Wydawnictwo Biblioteka „Informatora” (1983–1988)
Wydawnictwo Biblioteka „Informatora” funkcjonowało w latach 1983–1988. Jego inicjatorem był Wojciech Guz, współpracownikami: Jan Magierski, Andrzej Gwóźdź, Grzegorz Biolik, Beata Grzesik, Jacek Grzemski i Wiesław Ruchlicki. Wydawnictwo korzystało z bazy poligraficznej „Informatora” wydawanego przez Region Środkowo-Wschodni NSZZ „Solidarność”. Nakładem Biblioteki „Informatora” ukazało się 17 tytułów.
Spis treści
[Zwiń]Powstanie wydawnictwa Biblioteka „Informatora”
Wydawnictwo Biblioteka „Informatora” funkcjonowało w oparciu o bazę techniczną ukazującego się po wprowadzeniu stanu wojennego pisma „Informator. Region Środkowo-Wschodni «Solidarność»”. Kolportaż książek wydawnictwa odbywał się tymi samymi kanałami, co rozprowadzanie bezpłatnego „Informatora”. Konieczność pozyskania środków finansowych na wydawanie „Informatora” i „Miesięcznika. Opinie, Komentarze, Analizy” spowodowała, że dział techniczny zdecydował się powołać wydawnictwo. O wyborze tytułów książek decydowali Jan Magierski i Wojciech Guz1. Książki drukowały dwie drukarnie: lotna/mobilna Wojciecha Guza i stała na ulicy Nowogródzkiej 27.
Publikacje wydawnictwa Biblioteka „Informatora”
Książki ukazywały się też pod nazwą Wydawnictwo Niezależne BIN2.
Publikacje wydawnictwa dzielą się na trzy grupy: dokumenty, relacje oraz wspomnienia i pozycje użytkowe, takie jak śpiewniki czy poradniki. Zanim powołano wydawnictwo Biblioteka „Informatora” wydrukowano broszurę z rysunkami satyrycznymi Andrzeja Mleczki i Piotra Chomy, pt. Junta juje3. Żadna z bibliografii publikacji podziemnych w Polsce nie odnotowuje lubelskiego wydania tej książeczki.
Nakładem tej niezależnej oficyny ukazały się następujące tytuły:
Program NSZZ „Solidarność” uchwalony przez I Krajowy Zjazd Delegatów, 19834.
Mały Konspirator. Poradnik dla dorosłych i młodzieży, 19835.
Wezwania, przesłuchania i rewizje w świetle prawa, 19836.
Aniela Steinsbergowa, Widziane z ławy obrończej, 19847.
Marian Brandys, Z dwóch stron drzwi. Twardy człowiek, 19848.
Franciszek Witkowski, Wspomnienia 1939–1942, 19849.
Tadeusz Mazowiecki, Kazimierz Dziewanowski, Jan Strzelecki, Jacek Ambroziak, Stanisław Opiela SJ, ks. Józef Tischner, Prawda i wspólnota drogą do wyzwolenia narodu, 198510.
Mieczysław Szerer, Memoriał w sprawie odpowiedzialności za łamanie praworządności w sądownictwie wojskowym, wstęp Aniela Steinsbergowa, 198511.
Józef Mackiewicz, Zbrodnia w dolinie rzeki Drawy, 198612.
Jacek Żakowski, Anatomia smaku, czyli o losach „Tygodnika Powszechnego” 1953–1956, 198613.
Sprawozdanie cenzora WL, 198614.
Maria Byrska, Ucieczka z zesłania, 198715.
Ojczyzno ma. Zbiór pieśni patriotycznych, 198716.
Ryszard Kukliński, Uczestniczyłem w przygotowaniu wprowadzenia stanu wojennego, 198717.
Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat, 1987, pod szyldem Wydawnictwo Niezależne BIN18.
Władysław Anders, Bez ostatniego rozdziału, cz. I i II, 198819.
Wojciech Wasiutyński, Źródła niepodległości, 1988 (wspólnie z Biblioteką „Polityki Polskiej”), pod szyldem Wydawnictwo Niezależne BIN.
Tytułem Wezwania, przesłuchania i rewizje w świetle prawa opatrzono opracowany przez lubelskich prawników poradnik, dostosowany do realiów stanu wojennego. Ukazało się to w astronomicznym jak na wydawnictwa podziemne nakładzie 4500 egzemplarzy. Publikacja Sprawozdanie cenzora WL zawierała informacje z „przecieku” dokumentów Głównego Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk zawierających sprawozdania z działalności cenzury za okres od stycznia 1983 do lutego 1984 roku, przeznaczone dla elity władzy PRL. Cały nakład wspomnień Władysława Andersa rozszedł się w przeciągu kilku dni.
Książki wydawnictwa Biblioteka „Informatora” wychodziły w stosunkowo wysokim nakładzie 2000 egzemplarzy i miały ceny o 20–40 proc. niższe od obowiązujących w danym okresie w kraju20. Poza wydawaniem własnych książek drukowano dla innych podziemnych redakcji o zasięgu regionalnym, środowiskowym i zakładowym. Praca w „podziemnej drukarni” była pierwszym doświadczeniem dla tych osób, które później podjęły działalność wydawniczą na własną rękę.
Opracował Łukasz Kijek
Przypisy
1 Ewa Kuszyk-Peciak, Niezależny ruch wydawniczy w Lublinie w latach 1983–1989. Wybrane wydawnictwa książkowe, Lublin 2003, s. 23 [praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dra hab. Janusza Wrony w Zakładzie Historii Najnowszej UMCS].
2 Biblioteka Informatora (Wydawnictwo Niezależne „BIN”), [w:] „Biuletryn Solidarności. Region Środkowo-Wschodni”, 2 sierpnia 1989, nr 12, s. 3.
3 Ewa Kuszyk-Peciak, Niezależny ruch wydawniczy w Lublinie w latach 1983–1989. Wybrane wydawnictwa książkowe, Lublin 2003, s. 88.
4 Sitodruk, cena 60 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=74&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#10613, [dostęp: 15.09.2016].
5 Sitodruk, przedruk za warszawskim Wydawnictwem CDN, cena 80 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=7&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#11845, [dostęp: 15.09.2016].
6 Sitodruk, cena 60 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=112&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#6976, [dostęp: 15.09.2016].
7 Sitodruk, przedruk za Biblioteką „Kultury” 1977, t. 23, cena: 160 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=102&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS, [dostęp: 15.09.2016].
8 Druk na powielaczu białkowym; przedruk za wydawnictwem Nowa, cena 140 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=9&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#8052, [dostęp: 15.09.2016].
9 Sitodruk, cena 50 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=114&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#7194, [dostęp: 15.09.2016].
10 Druk offsetowy, cena 150 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=88&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#8124, [dostęp: 15.09.2016].
11 Druk na powielaczu białkowym, cena 220, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=104&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#6473, [dostęp: 15.09.2016].
12 Sitodruk, przedruk za londyńskim wydawnictwem Kontra (1984), cena 100 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=59&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#8818, [dostęp: 15.09.2016].
13 Druk offsetowy, wydawno przy finansowym wsparciu Funduszu Inicjatyw Społecznych, cena 150 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=121&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#7519, [dostęp: 15.09.2016].
14 Sitodruk, cena 200 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=101&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#6210, [dostęp: 15.09.2016].
15 Sitodruk, przedruk z paryskiego wydania Editions Spotkania, cena 360 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=13&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#9958, [dostęp: 15.09.2016].
16 Druk offsetowy, cena 750 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=78&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#8279, [dostęp: 15.09.2016].
17 Sitodruk, przedruk z paryskiej „Kultury” 1987, nr 4, cena 140 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=50&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#9798, [dostęp: 15.09.2016].
18 Druk offsetowy, przedruk za londyńskim domem wydawniczym Gryf, cena 2100 zł, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=2&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#4844, [dostęp: 15.09.2016].
19 Druk offsetowy, przedruk za publikacją Instytutu Romana Dmowskiego w Londynie (1977), cena 450, http://www.sowiniec.com.pl/php/5_p_solidarna.php?ID3=23&s=111&li=1&sort=AUT,TYT,PTYT,ODP,OPS#6966, [dostęp: 15.09.2016].
20 Biblioteka Informatora (Wydawnictwo Niezależne „BIN”), [w:] „Biuletryn Solidarności. Region Środkowo-Wschodni”, 2 sierpnia 1989, nr 12, s. 3.