Dawny szpital żydowski przy ulicy Lubartowskiej 81 w Lublinie
Szpital żydowski wybudowano z funduszy Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Autorem projektu był Marian Jarzyński. Uruchomienie szpitala odbyło się w 1886 roku. Początkowo był użytkowany przez 56 chorych. W latach 30. XX wieku do szpitala należały także trzy budynki mieszkalne, stajnia, kostnica, piwnica.
Spis treści
[Zwiń]Lokalizacja
Adres: ulica Lubartowska 83 (dawniej 53).
Budynek szpitala zajmuje centralną część działki. Wjazd do szpitala jest pod numerem 81, sam budynek szpitala ma numer 83.
Funkcje
Szpital żydowski, obecnie szpital ginekologiczno-położniczy
Historia budynku
Szpital żydowski wybudowano z funduszy Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Autorem projektu był Marian Jarzyński. Uruchomienie szpitala odbyło się w 1886 roku. Początkowo był użytkowany przez 56 chorych. W latach 30. XX wieku do szpitala należały także trzy budynki mieszkalne, stajnia, kostnica, piwnica. Wewnątrz budynku funkcjonowała bożnica. W 1942 roku Niemcy wymordowali chorych i personel, a następnie urządzili tu szpital Wermahtu. W 1949 roku szpital został przekazany UMCS z przeznaczeniem na klinikę ginekologiczno-położniczą.
Kalendarium
1886 – oddanie budynku szpitala do użytku;
1942 – wymordowanie chorych i personelu, uruchomienie szpitala Wermahtu;
1949 – przekazanie budynku na potrzeby UMCS;
1964 – przekazanie budynku szpitalowi klinicznemu przy ulicy Biernackiego;
2020 – remont obiektu.
Architekt
Styl
Opis budynku
Obiekt założony na planie zbliżonym do litery H, o silnie wydłużonym korpusie, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, z dachem dwuspadowym krytym blachą.
Budynek murowany z cegły, otynkowany. Szpital zwrócony jest frontem do ulicy Lubartowskiej. Wejście główne znajduje się na osi i prowadzi bezpośrednio do głównej klatki schodowej. W budynku znajduje się także boczna klatka schodowa.
Elewacja frontowa na wysokim cokole dwukondygnacyjna, siedemnastoosiowa, poszczególne kondygnacje oddzielone są gzymsami. Otwory okienne prostokątne. Dekoracja: gzymsy ząbkowe, lizeny, boniowanie. Na pierwszym piętrze znajduje się taras z żeliwną balustradą. Wejście z budynku na taras nosi cechy stylu neoromańskiego.
Wnętrze
Pomieszczenia w układzie wielodzielnym, dostępne z korytarza.
We wnętrzu zachowane elementy dekoracji architektonicznej: pilastry, arkady, gzymsy.
Otoczenie
Posesja, na której znajduje się szpital jest otoczona ogrodzeniem z bramą. Na terenie posesji znajduje się także nowy budynek szpitalny.
Literatura
Akta miasta Lublina. Inspekcja Budowlana, sygn. 2610.
Radzik T., Lubelska dzielnica zamknięta, Lublin 1999.
Radzik T. [red:], Żydzi w Lublinie. Materiały do dziejów społeczności żydowskiej Lublina, Lublin 1995.
Sikora-Terlecka A. [oprac.], Karta ewidencyjna zabytków, Archiwum WUOZ, Lublin 2007.