Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Widmowa biblioteka Józefa Czechowicza – pisma

Z listów i dzienników Józefa Czechowicza, ze wzmianek w różnych tekstach prasowych oraz ze wspomnień jego przyjaciół możemy dowiedzieć się o wielu planowanych i nigdy nie zrealizowanych przez poetę publikacjach (dramaty, powieści, tomiki wierszy, tłumaczenia itp.).

Spis treści

[RozwińZwiń]

Almanach Lubelski (1932)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W „Dzienniku Lubelskim” w czerwcu 1932 roku w „Kronice regionalnej” ukazała się niepodpisana notka:

Obecnie bibliofile lubelscy przystąpili do opracowywania „Almanachu lubelskiego", który ukaże się na półkach księgarskich pod koniec r.b. będzie zawierał utwory poetyckie, opisy, żartobliwe kalendarium, wróżby na r. 1933 i inne interesujące działy1.

Nigdy nie doszło do publikacji wspomnianego przez Czechowicza „Almanachu".

„Strefa" (1932)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Pismo „Strefa” miało być miesięcznikiem wydawanym jako organ Lubelskiego Związku Literatów. O tych planach Czechowicz informował w „Kronice Lubelskiej” („Zet” 1932, nr 11 z 1 września i nr 12 z 15 września). „Strefa” miała ukazać się po raz pierwszy 20 września 1932 r., jednak do jej wydania w ogóle nie doszło. Realizacją tego pomysłu stała się w jakimś sensie „Kamena” założona przez K.A. Jaworskiego.

Wspomina o tym Wacław Gralewski:

Zrodził mi się projekt jeśli nie samodzielnego pisma, to przynajmniej dodatku przy piśmie codziennym, drukowanego raz na miesiąc. Nazwę pisma wziąłem z tytułu wiersza Apollinaire'a „Strefa”. Tytuł miałby podwójne znaczenie: poetyckie i regionalne. W Lublinie roiło się wtedy od młodych poetów – Domiński, Michalski, Podstawka i in. A obok nich wyrastała kadra prozaików i teoretyków. Dużo ich chodziło luzem. Drukowali to tu, to tam, pisali do pism miejscowych i stołecznych. Krzyczeli i hałasowali, ale możliwościami swymi usprawiedliwiali do tego prawo. Miałem nadzieję, że uda się ich zgrupować przy „Strefie”. Czechowicz, który wtedy mieszkał w Warszawie, zapalił się do projektu i obiecał zorganizować materiały warszawskie, tak jak to czynił przy „Reflektorze” Bobrowski. Miałem trochę zaoszczędzonej gotówki, którą postanowiłem użyć na cele wydawnicze „Strefy”. Była jeszcze inna koncepcja – wydawanie gazety literackiej o nazwie „Kurier Czwartkowy” (od obiadów czwartkowych króla Stasia). Pomysł wysunął Grędziński2.

„Barykady” (1933) – numery specjalneBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

„Barykady” był to lubelski miesięcznik literacko-społeczny pod redakcją Józefa Łobodowskiego i patronatem Józefa Czechowicza. Pierwszy numer ukazał się 1 października 1932 r. Dalsze wydawanie czasopisma uniemożliwiła cenzura, konfiskując drugi numer wydany w listopadzie. W marcu 1933 roku wyszedł jeszcze trzeci numer „Barykad” w formie gazetowej. W pierwszym numerze „Barykad” (1932) ukazały się zapowiedzi wydawnicze, które nigdy nie doszły do skutku:

Redakcja „Barykad” ma zamiar wydać szereg numerów specjalnych poświęconych pewnym zagadnieniom – w przygotowaniu numer rosyjski, w którym oprócz specjalnych artykułów ukaże się szereg przekładów obrazujących poezję rosyjską w najlepszych wyjątkach a więc Puszkin, Lermontow, Niekrasow, Błok, Andriejew, Majakowski, Jesienin i inni – następny numer specjalny zajmie się życiem i kulturą regionu lubelskiego – na dalszym planie numer czeski, ukraiński i inne.

W tej samej nocie zapowiadano także wydawanie biblioteki poetyckiej „Barykad”, ale pod tą firmą nie ukazała się żadna pozycja. O planach dotyczących „Barykad” pisał Czechowicz również w liście do M. Czuchnowskiego 30 XI 1932:

Pracujemy nad planami dalszych zeszytów „Barykad”. Styczniowy numer będzie regionalny. Obejmie wiersze, artykuły i reprodukcje związane z Lublinem i Lubelszczyzną. Między innymi będziemy drukowali większą pracę J.S. Miklaszewskiego o malarstwie Wydry. Numer z lutego 1933 wyjdzie w objętości 100 stron i obejmie wiersze tłumaczone z rosyjskiego, artykuł o literaturze i życiu Rosji etc. Trzeci numer poświęcony kulturze francuskiej (może Pan ma przekłady?). To w  marcu. Dalej plany nasze na razie nie sięgają3.

Tak więc planowane były następujące numery specjalne „Barykad”:

  • Numer rosyjski
  • Numer regionalny
  • Numer czeski i ukraiński
  • Numer francuski

Żadne z opisanych planów wydawniczych nie zostały zrealizowane.

„Zmowa” (1937)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W 1936 roku Czechowicz przygotował „Szkic organizacyjny czasopisma Zmowa”4. W jednym z punktów „Szkicu” poeta napisał:

Ponieważ pierwszy numer ukaże się w grudniu z datą styczniową (1937), konieczne jest natychmiastowe zgłoszenie materiału gotowego lub będącego na warsztacie do zbiornicy materiałów: Warszawa, Narbuta 11-a, m 2 (Czechowicz)5.

Pismo „Zmowa” nigdy się nie ukazało.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Czechowicz J., Wyobraźnia stwarzająca.
„Dziennik Lubelski” Nr 5, czerwiec 1932.
Gralewski W., Stalowa tęcza, Warszawa 1968.
Listy Józefa Czechowicza do M. Czuchnowskiego [w:] „Poezja” 1981, nr 1.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia „Dziennik Lubelski” Nr 5, czerwiec 1932 s. 5.
  2. Wróć do odniesienia W. Gralewski, Stalowa tęcza, Warszawa 1968.
  3. Wróć do odniesienia Listy Józefa Czechowicza do M. Czuchnowskiego [w:] „Poezja” 1981, nr 1.
  4. Wróć do odniesienia J. Czechowicz, Wyobraźnia stwarzająca, s. 97.
  5. Wróć do odniesienia J. Czechowicz, Wyobraźnia stwarzająca, s. 292.