Artykuły z kategorii "Zagłada"

Komory gazowe – jedna z najbardziej przerażających konsekwencji nazistowskiej ideologii – zostały pomyślane jako „humanitarny” sposób przeprowadzania masowych egzekucji. Zastosowano je m.in. podczas akcji Reinhardt oraz w obozie Auschwitz II - Birkenau. Masowa eksterminacja z użyciem silnych substancji trujących (tlenek węgla) rozpoczęła się na początku grudnia 1941 roku. Jako środka do mordowania używano początkowo ruchomych komór gazowych, a następnie stacjonarnych komór gazowych. Do dnia dzisiejszego komory gazowe zachowały się jedynie w byłym obozie na Majdanku oraz w Auschwitz I.

Czytaj więcej

Zagłada Żydów na okupowanych ziemiach polskich dzieli się na dwa podstawowe okresy: eksterminację pośrednią (lata 1939–1941) i eksterminację bezpośrednią (lata 1941–1945). Pierwszy z nich nazywany jest także okresem gettoizacji. Był to proces stopniowego wykluczania ludności żydowskiej z wojennego społeczeństwa polskiego. Podstawowym jego elementem były getta.

Czytaj więcej

Obóz zagłady w Treblince był trzecim obozem funkcjonującym w ramach Aktion „Reinhardt” rozpoczętej w marcu 1942 r. Kiedy powstawał dwa pierwsze obozy w Bełżcu i w Sobiborze działały – Niemcy mordowali w nich ludność żydowską z dystryktów lubelskiego, krakowskiego i „Galicja”. Pierwszy powstał obóz w Bełżcu. Na jego wzór zbudowano obóz w Sobiborze. Doświadczenia zdobyte w obu tych ośrodkach zagłady Niemcy wykorzystali przy budowie obozu w Treblince. Obóz ten stał się najbardziej „perfekcyjnym” obozem w ramach Aktion „Reinhardt”.

Czytaj więcej

Obóz zagłady w Bełżcu został zlokalizowany na styku trzech dystryktów: lubelskiego, krakowskiego oraz Galicja, przy trasie kolejowej łączącej Lublin ze Lwowem. W niedużej odległości od Bełżca znajdowała się Rawa Ruska, która stanowiła ważny węzeł komunikacyjny. Niemcy szacowali, iż teren tych trzech dystryktów zamieszkuje co najmniej 1 mln Żydów. Bełżec stał się pierwszym obozem zagłady akcji „Reinhardt”, będący obozem eksperymentalnym.

Czytaj więcej

Funkcjonowanie dzielnicy żydowskiej na Podzamczu podczas okupacji można podzielić na cztery okresy. Pierwszy rozpoczął się w momencie wkroczenia wojsk niemieckich do Lublina i trwał do marca 1941 roku. Drugi okres rozpoczyna rozporządzenie wydane przez gubernatora dystryktu lubelskiego Ernsta Zörnera, na mocy którego utworzono getto. Trzeci okres rozpoczął się na przełomie 1941 i 1942 roku, gdy Niemcy wprowadzili  podział getta na części A i B. Ostatni okres funkcjonowania getta rozpoczął się z 16 na 17 marca 1942 roku i był początkiem realizacji akcji "Reinhardt".

Czytaj więcej

Od początku okupacji władze niemieckie przystąpiły do tworzenia na terenie Generalnego Gubernatorstwa (GG) Judenratów, które powstawały na bazie dotychczas funkcjonujących Żydowskich Gmin Wyznaniowych. Zadaniem nowych instytucji było z jednej strony wykonywanie dyspozycji władz niemieckich, a z drugiej administrowanie żydowskimi rejonami zamieszkania. Cechą charakterystyczną Judenratów było ciągłe dopasowywanie ich struktury do zmieniających się warunków i potrzeb ludności żydowskiej. Nie inaczej sytuacja wyglądała w lubelskim getcie na Podzamczu, a następnie getcie szczątkowym na Majdanie Tatarskim.

Czytaj więcej

Do wybuchu II wojny światowej interesy społeczności żydowskiej w Polsce reprezentowały Gminy Wyznaniowe (GW), które pełniły role samorządu. W warunkach okupacyjnych GW zostały podporządkowane niemieckiej administracji cywilnej, a następnie na terenie Generalnego Gubernatorstwa (GG) zostały przekształcone w rady żydowskie – (judenraty). Proces tworzenia judenratów trwał do początku 1940 roku.

Czytaj więcej

Funkcjonariusze służący w Oddziałach Wartowniczych Dowódcy SS i Policji pełnili istotną rolę w realizowanej od marca 1942 r. operacji „Reinhardt”. Formacji tej wyznaczona została rola pomocnicza w procesie eksterminacji ludności żydowskiej. Używano jej w trakcie likwidacji gett, do pełnienia warty w obozach pracy, koncentracyjnych i zagłady, jak również do przeprowadzania licznych egzekucji.

Czytaj więcej

Dystrykt krakowski był trzecim po dystrykcie lubelskim i „Galicja”, w którym Niemcy przeprowadzili akcję „Reinhardt”. Jej przebieg był bardzo podobny, jak w innych częściach Generalnego Gubernatorstwa (GG). Rezultat był zatrważający. Minimum 202 500 Żydów z dystryktu krakowskiego zostało zabitych podczas tej akcji.

Czytaj więcej