wymordowali chorych i personel, a następnie urządzili tu szpital Wermahtu. W 1949 roku szpital został przekazany UMCS z przeznaczeniem na klinikę ginekologiczno-położniczą.

KalendariumBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1886 – oddanie budynku szpitala do użytku;

1942 – wymordowanie chorych i personelu, uruchomienie szpitala Wermahtu;

1949 – przekazanie budynku na potrzeby UMCS;

1964 – przekazanie budynku szpitalowi klinicznemu przy ulicy Biernackiego;

2020 – remont obiektu.

ArchitektBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Marian Jarzyński

StylBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

eklektyczny

Opis budynkuBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Obiekt założony na planie zbliżonym do litery H, o silnie wydłużonym korpusie, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, z dachem dwuspadowym krytym blachą.

Budynek murowany z cegły, otynkowany. Szpital zwrócony jest frontem do ulicy Lubartowskiej. Wejście główne znajduje się na osi i prowadzi bezpośrednio do głównej klatki schodowej. W budynku znajduje się także boczna klatka schodowa.

Elewacja frontowa na wysokim cokole dwukondygnacyjna, siedemnastoosiowa, poszczególne kondygnacje oddzielone są gzymsami. Otwory okienne prostokątne. Dekoracja: gzymsy ząbkowe, lizeny, boniowanie. Na pierwszym piętrze znajduje się taras z żeliwną balustradą. Wejście z budynku na taras nosi cechy stylu neoromańskiego.

WnętrzeBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Pomieszczenia w układzie wielodzielnym, dostępne z korytarza.

We wnętrzu zachowane elementy dekoracji architektonicznej: pilastry, arkady, gzymsy.

OtoczenieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Posesja, na której znajduje się szpital jest otoczona ogrodzeniem z bramą. Na terenie posesji znajduje się także nowy budynek szpitalny.

 

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Akta miasta Lublina. Inspekcja Budowlana, sygn. 2610.

Radzik T., Lubelska dzielnica zamknięta, Lublin 1999.

Radzik T. [red:], Żydzi w Lublinie. Materiały do dziejów społeczności żydowskiej Lublina, Lublin 1995.

Sikora-Terlecka A. [oprac.], Karta ewidencyjna zabytków, Archiwum WUOZ, Lublin 2007.