Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

„Reklama” (1919–1922)

Pierwszy numer lubelskiego dwutygodnika „Reklama” pojawił się w roku 1919. Po jakimś czasie pismo zostało zawieszone, najprawdopodobniej z powodu złej sytuacji społeczno-gospodarczej w kraju. „Reklama” została wznowiona w sierpniu 1921 roku. Jej wydawcą było Biuro „Reklama”. Najprawdopodobniej za całym tym przedsięwzięciem stał Franciszek Głowiński, późniejszy wydawca dziennika „Express Lubelski”.

Winieta pisma "Reklama", dwutygodnik poświęcony sprawom reklamy i lubelskim stosunkom gospodarczym, organ Biura "Reklama" w Lublinie
Winieta pisma "Reklama", dwutygodnik poświęcony sprawom reklamy i lubelskim stosunkom gospodarczym, organ Biura "Reklama" w Lublinie (Autor: )

Spis treści

[RozwińZwiń]

Pierwsze pismo poświęcone reklamieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Ireneusz Jan Kamiński:

Redakcyjny artykuł programowy zwięźle określał genezę i cele tytułu, zakładając, że w odrodzonym państwie wzmagał się będzie ruch w handlu i gospodarce. Zarysowuje się więc potrzeba czasopisma reklamowego „na wzór takichże wydawnictw od dawna utworzonych na Zachodzie"1.

„Reklama” jako pierwsza w prasie polskiej programowo zajmowała się rozmaitymi zagadnieniami reklamy współczesnej. [...] W numerze specjalnym „Reklamy” poświęconym reklamie fachowej („Reklama”, nr 5–6 z 1922 roku) jest artykuł Juliana Kota [Wiktor Ziółkowski – red.] pt. Plakat albo afisz. Warto zwrócić uwagę na tekst Ziółkowskiego, ponieważ w tym czasie w Lublinie – jak pisze Kamiński – „Sztuka plakatu tkwiła w powijakach, a afisze w ogóle dość rzadko stosowano w reklamie przemysłu czy handlu. [...] Plakaty projektowane przez miejscowych artystów, należały do unikatów”2.

Ireneusz Jan Kamiński ocenił wygląd pisma w następujący sposób:

Szata graficzna pisma pozostawiała wiele do życzenia. Okładki drukowano w przybrudzonych kolorach zieleni, różu i rdzawego brązu. Winiety tytułowe formowano ze składu drukarskiego lub cięto w linoleum, uzyskując liternictwo lekko geometryzowane, które przypominało snycerkę ludową lub grafikę formistyczną3.

Pismo „Reklama” odnalazł w księgozbiorze Biblioteki Głównej KUL cytowany już Ireneusz Jan Kamiński, który opisał je w książce Życie artystyczne w Lublinie 1901–1926.

Charakterystyka czasopisma

„Reklama” to pierwsze w Polsce pismo omawiające sprawy reklamy. Ukazywało się w latach 1919–1922. W 1919 roku było redagowane przez Franciszka Głowińskiego, od 1921 roku było wydawane pod redakcją Albina Kozłowskiego przez Biuro „Reklama” (ul. Kościuszki 8). Od maja 1922 roku zostało zastąpione przez miesięcznik „Rynek Lubelsko-Wołyński”.
Pismo było dostarczane bezpłatnie na terenie całego województwa lubelskiego i Wołynia urzędom, instytucjom, stowarzyszeniom, czytelniom, lekarzom, adwokatom, cukierniom oraz wszystkim większym firmom handlowym i przemysłowym (w 1922 roku również dla prenumeratorów „Głosu Lubelskiego”, „Ziemi Lubelskiej” i „Dnia Polski”). Nie posiadało charakteru wyłącznie ogłoszeniowego, zawierało artykuły omawiające najskuteczniejsze i najbardziej praktyczne sposoby reklamy, jak również pewne spostrzeżenia i projekty reklam (np. o znaczeniu reklamy, czy warto się ogłaszać w prasie prowincjonalnej itp.). Od 1922 roku oprócz spraw reklamy poświęcony był również sprawom gospodarczym (o gospodarczej przyszłości Lublina, o znaczeniu handlu i przemysłu miasta Lublina, o roli kupiectwa, o firmach lubelskich, o zasobach rolnych i leśnych naszego regionu czy o potrzebie eksploatacji złóż torfowych znajdujących się na ziemi lubelskiej), często ilustrowany fotografią. Każdy zeszyt był opatrzony tytułem przewodnim (np. zeszyt gwiazdkowy, rzemieślniczy itp.), w którym dogłębniej były omawiane sprawy uwidocznione w tytule przewodnim.

Ogłoszenie o piśmie "Reklama", R. 2, nr 5/6 (1922)
Ogłoszenie o piśmie "Reklama", R. 2, nr 5/6 (1922) (Autor: )

Opis bibliograficzny czasopismaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Tytuł: „Reklama” pismo poświęcone sprawom reklamy
Kierownik odpowiedzialny: Franciszek Głowiński
Miejsce wydania: Lublin, Biuro „Reklama”; w latach 1921–1922 drukarnia Biuro Reklama
Format: 31 cm; od R. 1, nr 2 (5 września 1921): 29 cm, od R. 3 [i.e. 2], nr 5–7 (5 grudnia 1921): 32 cm
Częstotliwość: dwutygodnik
Numeracja: R. 1, nr 1 (15 października 1919); R. 1, nr 2 (5 września 1921)–R. 1, nr 8 (21 grudnia 1922); R. 2, nr 1 (8 stycznia 1922)–R. 2, nr 5–6 (25 marca 1922)
Uwagi:
R. 1, nr 2 (5 września 1921) podtytuł: dwutygodnik poświęcony sprawom reklamy i  lubelskim stosunkom gospodarczym: organ Biura Reklamy w Lublinie (red. Albin Kozłowski).
Od R. 1, nr 3/4 (1921) podtytuł: dwutygodnik poświęcony stosunkom gospodarczym i sprawom reklamy. Oznaczony również jako Zeszyt Specjalny na Targi Wschodnie we Lwowie „Przemysł i handel Lubelski” [na okładce oznaczenie: R. 3, nr 5–7].
Od R. 1, nr 5–7 (5 grudnia 1921) podtytuł: dwutygodnik poświęcony stosunkom gospodarczym województwa lubelskiego, Wołynia oraz sprawom reklamy. Oznaczony również jako Zeszyt Specjalny „Poradnik Gospodarczy dla Województwa Lubelskiego i Wołynia”.
Od R. 1, nr 2 (5 września 1921) redaktor Albin Kozłowski. 
Liczne pomyłki w numeracji, np. na okładce R. 3, nr 5–7 (5 grudnia 1921) a w środku oznaczony jako R. 1, nr 5–7 (5 grudnia 1921).        
Kontynuowany przez: „Rynek Lubelsko-Wołyński” [nr 7 (22 maja 1922)–nr 11/12 (sierpień/wrzesień 1922)
Stałe rubryki: Kronika informacyjna (ogólna), reklamowa, gospodarcza; Wykazy biur ogłoszeń i reklamy w Polsce; Reklamy

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Kamiński I.J., Życie artystyczne w Lublinie 1901–1926, Lublin 2000.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia I.J., Kamiński, Życie artystyczne w Lublinie 1901–1926, Lublin 2000, s. 189.
  2. Wróć do odniesienia I.J., Kamiński, Życie artystyczne w Lublinie 1901–1926, Lublin 2000, s. 190.
  3. Wróć do odniesienia I.J., Kamiński, Życie artystyczne w Lublinie 1901–1926, Lublin 2000, s. 399.

Powiązane artykuły

Zdjęcia

Inne materiały

Słowa kluczowe