Pomniki lubelskie – pomnik Ofiar Majdanka
Pomnik Ofiar Majdanka na terenie dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego.
Spis treści
[Zwiń]Nazwa
Pomnik Ofiar Majdanka
Lokalizacja
Na terenie dawnego obozu, pomiędzy Drogą Męczenników Majdanka a rowami masowych egzekucji
Data odsłonięcia
21 września 1969 roku
Autorzy
Wiktor Tołkin (całość koncepcji)
Janusz Dembek (konstrukcja)
Współpraca:
Kazimierz Leczkowski, Wiesław Ramach, Bogdan Frydrychowicz (rzeźbiarze)
Edward Araminowicz, Eugeniusz Bielewicz, Andrzej Dominiecki, Zdzisław Siemiątkowski, Władysław Stiasny, Ewa Susicka-Zmarzlik (architekci)
Opis
Pomnik składa się z dwu zasadniczych elementów: bramy i mauzoleum. Do pierwszej prowadzi betonowa Droga Hołdu i Pamięci, w części zagłębiająca się w formę wąwozu najeżonego w ścianach bocznych piaskowcowymi głazami, ze stromymi schodami prowadzącymi do prześwitu bramy. Analogiczne głazy na zachodniej ścianie masywu bramnego, opadającej ku terenowi obozu.
Brama o wymiarach 11 x 35 x 7 m jest w części betonowym odlewem. Od południa opada ku terenowi obozu szerokimi schodami (wys. jej górnej krawędzi ponad teren od strony muzeum wynosi 24 m). Oddalone o 1 km mauzoleum (kopuła wys. 5 m, średn. 35 m, cokół o średn. 45 m, całkowita wys. 15 m) jest również odlewem betonowym, częściowo z okładzinami granitowymi. Wewnątrz misa z prochami pomordowanych, w kopule oszklony świetlik. Na fryzie obwodowym (szer. 2,5 m, dolna krawędź na wys. 2 m) formy nawiązujące do abstrakcyjnej dekoracji górnej części bramy. Nad schodami prowadzącymi na podest reliefowy napis:
LOS NASZ DLA WAS
PRZESTROGĄ
Na brązowej tablicy o wymiarach 0,7 x 1,4 m umieszczonej przy bramie napis:
BOHATEROM MAJDANKA KTÓRZY WALCZĄC
PRZECIW HITLEROWSKIEMU LUDO-
BÓJSTWU O WOLNOŚĆ SWYCH NARODÓW
I CAŁEJ LUDZKOŚCI BRONIĄC IDEAŁÓW
CZŁOWIECZEŃSTWA I GODNOŚCI WŁASNEJ
PONIEŚLI TU ŚMIERĆ MĘCZEŃSKĄ
RADA PAŃSTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
JAKO WYRAZ PAMIĘCI I HOŁDU
DLA ICH MĘCZEŃSTWA I WALKI Z FASZYZMEM
NADAJE
ORDER KRZYŻA GRUNWALDU I KLASY
WARSZAWA 1969 20 WRZEŚNIA
Na prawym filarze bramy sygnatura artysty: TOŁKIN
Literatura
Kazimierz S. Ożóg, Pomniki Lublina, Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, Lublin 2014.