Plac Ofiar Getta

Historia placu Ofiar GettaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Przed II wojną światową na miejscu obecnego placu znajdował się targ (tzw. targ polski, lub targ za Magistratem) założony na placu za magistratem w połowie XIX w.) oraz dworzec autobusowy przy ówczesnej ulicy Przystankowej (ob. Bajkowskiego). Okalające targ ulice Nowa (początkowy odcinek dzisiejszej ul. Lubartowskiej) i Świętoduska, w okresie międzywojennym w większości zamieszkałe przez ludność żydowską, pełniły rolę obsługujących targowisko. W trakcie II wojny światowej plac znajdował się poza gettem, służył jednak za punkt zborny podczas wysiedleń ludności żydowskiej.

10 listopada 1963 roku na dawnym placu targowym wystawiono pomnik ku czci Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej, zbudowany staraniem lubelskiego oddziału TSKŻ oraz Wojewódzkiej i Miejskiej Rady Narodowej.

Okoliczności nadania nazwy plac Ofiar GettaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Nazwę plac Ofiar Getta nadano pod koniec października 1987 terenowi wokół ówczesnych ulic Hanki Sawickiej i Rady Delegatów decyzją uchwały nr XXI/120/87 Miejskiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 28 października 1987 roku¹z okazji przypadającej wówczas 45 rocznicy likwidacji getta na Majdanie Tatarskim. Uroczyste nadanie nazwy miało miejsce w dniu 9 listopada 1987 roku podczas uroczystości pod pomnikiem ku czci Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej². Tego samego dnia w sąsiedztwie pomnika umieszczono również podłużną tabliczkę z nową nazwą placu.

Nie jest jasne, z czyjej inicjatywy plac otrzymał nową nazwę, jednak prawdopodobnie miało to związek z działalnością Symchy Wajsa (tego samego dnia jego staraniem odsłonięto tablice pamiątkowe na kilku lubelskich budynkach, m.in. gmachu dawnej Ochronki i Domu Pereca).

Oprócz podłużnej tabliczki z nazwą placu, w połowie lat 90. miejsce oznakowano również nowszą tabliczką, która znajdowała się na budynku dawnych zabudowań targowych (w późniejszych latach znajdowała się tam restauracja „Arkady”). Pierwotna tabliczka zaginęła prawdopodobnie w okresie poprzedzającym lub tuż po przenosinach pomnika w roku 2005. Nowsza tabliczka (zdjęta podczas prac budowlanych) zdjęta podczas prac budowlanych,w 2020 roku przekazana została przez firmę Arkady Ośrodkowi „Brama Grodzka – Teatr NN”.

Pamięć o placu Ofiar GettaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Z uwagi na prace budowlane prowadzone od 2005 roku i przenosiny pomnika na ulicę Niecałą, od kilkunastu lat plac Ofiar Getta ulega degradacji. Jako przedmiot sporu prawnego między prywatnym właścicielem a władzami miasta, jest częściowo ogrodzony i niedostępny dla mieszkańców (niewielka część placu służy za parking, w innej natomiast znajduje się niszczejący skwer). Plac nie jest oznakowany, a jego nazwa nie pojawia się na większości map i planów miejskich. W świadomości mieszkańców obszar ten nie funkcjonuje pod swoją nazwą i przestał być kojarzony z pomnikiem ku czci Masowej Eksterminacji Ludności Żydowskiej.

W 2020 roku, po interwencji Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” władze miejskie zapowiedziały ponowne oznaczenie placu tablicami z jego nazwą.

 

 

 

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

1. Wróć do odniesienia „Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego”, nr 13, poz. 227, 1987.
2. Wróć do odniesienia A.T., W 45 rocznicę zagłady lubelskich Żydów, „Kurier Lubelski”, nr 218, 9 listopada 1987, s. 1, 4.