Widmowa biblioteka Józefa Czechowicza – pisma
Z listów i dzienników Józefa Czechowicza, ze wzmianek w różnych tekstach prasowych oraz ze wspomnień jego przyjaciół możemy dowiedzieć się o wielu planowanych i nigdy nie zrealizowanych przez poetę publikacjach (dramaty, powieści, tomiki wierszy, tłumaczenia itp.).
Spis treści
[Zwiń]Almanach Lubelski
(1932)
W „Dzienniku Lubelskim” w czerwcu 1932 roku w „Kronice regionalnej” ukazała się niepodpisana notka:
Obecnie bibliofile lubelscy przystąpili do opracowywania „Almanachu lubelskiego", który ukaże się na półkach księgarskich pod koniec r.b. będzie zawierał utwory poetyckie, opisy, żartobliwe kalendarium, wróżby na r. 1933 i inne interesujące działy1.
Nigdy nie doszło do publikacji wspomnianego przez Czechowicza „Almanachu".
„Strefa" (1932)
Pismo „Strefa” miało być miesięcznikiem wydawanym jako organ Lubelskiego Związku Literatów. O tych planach Czechowicz informował w „Kronice Lubelskiej” („Zet” 1932, nr 11 z 1 września i nr 12 z 15 września). „Strefa” miała ukazać się po raz pierwszy 20 września 1932 r., jednak do jej wydania w ogóle nie doszło. Realizacją tego pomysłu stała się w jakimś sensie „Kamena” założona przez K.A. Jaworskiego.
Wspomina o tym Wacław Gralewski:
Zrodził mi się projekt jeśli nie samodzielnego pisma, to przynajmniej dodatku przy piśmie codziennym, drukowanego raz na miesiąc. Nazwę pisma wziąłem z tytułu wiersza Apollinaire'a „Strefa”. Tytuł miałby podwójne znaczenie: poetyckie i regionalne. W Lublinie roiło się wtedy od młodych poetów – Domiński, Michalski, Podstawka i in. A obok nich wyrastała kadra prozaików i teoretyków. Dużo ich chodziło luzem. Drukowali to tu, to tam, pisali do pism miejscowych i stołecznych. Krzyczeli i hałasowali, ale możliwościami swymi usprawiedliwiali do tego prawo. Miałem nadzieję, że uda się ich zgrupować przy „Strefie”. Czechowicz, który wtedy mieszkał w Warszawie, zapalił się do projektu i obiecał zorganizować materiały warszawskie, tak jak to czynił przy „Reflektorze” Bobrowski. Miałem trochę zaoszczędzonej gotówki, którą postanowiłem użyć na cele wydawnicze „Strefy”. Była jeszcze inna koncepcja – wydawanie gazety literackiej o nazwie „Kurier Czwartkowy” (od obiadów czwartkowych króla Stasia). Pomysł wysunął Grędziński2.
„Barykady” (1933) – numery specjalne
„Barykady” był to lubelski miesięcznik literacko-społeczny pod redakcją Józefa Łobodowskiego i patronatem Józefa Czechowicza. Pierwszy numer ukazał się 1 października 1932 r. Dalsze wydawanie czasopisma uniemożliwiła cenzura, konfiskując drugi numer wydany w listopadzie. W marcu 1933 roku wyszedł jeszcze trzeci numer „Barykad” w formie gazetowej. W pierwszym numerze „Barykad” (1932) ukazały się zapowiedzi wydawnicze, które nigdy nie doszły do skutku:
Redakcja „Barykad” ma zamiar wydać szereg numerów specjalnych poświęconych pewnym zagadnieniom – w przygotowaniu numer rosyjski, w którym oprócz specjalnych artykułów ukaże się szereg przekładów obrazujących poezję rosyjską w najlepszych wyjątkach a więc Puszkin, Lermontow, Niekrasow, Błok, Andriejew, Majakowski, Jesienin i inni – następny numer specjalny zajmie się życiem i kulturą regionu lubelskiego – na dalszym planie numer czeski, ukraiński i inne.
W tej samej nocie zapowiadano także wydawanie biblioteki poetyckiej „Barykad”, ale pod tą firmą nie ukazała się żadna pozycja. O planach dotyczących „Barykad” pisał Czechowicz również w liście do M. Czuchnowskiego 30 XI 1932:
Pracujemy nad planami dalszych zeszytów „Barykad”. Styczniowy numer będzie regionalny. Obejmie wiersze, artykuły i reprodukcje związane z Lublinem i Lubelszczyzną. Między innymi będziemy drukowali większą pracę J.S. Miklaszewskiego o malarstwie Wydry. Numer z lutego 1933 wyjdzie w objętości 100 stron i obejmie wiersze tłumaczone z rosyjskiego, artykuł o literaturze i życiu Rosji etc. Trzeci numer poświęcony kulturze francuskiej (może Pan ma przekłady?). To w marcu. Dalej plany nasze na razie nie sięgają3.
Tak więc planowane były następujące numery specjalne „Barykad”:
- Numer rosyjski
- Numer regionalny
- Numer czeski i ukraiński
- Numer francuski
Żadne z opisanych planów wydawniczych nie zostały zrealizowane.
„Zmowa” (1937)
W 1936 roku Czechowicz przygotował „Szkic organizacyjny czasopisma Zmowa”4. W jednym z punktów „Szkicu” poeta napisał:
Ponieważ pierwszy numer ukaże się w grudniu z datą styczniową (1937), konieczne jest natychmiastowe zgłoszenie materiału gotowego lub będącego na warsztacie do zbiornicy materiałów: Warszawa, Narbuta 11-a, m 2 (Czechowicz)5.
Pismo „Zmowa” nigdy się nie ukazało.
Literatura
Czechowicz J., Wyobraźnia stwarzająca.
„Dziennik Lubelski” Nr 5, czerwiec 1932.
Gralewski W., Stalowa tęcza, Warszawa 1968.
Listy Józefa Czechowicza do M. Czuchnowskiego [w:] „Poezja” 1981, nr 1.
Przypisy
- Wróć do odniesienia „Dziennik Lubelski” Nr 5, czerwiec 1932 s. 5.
- Wróć do odniesienia W. Gralewski, Stalowa tęcza, Warszawa 1968.
- Wróć do odniesienia Listy Józefa Czechowicza do M. Czuchnowskiego [w:] „Poezja” 1981, nr 1.
- Wróć do odniesienia J. Czechowicz, Wyobraźnia stwarzająca, s. 97.
- Wróć do odniesienia J. Czechowicz, Wyobraźnia stwarzająca, s. 292.