Na przełomie XIX i XX wieku dokonały się ważne zmiany w procesie samoidentyfikacji dużej części Żydów zamieszkujących tereny dawnej Polski. Zmiany ta polegały na odejściu od spostrzegania tożsamości zbiorowej w kategoriach religijnych na rzecz perspektywy narodowej lub klasowej. Również do Lublina zaczęły docierać nowe prądy społeczno-polityczne. Największy rozwój życia społecznego miał miejsce po 1915 r., kiedy to Lublin znalazł się pod okupacją austro-węgierską, oraz w dwudziestoleciu międzywojennym.
Dwudziestolecie międzywojenne było w Lublinie i na Lubelszczyźnie okresem dynamicznego rozwoju licznych żydowskich organizacji politycznych i społecznych o bardzo zróżnicowanych proweniencjach ideowych:
Bund (socjaliści, antykomuniści, antysyjoniści),
Ogólni Syjoniści,
Syjonistci-Rewizjoniści,
Poalej Syjon-Prawica,
Poalej Syjon-Lewica,
Mizrachi (syjoniści, ortodoksi),
Folkiści (antysyjoniści, autonomiści),
Agudas Isroel (ortodoksi). Na terenie Lublina i Lubelszczyzny działały też liczne organizacje młodzieźowe, m.in. Cukunft, Skif, Jaw (Bund),
Żydowski Związek Skautowy im. kpt. J. Trumpeldora (Syjoniści-Rewizjoniści), Haszomer Hacair (Ogólni Syjoniści). Niektóre z tych organizacji powstały jeszcze przed I wojna światową, ale ich szczególna aktywność w Lublinie i na Lubelszczyźnie przypada na okres dwudziestolecia międzywojennego. Zróżnicowanie ideowe tych organizacji odzwierciedla złożony charakter społeczności żydowskiej w regionie.
- Opracowanie: Bartosz Gajdzik